وزارت خارجه ستاد واردات واکسن تشکیل داد
برداشته شدن چوب از لای چرخ اقدامات فرامرزی
سعیده علیپور
هر چند حالا دیگر جریان‌های سیاسی در کشور، از این سوی و آن سوی همگی شمار مرگ و میر ناشی از کرونا را بسیار بیشتر از آمار رسمی اعلام شده می‌دانند، اما همین آمار رسمی هم می‌گوید که ایران تاکنون بیش از 105 هزار نفر را بر اثر ابتلا به این ویروس از دست داده است. رقمی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه درمان، می‌توانست از زمستان سال گذشته و با شروع واکسیناسیون گسترده در دنیا، روند کاهشی به خود بگیرد، اما به بهانه‌های مختلفی چون اصرار بر تولید داخلی واکسن، ابراز نگرانی از ورود واکسن‌های معتبر دنیا به کشور، محدودیت‌ها و موانع مالی و .... کانال‌های واردات واکسن هر روز تنگ و تنگ‌تر شد، به طوری که امسال سویه‌های جدید بیماری، به شکل سهمگین‌تری مرزهای سوگواری ایرانیان را جابه جا کرد و شمار مرگ و میرهای روزانه را از 700 نفر هم فراتر برد. عددی که با استقرار دولت و متعاقب آن کابینه جدید به نظر می‌رسد کمی بیشتر جدی گرفته شده و موانعی که پیشتر مانع همدلی برای واردات گسترده واکسن کرونا می‌شد، کم‌کم آب می‌شود. به طوری که وزیر جدید امور خارجه در نخستین روز کاری خود از تشکیل ستاد ویژه تسریع در تامین واکسن کرونا در وزارت خارجه خبر داد.
تغییر رویکرد در زمینه واردات واکسن
طبق آمار، ایران تا دیروز 5 شهریور ماه موفق به تزریق 25 میلیون دوز واکسن دوز اول و دوم کرونا شده است. این در حالی است که جمعیت کسانی که هر دو دوز واکسن را دریافت کرده و می‌توانند تاحدی خود را در برابر این ویروس ایمن بدانند، تنها هفت میلیون نفر هستند و باید حدود ۵۰ میلیون نفر به طور کامل واکسینه شوند تا ایمنی جمعی حاصل شود. عددی که حتی در مقایسه با کشورهای همسایه، رقم ناچیزی است و نشان می‌دهد ایران به شکل مهار نشده‌ای با کرونا دست و پنجه نرم می‌کند.
به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران روند کند واکسیناسیون عامل شرایط سخت کشور در روزهای اخیر است. روند کندی که دلیل آن از عدم تامین واکسن در داخل و اقدامات نه چندان جدی برای واردات سرچشمه می‌گیرد. موانعی که در دولت دوازدهم بارها با ایما و اشاره و اخبار غیررسمی از آن یاد شده بود. اما به نظر می‌رسد ابراهیم رئیسی این موانع را جلوی پای خود ندارد. او از زمان پیروز در انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم تا روز پنجشنبه هفته پیش که نخستین جلسه هیات دولت را با حضور ورزای کابینه‌اش برگزار کرد، بارها بر واردات واکسن تاکید کرد و حتی وزیر بهداشت جدید هم که با وجود سابقه موضوع‌گیری علیه واردات واکسن، دورنمای خوبی از تامین واکسن را ترسیم نمی‌کرد، از تامین منابع مالی برای واردات واکسن خبر داد.
چوب‌های لای چرخ شکسته می‌شود؟
حتی دیروز کانال تلگرامی برنا در پستی با عنوان «صحبت‌های شنیده‌نشده لاریجانی در ایام انتخابات ریاست‌جمهوری» از قول وی نوشت: «حدود مردادماه سال گذشته (۱۳۹۹) بود که دیدم وضعیت کرونا خراب است و با این که مسئولیتی نداشتم با طرف چینی مذاکره کردم که واکسن بفرستند. قرار شد ۱۸ میلیون واکسن با قیمت ارزان بفرستند که مسئولان وزارت بهداشت تعلل کردند و این کار انجام نشد».
روز پنج شنبه وزیر خارجه جدید از اقدامات عملی جدی این وزارتخانه برای واردات واکسن خبر داد. موضوعی که نشان می‌دهد، تولیدات پرشمار داخلی واکسن با عناوین مختلف دیگر در دستور کار نیست و واردات جای آنها را گرفته است
در این میان برخی از در دسترس نبودن منابع در آن زمان برای تامین واکسن از منابع معتبر خبر دادند و برخی دیگر بر وعده‌های تولیدکنندگان داخلی تکیه کرده و منتظر بودند پیش از بحرانی شدن وضعیت بیماری در کشور واکسن داخلی در شمار انبوه به دست مردم برسد. اما وعده 50 میلیون دوز واکسن داخلی در حد پنج میلیون باقی ماند و پس از مرگ هزاران نفر در اثر ابتلا به کرونا کم‌کم چوب‌های لای چرخ واردات هم شکسته شد.
اقدامات عملی برای واردات واکسن
هر چند این وعده‌ها را هم می‌شود در جرگه وعده‌های نافرجام پیشین در خصوص واردات گسترده واکسن تلقی کرد، اما روز پنج شنبه وزیر خارجه جدید از اقدامات عملی جدی این وزارتخانه برای واردات واکسن خبر داد. موضوعی که نشان می‌داد، تولیدات پرشمار داخلی واکسن با عناوین مختلف دیگر در دستور کار نیست و واردات جای آنها را گرفته است.
وزیر امور خارجه درباره برنامه‌های اولین روز کاری خود پس از جلسه هیات دولت اظهار کرد: «برنامه اول ما رسیدگی به اولویت اصلی است که مردم ما گرفتار آن شده‌اند. ما در وزارت امور خارجه ستادی را برای تسریع واردات واکسن از کشورهای مختلف تشکیل داده‌ایم که جلسه امروز آن با حضور مسئولین وزارت خارجه و دستگاه‌های مرتبط و همچنین با حضور وزیر بهداشت برگزار شد».
حسین امیرعبداللهیان گفت: «تمام ظرفیت‌‌‌های دولتی و خصوصی ممکن را در سطح همه سفارتخانه‌ها به کار می‌گیریم تا در واردات واکسن تسریع شود. هدف این است که تمام سفارتخانه‌ها در خارج از کشور چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی در این کار تسریع مشارکت داشته باشند».
او حتی بر این نکته نیز تاکید کرد که «تمام توانمان را به کار خواهیم گرفت تا از هر کشوری که امکان انتقال واکسن به داخل باشد و از نظر استانداردهای علمی نیز وزارت بهداشت آن را تایید کند بدون هیچ محدودیتی واکسن وارد کنیم».
تشکیل ستاد ویژه واردات واکسن کرونا در وزارت خارجه در حالی است که وزارت بهداشت به فردی سپرده شده که از مخالفان واردات واکسن‌های بریتانیایی و آمریکایی بود
*مواضع چندگانه وزیر بهداشت
تشکیل ستاد ویژه واردات واکسن کرونا در وزارت خارجه در حالی است که وزارت بهداشت به فردی سپرده شده که از مخالفان واردات واکسن‌های بریتانیایی و آمریکایی بود و نامه‌ای را به همین منظور در دی ۱۳۹۹ خطاب به حسن روحانی امضا کرد و از او خواستند که واردات واکسن از این کشورها صورت نگیرد. این در حالی است که چند شرکت بزرگ دارویی دنیا که تولیدکننده معتبرترین و پرفروش ترین واکسن کرونا هستند در این دو کشور فعالیت دارند. در بخشی از این نامه سرگشاده خطاب به روحانی آمده بود: «از حضرتعالی انتظار می‌رود علاوه بر اعلام ممنوعیت ورود واکسن از سه کشور آمریکا، انگلیس و فرانسه...مراقبت بفرمایید که واکسن‌های تولیدی این کشورها و هر گونه واکسن تولید شده از سوی مراکز غیرقابل اعتماد، به واسطه‌گری کشور ثالث نیز وارد کشور نشده و برخی واکسن‌های مربوط به سازوکار کوواکس نیز که ماهیت مورد شبهه و مشکوک به ارتباط با جریانات کاملا مسئله‌دار بین‌المللی دارد، خریداری نشود».
نامه‌ای که حتی در روزهای اخیر همزمان با افزایش شمار قربانیان و مبتلایان کرونا در ایران، محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی ایران، دوباره به آن اشاره و در توئیتی این پرسش را مطرح کرده است که «آیا آنهایی که برای تحدید ورود واکسن بیانیه دادند، امروز پاسخگو هستند؟». با این حال آنها نه تنها پاسخگو نبودن که بدون یادآوری مواضع قبلی خود در کسوت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان اینکه برنامه اصلی ما واکسیناسیون است گفت که «هیچ محدودیتی برای همکاری در واردات واکسن کرونا نداریم».
بهرام عین‌اللهی که در جلسه رای اعتماد مجلس هم بدون ماسک در میان نمایندگان حاضر شد، در چرخشی آشکار از موضع چند ماه قبل خود، واردات واکسن را ضروری دانست و گفت: «۶۰ میلیون جمعیت بالای ۱۸ سال داریم که به هر نفر باید دو دوز واکسن تزریق شود پس به ۱۲۰ میلیون واکسن نیاز داریم. تاکنون حدود ۲۲ میلیون واکسن تزریق شده است. طبیعتا میزان تولید داخل واکسن به ۹۸ میلیون دوز نمی‌رسد پس ناچار به واردات واکسن هستیم و از همه کسانی که بتوانند این کار را انجام بدهند کمک می‌گیریم و حتی از بخش غیردولتی استفاده می‌کنیم، منتها وزارت بهداشت باید نظارت داشته باشد چون واکسن چرخه سرما دارد و باید واکسن‌هایی که انجام می‌شود نیز ثبت شود».
در این میان هر چند بسیاری از صاحبنظران این چرخش‌های محسوس را قابل تامل می‌دانند، اما معتقدند که برای نجات جان مردم از پاندمی که ایران این روزها بیش از سایر مردم دنیا در دام آن گرفتار است، چنین تغییر مواضعی می‌تواند نقطه امیدوار‌کننده‌ای بر شرایط سخت مردم بتاباند، هر چند باید منتظر بود و دید این خبرها نیز در حد سخن باقی می‌ماند یا واکسیناسیون 50 میلیون جمعیت باقی مانده با واکسن‌های معتبر مورد تایید سازمان بهداشت جهانی ادامه پیدا می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید