تأمین منافع یک‌درصدی‌ها در مجلس

ریحانه جولایی

«اعضای کمیسیون تلفیق با خرید سربازی موافقت کردند.» همین خبر کوتاه نوری از امید را در این زمانه تاریک بر دل جوانان انداخت تا دو سال از زندگی و عمرشان را نجات یافته ببینند؛ فارغ از اینکه خرید سربازی به همین راحتی‌ها هم نیست؛ البته برای آن کسی که دلش به پول پدر گرم باشد که هر کاری شدنی و راحت است و این قشر ضعیف جامعه است که در هر شرایطی باید رنج تحمل کردن را به دوش بکشد.

قشر مرفه می‌تواند رنج سربازی را با پول بخرد

شنبه بعدازظهر بود که بالاخره کمیسیون تلفیق نرخ خرید سربازی را منتشر کرد. بر این اساس دارندگان مدرک تحصیلی کاردانی و کمتر از آن با پرداخت ۲۵۰ میلیون تومان، دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد با پرداخت مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان و دارندگان مدرک پزشکی عمومی و دکترای تخصصی و بالاتر از آن در تمامی رشته‌ها با پرداخت مبلغ ۶۰۰ میلیون تومان به حساب خزانه کل کشور قادر به خرید سربازی خواهند شد. همچنین مشمولان متأهل به ازای هر فرزند از ۲۰ درصد تخفیف تا سقف حداکثر ۶۰ درصد برخوردار خواهند بود و افراد متأهل تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی از تخفیف ۵۰ درصدی برخوردار می‌شوند.

براساس اعلام کمیسیون تلفیق،‌ خرید سربازی با رعایت اصل ۱۱۰ قانون اساسی و در راستای توجه به امر مقدس استحکام خانواده و فرزندآوری و تعیین تکلیف مشمولین غایب بیش از ۵ سال با اولویت افراد متأهل و بالاتر از ۳۵ سال سن که ضریب انجام وظایف مقدس سربازی تحت تأثیر تحلیل قوای جسمانی برای آن‌ها امکان‌پذیر نیست، امکان‌پذیر خواهد بود. بر این اساس افراد با پرداخت مبالغ مشخص شده، کارت معافیت از خدمت در زمان صلح را دریافت می‌کنند.

حالا سؤال اینجاست که واقعاً چند درصد جامعه ما قادر به پرداخت این ارقام هستند؟! وضع چنین قانونی چه کمکی به اصلاح نظام ناعادلانه خدمت سربازی می‌کند جز اینکه آن را ناعادلانه‌تر هم می‌سازد؟ چرا صرفاً فرزندان خانواده‌های مرفه به واسطه ثروت پدر می‌توانند از این خدمات بهره‌مند باشند در حالی که دو سال خدمت چندان به حالشان فرقی هم ندارد اما برخی جوانان تحصیل‌کرده و حتی نخبه که بعضاً نان‌آور خانواده خود هم هستند در این روزگار باید دو سال از عمر خود را در مناطقی پرت و بی‌ربط به حوزه تخصصی خود بگذرانند؟!

 اصلاً مگر تا پیش از این هم پولدارها خدمت درست و حسابی می‌کردند؟ با پول و پارتی و هزار و یک روش یا برایشان انواع معافیت پزشکی جور می‌شد یا بغل گوش خانه خود فقط دو سه ساعتی را با هماهنگی فرمانده در پادگان چای و صبحانه صرف می‌کردند. متأسفانه نظام خدمت اجباری ما تا پیش از این هم به‌اندازه کافی ناعادلانه بود و این قانون هم‌اکنون این بی‌عدالتی را تشدید می‌کند؛ قانونی که فقط به نفع ثروتمندان است و جایگاه تحصیل و شایستگی در آن در نظر گرفته نشده است.

سربازی فقط  برای فقرا اجباری است

موضوع مبالغ گفته شده برای خرید سربازی از زمان انتشار آن تاکنون با واکنش‌های فراوانی از سوی همه طیف‌های جامعه مواجه شده است. در شبکه‌های اجتماعی هم بسیاری از کاربران کار را تبعیض‌آمیز دانستند و به این موضوع اشاره کردند که مجلس انقلابی که قرار بود به نفع افراد تهی‌دست و مستضعفین قدم بردارد حالا همسو با منویات! ثروتمندان مصوبه می‌دهد.

نادر مرادی، فعال کارگری، در ارتباط با این مصوبه می‌گوید: کمیسیون تلفیق زحمت کشیده و برای پولدارها قانون وضع کرده است؛ با این حساب، آن‌هایی که متعلق به دهک‌های درآمدی بالاتر هستند، دست در جیب می‌کنند و پول می‌پردازند تا خدمت سربازی نروند؛ و خدمت سربازی و دفاع از وطن می‌افتد به گردن کارگران و بازنشستگان و فرزندان آن‌ها! به گفته او، این نوع مصوبات، موجب افزایش تضاد طبقاتی و تبعیض میان گروه‌های مختلف مردم می‌شود؛ یک خانواده کارگری به هیچ وجه نمی‌تواند چنین هزینه‌های هنگفتی جور کند و بنابراین نارضایتی او از وضع موجود بیشتر می‌شود.

علیرضا عباسی، نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس: نحوه خرید سربازی اعلامی کمیسیون تلفیق، باعث ایجاد تبعیض بین جوانان ذکور در خانواده‌های مستضعف و مرفه می‌شود و پیوست عدالت اجتماعی ندارد. وقتی لایحه بودجه ۱۴۰۱ به صحن آمد، با آن مخالفت می‌کنیم

مرادی با بیان اینکه «نمایندگان به جای معافیت سربازی پولدارها به فکر معافیت مالیاتی کارگران زیر خط فقر باشند یا دولت را ملزم کنند که پرداخت دستمزد برابر خط فقر و سبد معیشت را بپذیرد» اضافه می‌کند: ۲۵۰ میلیون تومان برای ۲ سال یعنی چند برابر حداقل دستمزد یک کارگر نان‌آور و زحمتکش جامعه. یک کارگر با دستمزد چهار میلیون تومانی، در یک سال فقط حدود 50 میلیون تومان درآمد دارد؛ دو سال کامل اگر چیزی نخورد و نپوشد، کل درآمدش حدود 100 میلیون تومان است؛ چند سال باید کار کند و چیزی نخورد تا بتواند هزینه‌ی خرید سربازی فرزندش را جور کند؟ با این حساب، این نوع مصوبات کمیسیون تلفیق، فقط به نفع پولدارهاست؛ انگار نمایندگان مجلس نشسته‌اند تا فقط منافع یک درصدی‌ها را تأمین کنند؛ به ما کارگران که می‌رسد، می‌روند سراغ «مزد توافقی» و افزایش نرخ مالیات!

مقایسه آماری فروش خدمت سربازی خاتمی با رئیسی

در این میان برخی هم بیکار ننشسته‌اند و دولت فعلی را با دولت‌های قبلی مقایسه کرده‌اند. عبدالرضا داوری، مشاور سابق احمدی‌نژاد در یک مقایسه آماری به تشریح قیمت فروش سربازی در دوران خاتمی و رئیسی پرداخت.

او در حساب توییتر خود نوشت: «سال 77، دولت خاتمی با فروش خدمت سربازی، بین 1.8 تا 3.1 میلیون تومان از مشمولان دریافت می‌کرد و چون نرخ دلار 650 تومان بود، هر مشمول بین 2700 تا 4700 دلار به دولت خاتمی پرداخت می‌کرد؛ دولت رئیسی اما می‌خواهد بین 9000 تا 22000 دلار از مشمولان دریافت کند!

ظاهراً خاتمی سید محرومان بود.»

 این در حالی است که حداقل دستمزد در سال۱۳۷۷، 30 هزار تومان و حداقل دستمزد در سال۱۴۰۰، ۲.۶۵ میلیون تومان است. همچنین متوسط قیمت فروش خدمت سربازی در دولت خاتمی، ۲.۴۵ میلیون تومان، معادل ۸۱ برابر حداقل دستمزد کارگر و متوسط قیمت فروش خدمت سربازی در دولت رئیسی، ۴۲۵ میلیون تومان، معادل۱۶۰ برابر حداقل دستمزد کارگر برآورد شده است.

مجلس از مصوبه خرید سربازی حمایت نمی‌کند

اما نمایندگان مجلس هم نسبت به نرخ اعلام شده خرید سربازی بی‌تفاوت نماندند. روز گذشته نماینده مردم کرج، فردیس و اشتهارد در مجلس، گفت: نحوه خرید سربازی اعلامی کمیسیون تلفیق، باعث ایجاد تبعیض بین جوانان ذکور در خانواده‌های مستضعف و مرفه می‌شود و پیوست عدالت اجتماعی ندارد. به گفته علیرضا عباسی وقتی لایحه بودجه ۱۴۰۱ به صحن آمد، با آن مخالفت می‌کنیم. در این مصوبه اصل عدالت که یکی از اصول قانون‌گذاری است، رعایت نشده چرا که بسیاری از مشمولان نمی‌توانند هزینه‌های خرید خدمت سربازی را متکفل شوند.

مبالغ اعلام شده برای خرید سربازی از سوی کمیسیون تلفیق از سوی طیف‌های مختلف جامعه با واکنش‌های فراوانی مواجه شده است. در شبکه‌های اجتماعی هم بسیاری از کاربران آن را تبعیض‌آمیز دانستند

او با بیان اینکه در حال حاضر دغدغه‌هایی جدی در زندگی جوان ایرانی وجود دارد، متذکر شد: جوان برای ورود به هر حرفه یا شغل نیازمند گذران خدمت سربازی است؛ بنابراین تحمیل این هزینه به او دور از عدالت بوده و این مصوبه صرفاً به نفع طبقه مرفه و اغنیا است و نگاه درآمدزایی از آن اشتباه است.

از سوی دیگر نماینده مجلس اصفهان نیز نفس خرید خدمت سربازی را یک امر تبعیض‌آمیز خواند. حسین میرزایی هم گفته است که با شرایط فعلی این امکان برای همه اقشار جامعه وجود ندارد که بتوانند سربازی خود را بخرند و تنها افرادی می‌توانند این کار را انجام دهند که تمکن مالی قابل توجهی دارند.

تخفیف 50 درصدی برای مشمولان کمیته امداد!

همان‌طور که در گزارش بارها به آن اشاره‌ شده است در این مصوبه فقط به بخش کوچکی از جامعه توجه شده است. اما نکته عجیبی که جلب‌توجه می‌کند این است که برای پسرانی که تحت پوشش کمیته امداد هستند تخفیف 50 درصدی در نظر گرفته شده است. سؤال اینجاست که کسی که برای 2 سال سربازی نرفتن می‌تواند مبلغ 200 میلیون تومان بپردازد آیا مستمری‌بگیر و تحت حمایت‌های کمیته امداد قرار می‌گیرد؟ آیا این تفسیر آقایان از وضعیت خانواده‌های تحت حمایت کمیته امداد است؟

ریشه مشکل اجباری بودن سربازی است که حالا به لطف مصوبه جدید سربازی برای فقرا اجباری و برای مرفهان اختیاری می‌شود. افرادی که وضع مالی مناسبی ندارند باید دو سال از عمر خود را صرف خدمتی کنند که بسیاری از نظامیان و سیاست‌مداران اعلام کرده‌اند جز دو ماه آموزشی بقیه آن اتلاف وقت است و نه چیزی به سرباز اضافه می‌کند و نه دلیل قانع‌کننده‌ای دارد.

اما واقعاً فروش خدمت با این ارقام جز آنکه ممکن است بخشی از کسری‌های دولت را جبران کند هیچ کمکی به اصلاح نظام سربازی اجباری نخواهد کرد بلکه آن را نامتوازن‌تر هم می‌سازد، نمایندگان محترم بهتر است به‌جای تأمین منافع سرمایه‌داران به دنبال عادلانه‌سازی این نظام از طرق مختلف مثل کاهش مدت سربازی برای همه یا در نظر گرفتن امتیازاتی خاص برای جوانان نخبه و کم‌بضاعت‌تر باشند. فعلاً که سربازی از آب و خاک این کشور سهم پسران تهیدست، مستضعفین و محرومان است و نه پسران مرفه و آقازادگان؛ در این کشور عدالت یعنی همین.