ریحانه جولایی

از یک طرف می‌گویند سفر نروید، از طرف دیگر بلیت قطار و اتوبوس و هواپیما می‌فروشند و پروتکل سفر با تور صادر می‌کنند. یک روز آمار مبتلایان بالا می‌رود و یک روز دیگر هشدار وقوع پیک جدید و سنگین کرونا را بعد از تعطیلات نوروز می‌دهند.

این دومین نوروزی است که مهمان ناخوانده‌ای به نام کرونا پایش در کشور باز شده است. سال گذشته مردم رعایت کردند و آمار سفرهای نوروزی به صورت بی‌سابقه‌ای پایین آمد و گزارش‌های پلیس راهور هم این موضوع را تایید می‌کرد. حالا اما با گذشت یک سال از شیوع کرونا در کشور مردم خسته‌تر از آن هستند که دوباره در خانه بمانند و آب و هوایی عوض نکنند. هرچند پیش از این هم بازار سفرهای داخلی داغ بود و مردم اگر فرصتی پیش می‌آمد بار و بندیل را جمع می‌کردند و چند روزی به شهرهای دیگر می‌رفتند؛ اما نوروز همیشه با سفر گره خورده است و سفرها چند برابر می‌شود.

هفته گذشته سعید نمکی، وزیر بهداشت مردم را قسم داده بود که به سفر نروند. بعد از این گفته وزیر بهداشت واکنش‌های زیادی نسبت به حرف او ایجاد شد. اینکه مگر وزیر بهداشت یک کشور آن‌قدر قدرت ندارد که مردم را به حضرت عباس قسم می‌دهد یا اینکه چرا این همه ناهماهنگی میان نهادهای مختلف وجود دارد که یکی می‌گوید سفر نروید و آن یکی برنامه سفر می‌چیند.

جاده‌ها در نوروز 1400 باز است!

روز گذشته رئیس راهور نیروی انتظامی مردم را به سفر نرفتن تشویق کرد اما در ادامه گفت که جاده‌ها باز است. سردار سید کمال هادیانفر گفته است که بر اساس آنچه ابلاغ شده در شهرهای زرد و آبی تردد و سفر از سوی ستاد مقابله با کرونا بلامانع اعلام شده و فقط شهرهای نارنجی و قرمز ممنوعیت وجود دارد.

او ادامه داد: در شهرهای مسافرپذیر که در خط وضعیت نارنجی نیز هستند مانند استان‌های شمالی، شیراز، اصفهان، خراسان رضوی محدودیت‌ها اعمال می‌شود.

هادیانفر تصریح کرد: البته آخرین وضعیت ۲۵ اسفند اعلام می‌شود، اما همان‌طور که گفتم تردد در بین شهر زرد و زرد و آبی با آبی بلامانع است.

هادیانفر در ادامه صحبت‌هایش به طرح محدودیت تردد اشاره کرده و گفته است این طرح همچنان پابرجا است و از ساعت 21 تا 3 بامداد خودروها حق تردد در خیابان‌ها را ندارند. نکته عجیب اینکه در تعطیلات نوروز این منع ترددها چه اندازه کاربردی است؟ زمانی که مردم به شهر دیگر سفر کرده‌اند، ماندن در خانه چه سودی دارد؟ بیشتر سفرها به صورت گروهی است و چندین نفر در خانه‌ها بدون رعایت پروتکل‌ها دور هم جمع می‌شوند. از سوی دیگر در بقیه روزها آیا طرح ممنوعیت تردد موفق بوده است؟ لااقل در تهران بعد از ساعت 9 شب همچنان ترافیک وجود دارد و مردم با علم به اینکه کدام دوربین‌ها تخلفات را ثبت می‌کنند به راحتی در شهر پرسه می‌زنند.

در این میان فرمانده ناجا با پیش‌بینی افزایش سفرها در نوروز ۱۴۰۰ خاطرنشان کرده که نیروهای این فرماندهی در جاده‌ها حضور  دارند و بر اساس تقسیم‌بندی و رنگ‌بندی ستاد مقابله با کرونا اعمال قانون می‌کنند. تمام این موضوعات نشان می‌دهد که هیچ نیرویی در کشور مانع سفر کردن مردم نمی‌شود تا بلکه بتوان بیماری را کنترل کرد.

بین مردم عادی و وزیر هیچ فرقی وجود ندارد؟

در این میان انتقادها به وزیر بهداشت زیاد است. نمکی در سخنانی تکراری دوباره از جایگاه نه‌چندان مقتدر وزارت بهداشت در ستاد ملی مقابله با کرونا و دولت گلایه کرده است و در ارتباط با بحث مسافرت‌های نوروزی گفته بود: «هرچه بتوانیم چرخه انتقال را به نفع کاهش سرعت این جایگزینی مدیریت کنیم، بازی را برده‌ایم. فردی که از یک نقطه‌ با ویروس موتاسیون یافته به دیدن قومی درجای دیگر می‌رود و این ویروس را به‌جایی می‌برد که ردپایی از آن نیست، سوغاتی بسیار مرگ‌آوری برده است. التماس کردیم که سفر نباشد.»

انتقادها اما اینجا آغاز می‌شود. این‌که بین من و شما و وزیر بهداشت یک مملکت در مطالبه از مردم برای اینکه سفر نروند، فرقی وجود ندارد و دوباره باید همان حرف‌های تکراری را بزنیم، دوباره باید بپرسیم به‌جای اینکه دست‌وپای مردم را ببوسید و قسم حضرت عباس بدهید، تکلیف را روشن کنید و یک‌بار شفاف بگویید چه کسی مانع ایجاد محدودیت‌ها در انجام مسافرت‌هاست؟ چه کسی نمی‌خواهد مردم مسافرت نروند؟ چند نفر از مردم با این خواهش و تمنا‌ها و جاده‌های بازی که جلوی رویشان است، نرفتن را انتخاب می‌کنند؟ یعنی یک‌بار نباید ما یک اقتدار شبیه آنچه در بسیاری از کشورها اتفاق افتاد، اینجا و در مدیریت کرونا در ایران ببینیم؟ شما که همه‌چیز را امتحان کردید، ایمنی جمعی را پیش بردید، داروهای مختلف را هم همین‌طور، یک‌بار حداقل این اقتدار را هم آزمایش کنید، شاید خوب بود! حق این مردم نیست که بدانند چه کسی با جانشان بازی می‌کند و چه شخص و نهادی برای سخنان وزیر بهداشت مملکت تره خرد نمی‌کند؟ وزیر بهداشت خواستار ممنوعیت تمام سفرها به‌صورت قطعی است، اما وزیر دیگر، خبر از ساماندهی مسافرت‌ها می‌دهند، این چه مدل سیاست‌ورزی است!

اگر مسئولان چشم امید به واکسن تولید داخل دوخته‌اند تا وارد بازار مصرف بشود انتظاری خوب و تکیه بر تولید ملی قابل‌تقدیر است، ولی دقیقاً مشخص نیست واکسن تولید داخل چه زمانی تأییدیه دریافت می‌کند و بعد از دریافت تأییدیه نهایی، چه زمان به تولید انبوه می‌رسد

تهیه واکسن به جای قسم حضرت عباس

گروه دیگری هم در این میان هستند که معتقدند نه می‌توان مردم را کنترل کرد و جاده‌ها را بست نه بر بیماری پیروز شد. به عقیده آن‌ها بهترین راه؛ واکسینه کردن مردم است. روزنامه اطلاعات در مطلبی آورده است که با توجه به بی‌توجهی به درخواست‌ها برای نرفتن به سفر از سوی مردم، بهترین کار برای جلوگیری از شیوع رو به تزاید بیماری کرونا، واکسینه کردن مردم است .

به عقیده برخی کارشناسان در این زمینه کم‌کاری کاملاً محسوس است و درصد بسیار اندکی از افراد تاکنون واکسینه شده‌اند. آمارها حکایت از آن دارد که در کل جمعیت کشور، واجدین دریافت واکسن که یک دوز واکسن را گرفته‌اند به یک درصد هم نمی‌رسد و این ضایعه‌ای بزرگ است.

واردات واکسن حتی از کشورهایی که جمهوری اسلامی روابط حسنه با آن‌ها دارد نظیر روسیه و چین به صورت قطره چکانی انجام می‌شود و هر دفعه حداکثر در حد چند صد هزار دوز وارد می‌شود که به نظر می‌رسد برای خالی نبودن عریضه و دل خوش کردن است تا یک اقدام جدی که آحاد مردم کشور را دربربگیرد و مقابله جدی با این ویروس خطرناک و مهلک باشد. این مقدار و با این حالت قطره چکانی هرگز کفاف جمعیت کشور را نخواهد داد. همچنین آمارهای واکسینه کردن شهروندان در سایر کشورها حتی کشورهای خاورمیانه که توسط منابع معتبر اعلام می‌شود با ایران تفاوت فاحش دارد .

اگر مسئولان چشم امید به واکسن تولید داخل دوخته‌اند تا وارد بازار مصرف بشود انتظاری خوب و تکیه بر تولید ملی قابل‌تقدیر است، ولی اولاً، دقیقاً مشخص نیست واکسن تولید داخل چه زمانی تأییدیه دریافت می‌کند و بعد از دریافت تأییدیه نهایی، چه زمان به تولید انبوه می‌رسد.

رئیس راهور نیروی انتظامی مردم را به سفر نرفتن تشویق کرد، اما گفت که جاده‌ها باز است. سردار سید کمال هادیانفر افزود که در شهرهای زرد و آبی تردد و سفر از سوی ستاد مقابله با کرونا بلامانع اعلام شده است

ثانیاً، اگر آن طور که اعلام می‌شود در اواخر بهار تأییدیه دریافت کند و به تولید انبوه برسد؛ آیا از نظر اخلاق پزشکی، یک روز تأخیر در واکسینه کردن مردم خیلی دیر نیست؟ تا فصل بهار و در این فاصله هر روز تعدادی از افراد به کام مرگ می‌روند و چند هزار تن هم مبتلا می‌شوند و چه بسا در افراد مبتلا، عوارض آن، تا سال‌ها در شخص باقی بماند. بهتر آن بود که از چند ماه جلوتر موضوع واردات واکسن از همان کشورهای بلامانع جدی گرفته می‌شد تا نیاز به قسم دادن مردم به حضرت عباس نباشد .

مسئولان با هم هماهنگ نیستند

نبودن هماهنگی میان مسئولان اما چیزی است که بسیار به چشم می‌آید. برای کنترل کردن این بیماری باید تمام نهادهای کشور دست در دست هم دهند. همان‌طور که بسیاری از کشورهای اروپایی آمار ابتلا و مرگ را با همین روش پایین آوردند ایران نیز در صورت داشتن یک هماهنگی و انسجام می‌توانست به این مرحله برسد. با این حال مسئولان نشان دادند نمی‌توانند یک تعطیلات دوهفته‌ای را مدیریت کنند. سخت‌گیری برای سفرهای نوروزی باعث می‌شد تا چرخش ویروس کمتر شود و تلاش‌های انجام‌شده برای کنترل بیماری به نتیجه برسد. حالا اما ویروس جدید می‌تواند به تمام کشور راه پیدا کند. پیک جدیدی آغاز شود و کادر درمان خسته‌تر از همیشه یک سال جدید را آغاز کنند.