دانش‌آموزان هم مثل بزرگسالان واکسینه می‌شوند
دو دوز سینوفارم برای هر دانش‌آموز
سعیده علیپور
حرف و حدیث‌های واکسن کرونا چه قبل و چه بعد از آغاز تزریق آن در ایران، حاشیه‌ها و جنجال‌های فراوانی داشته است. جنجال‌هایی که عامل شروع آن هم اظهارات ضد و نقیض مسئولان امر بوده است. در آخرین مورد هم واکسیناسیون دانش‌آموزان با واکسن‌های مخصوص تک دوز جنجال‌آفرین شد.
20 شهریور ماه کریم همتی، رئیس جمعیت هلال‌احمر گفت که به زودی ۱۰ میلیون دوز واکسن «مخصوص» سنین ۱۲ تا ۱۸ سال وارد کشور می‌شود. حتی این جمعیت روز 4 مهر ماه نیز از ورود اولین محموله تک دوز واکسن کرونا سینوفارم برای سنین ۳ تا ۱۷ سال به کشور خبر داد. خبری که بسیاری تصور کردند که نه تنها واکسن زیر 18 سال متفاوت از واکسن بزرگسالان است که قرار است تنها یک دوز به این گروه سنی تزریق شود.
پیام طبرسی، دبیر کمیته تخصصی تشخیص و درمان کووید-۱۹ نیز در همین باره به خبرگزاری فارس گفت: «این واکسن‌های وارد شده، چون ویژه کودکان و نوجوانان است به صورت تک‌دوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد».
اما دیروز کیانوش جهانپور، سرپرست سابق روابط عمومی وزارت بهداشت در توئیتی نوشت: «واکسنی به نام سینوفارم تک دوز برای کودکان تاکنون ابداع و اختراع و تولید نشده است و واکسن سینوفارم کودکان و نوجوانان تفاوتی با بزرگسالان ندارد».
سازمان غذا و دارو نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «واکسن‌های قبلی سینوفارم حاوی ویال‌های 6 دوز، 10دوز یا 2 دوز بودند و این سری اخیر دارای ویال تک دوز است و حتما باید دوز دوم آن نیز تزریق شود». اطلاعیه این سازمان نشان می داد نه تنها واکسن به خصوصی برای کودکان وجود ندارد که این گروه سنی هم باید هر دو دوز واکسن را برای ایمن‌سازی دریافت کنند.
اما ماجرای واکسن تک دوز چه بود
اما در این میان برخی واکسن‌های تک دوز وارد شده از سوی هلال احمر را نه سینوفارم، بلکه واکسن جانسوناندجانسون ساخت آمریکا می‌دانند که تک دوزی است و همان یک دوز آن هم ایمنی ایجاد می‌کند. اما از آنجایی که این محصول آمریکایی است و نام بردن از آن صورت خوشی ندارد، نام آن در لفافه و با پرده‌پوشی عنوان می‌شود تا جنجال‌آفرین نشود.
هر چند سامان غذا و دارو این شبهه مطرح شد را هم رد کرده و در اطلاعیه‌اش گفته است که منظور از تک دوز جانسوناندجانسون و اسپوتنیک لایت نیست، اما مالک حسینی، مدیر عامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی ابراز امیدواری کرده است که این سازمان بتواند افراد بیخانمان را که محل مشخصی برای زندگی ندارند، با واکسن تک‌دوز جانسوناندجانسون واکسینه کند.
سردرگمی خانواده دانش‌آموزان
با این حال همین تشتت آرا سبب شده است که بسیاری از والدین نسبت به تزریق واکسن به فرزندانشان دچار تردید شوند و ترجیح دهند که فرزندشان را واکسینه نکنند. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد برای رسیدن به ایمنی جمعی دیگر مصونیت ۷۰ درصدی جامعه که برای واریانت ووهان مطرح می‌شد، صدق نمی‌کند، بلکه با توجه به افزایش انتقال ویروس و بالا رفتن قدرت بیماری‌زایی در سویه‌های جدید، پوشش مصونیت جمعی باید به بالای ۸۰ تا ۹۰ درصد برسد. بنابراین برای ایجاد و استقرار ایمنی جمعی باید حتما کودکان و نوجوان هم به جمعیت واکسینه شده‌ها اضافه شوند.
واکسیناسیون جمعیت زیر 18 سال
تا یکی دو ماه پیش که اغلب جمعیت بزرگسال و افراد در معرض خطر کشور هنوز واکسینه نشده بودند، شاید صحبت از واکسن کودکان و نوجوانان چندان محلی از اعراب نداشت، اما با سرعت گرفتن واکسیناسیون بزرگسالان و شیوع جهش دلتا با قدرت سرایت بالاتر، لزوم واکسیناسیون جمعیت زیر 18 سال و بازگشایی مدارس نیز مطرح شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد برای رسیدن به ایمنی جمعی در سویه‌های جدید کرونا، واکسیناسیون ۸۰ تا ۹۰ درصدی جامعه لازم است. بنابراین برای استقرار ایمنی جمعی، کودکان و نوجوان نیز باید به جمعیت واکسینه‌شده‌ها اضافه شوند
براساس اطلاعات منتشر شده در پایگاه آمار ایران، حدود ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور را کودکان و نوجوانان تا ۱8سال تشکیل می‌دهند. در این میان برای واکسینه کردن ۸۰ درصدی این جمعیت، چیزی حدود ۴۲ میلیون دوز واکسن نیاز است. اما آیا این گروه از افراد واقعا نیازمند واکسن‌های به خصوصی هستند؟ پاسخ به این سوال همان توئیت کیانوش جهانپور است؛ «هنوز واکسنی مخصوص کودکان وجود ندارد». ولی مطالعاتی وجود دارد که براساس آن می‌توان در خصوص تزریق برخی از واکسن‌ها برای کودکان نگران نبود.
واکسن‌های مجاز برای کودکان و نوجوانان
تا همین چندی پیش تنها واکسن‌های فایزر و مدرنا مجوز مصرف برای سنین پایین را داشتند، اما به تازگی مطالعات نشان داده که واکسن سینوفارم و سوبرانا هم برای این گروه سنی مناسب است. این دو گزینه آخر برای ایرانی‌ها البته مناسب‌تر است. چرا که واکسن سینوفارم به وفور از چین به کشور وارد می‌شود و سوبرانا هم محصول کشور کوباست که با همکاری انستیتو پاستور ایران به مرحله تولید رسیده و احتمال می‌رود در ماه‌های آینده راحت‌تر به ایران وارد یا حتی در کشور تولید شود.
در حالی که در حال حاضر تنها واکسن سینوفارم است که در ایران به کودکان و نوجوانان تزریق می‌شود، بسیاری نگران هستند که آیا این واکسن برای فرزندانشان خطری در بر نخواهد داشت؟
علیرضا ناجی، عضو کمیته علمی کشوری مقابله با کووید درخصوص این ابهام به ایسنا گفته است: «واکسن فایزر نیز برای ۵ تا ۱۶ سال از سازمان جهانی بهداشت مجوز اضطراری دریافت کرده و مدرنا هم بین ۱۲ تا ۱۷ سال مجوز اضطراری گرفته است. مطالعاتی هم برای واکسن‌های دیگر مانند جانسوناندجانسون و آسترازنکا برای کودکان در جریان است. در عین حال ما هم واکسن سینوفارم و واکسن سوبرانا را داریم. واکسن سینوفارم مجوز مصرف در کودکان را گرفته و چندی پیش هم اطلاعات مربوط به اثربخشی و ایمن بودن این واکسن نشان داد که برای کودکان بسیار واکسن اثربخش و بی‌ضرری است. در چین و امارات هم این واکسن برای کودکان مجوز دریافت کرده است».
وی ادامه داد: «واکسن دیگر واکسن سوبرانا یا پاستوکووک است که محصول مشترک ایران و کوبا است. اطلاعات مربوط به مطالعه بالینی که خود کوبا انجام داده، نشان داده که این واکسن هم برای کودکان موثر و بی‌ضرر است. البته در این مورد چاپ مقاله علمی نداریم، اما گزارشات نشان از این موضوع دارد».
این در حالی است که فعلا واکسن پاستووک در شمار بسیار محدود در ایران مورد استفاده آن هم در گروه سنی بالای 18 سال قرار گرفته و تنها واکسن سینوفارم برای کودکان و نوجوانان در دسترس است. واکسنی که بررسی‌های علمی در خصوص آن که در مجله پزشکی معتبر لنست به چاپ رسیده نشان می‌دهد؛ عوارض این واکسن در افراد زیر 18 سال، همان عوارضی است که در بزرگسالان هم دیده می‌شود. عوارضی مانند سردرد، تب، بدن‌درد، درد محل تزریق و ... . در این مقاله همچنین فاصله بین دوز اول و دوز دوم در کودکان هم مانند بزرگسالان ۲۱ تا ۲۸ روز ذکر شده است که نشان می‌دهد کودکان هم به هر دو دوز واکسن نیاز دارند.
حدود ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت کشور را کودکان و نوجوانان تا ۱8سال تشکیل می‌دهند. در این میان برای واکسینه کردن ۸۰ درصدی این جمعیت، چیزی حدود ۴۲ میلیون دوز واکسن نیاز است
روند واکسیناسیون دانش‌آموزان در دیگر کشورها
با توجه به تغییر چهره دادن ویروس کرونا و افزایش ابتلای کودکان به این ویروس، بسیاری از ویروس شناسان تزریق واکسن به افراد زیر ۱۸ سال را توصیه کردند تا در صورت واکسینه شدن گروه‌های پرخطر، این گروه از جمعیت نیز در برابر این ویروس مقاوم شوند. هر چند واکسیناسیون این گروه سنی در ایران به تازگی آغاز شده اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته مدتی است که نوجوانان هم باید واکسینه شوند.
طبق توصیه مقامات ارشد پزشکی انگلیس، کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله انگلیسی می‌توانند علیه همه‌گیری کرونا واکسینه شوند؛ واکسنی که برای ایمن‌سازی جمعیت کودک این کشور در نظر گرفته شده فایزر است.
در کشور دانمارک اداره بهداشت دانمارک در ماه ژوئن تصمیم به واکسیناسیون کودکان در محدوده سنی ۱۲ تا ۱۵ سال گرفت و براساس تصمیم دولت واکسیناسیون این کودکان در ماه ژوئیه آغاز شد. دانمارک هفته گذشته همه محدودیت‌های باقی مانده را لغو کرد. ۸۳.۵ درصد از افراد بالای ۱۲ سال در این کشور به طور کامل واکسینه شده‌اند.
روند واکسیناسیون کودکان و نوجونان در اسپانیا نیز همچون دانمارک فعال است و این کشور نوجوانان ۱۹ تا ۱۲ سال خود را با تزریق حداقل یک دوز از واکسن واکسینه کرده است
بر گزارش فارس در فرانسه ۶۶ درصد از گروه سنی ۱۷ تا ۱۲ سال در این کشور حداقل یک دوز از واکسن را دریافت کرده‌اند و ۵۲ درصد آنها به صورت کامل واکسینه شده‌اند. مشاوران علمی آلمان در ماه ژوئن توصیه کردند که واکسن فقط باید برای کودکان 12 تا 15 ساله با بیماری‌های زمینه‌ای ارائه شود، اما در ماه آگوست پس از گسترش بیشتر نوع دلتا عرضه واکسن به همه افراد بالای 12 سال گسترش یافت.
همین روند در کشورهای کوبا، شیلی، آمریکا، سوئد و نروژ هم صورت گرفته این کشورها نیز جمعیت بالای زیر 18 سال خود را واکسینه کرده‌اند.
روندی که به نظر می‌رسد باید در ایران نیز برای کنترل همه گیری به صورت جدی دنبال و راه را برای موج های بعدی کرونا ببندد.
دیدگاه تان را بنویسید