احضار برای برداشتن عمامه!

سعیده علیپور

ماجرا از آنجا گسترده، عجیب و مضحک شد که مرتضی روحانی که اتفاقا از معممین هم هست، در توئیترش نوشت: «من نمی‌دانستم عمامه از سر برداشتن هم کشف حجاب حساب می‌شود. بگذریم از اینکه خدا می‌داند که من خیابان اندرزگو نبودم!».

ابتدای این هفته در میانه واکنش‌های گسترده به اخبار ناخوشایند منتشر شده، تعداد زیادی از شهروندان تهرانی که مالک خودرو بودند، در توئیتر و اینستاگرام از دریافت پیامک‌هایی خبر دادند که به جرم کشف حجاب به آنها ارسال و از آنها خواسته شده به پلیس امنیت اخلاقی مراجعه کنند.

این نخستین بار نیست که پلیس امنیت اخلاقی تهران اقدام به ارسال گسترده پیامکی با این مضمون به شهروندان می‌کند، اما آنچه باعث تعجب بسیار شده حجم زیاد پیام‌هایی بود که در آن مالکان مدعی بودند نه تنها کشف حجاب نکرده‌اند، که حتی در آن ساعت در خیابان مورد اشاره پلیس حضور نداشته‌اند.

امید نعمتی، خواننده، نیز که از دریافت‌کنندگان پیام احضار به پلیس امنیت اخلاقی است، در اینستاگرام خود نوشت: «آدم قرنطینه، تو خانه هم نشسته باشد، باز یک داستانی باید درست بشود. الان باید توی این کرونا و وضعیت، مردم را الکی بکشانید کلانتری؟»

مقامات انتظامی هنوز واکنشی به این خبرها نشان نداده‌اند و دریافت‌کنندگان چنین پیامک‌هایی مجبورند برای «تشکیل پرونده و تعهد دادن» به مرکز پلیس امنیت اخلاقی مراجعه کنند.

تکرار اتفاق سال پیش

پیش از این، در اردیبهشت سال گذشته نیز انبوه چنین پیامک‌های ارسالی موجب ازدحام خیلی از شهروندان در مقابل پلیس امنیت اخلاقی تهران شده بود. در آن زمان درحالی‌که اعتراضات زیادی نسبت به نداشتن مستندات پلیس درخصوص رعایت ‌نکردن حجاب در خودروها مطرح شد، با این حال، رئیس پلیس پایتخت از تداوم برخورد پلیس با بدحجابی و بی‌حجابی در خودروهای شخصی تاکید کرد. سردار حسین رحیمی با بیان اینکه پلیس مطابق قانون موظف است با هر اقدام غیرقانونی برخورد کند، گفته بود: «مأموران پلیس در سطح شهر خودروهایی که در آنها کشف حجاب می‌شود، شناسایی و با آنان برخورد می‌کنند».

تاکنون مقامات انتظامی واکنشی به اعتراضات مردم مبنی بر بی‌اساس بودن پیامک‌های کشف حجاب نشان نداده‌اند و بنابراین دریافت‌کنندگان چنین پیامک‌هایی مجبورند برای «تشکیل پرونده و تعهد دادن» به مرکز پلیس امنیت اخلاقی مراجعه کنند

وی با بیان اینکه رصد خودروهای حامل افراد هنجارشکن با چشمان غیرمسلح انجام می‌شود، گفته بود: «پلیس البته اظهارات کسانی را که نسبت به این اتهام اعتراضی داشته باشند، شنیده و درصورت اثبات بی‌گناهی آنان مشکلی برای این افراد به وجود نمی‌آید».

چگونگی برخورد با افراد

در سال‌های اخیر مقامات نیروی انتظامی از توقیف ده‌ها هزار خودرو به دلیل «کشف حجاب» و سرنشینان آن خبر داده‌اند، به طوری که کسب اطلاع در این خصوص در اینترنت نشان می‌دهد، حتی مشاوران و وکلایی نیز برای حل مشکلات و راهنمایی شهروندان در این باره اقداماتی را آغاز کرده‌اند که خود از افزایش مشکلات شهروندان در این باره نشان دارد.

به گفته مشاوران حقوقی، وقتی بی‌حجابی در خودرو رویت شود، ابتدا پیامکی برای مالک خودرو ارسال و با متنی به این مضمون به مالک تذکر داده می‌شود: «سلام، مالک خودرو به شماره پلاک ... سرنشین / راننده خودرو شما مرتکب جرم کشف حجاب شده است. لذا به منظور جلوگیری از تکرار جرم به شما تذکر داده می‌شود. پلیس امنیت اخلاقی».

به گفته مشاوران حقوقی این پیامک، اساسا نیازی به پیگیری مالک یا راننده ندارد و تنها گوشزد و اخطاری است به مالک خودرو تا از تکرار دوباره بی‌حجابی در ماشین جلوگیری کند، اما در صورتی که بی‌حجابی مجددا در همان خودرو رویت شود، پیامک دیگری با این متن ارسال خواهد شد: «ابلاغیه: مالک محترم خودرو شماره ... در خودرو شما جرم کشف حجاب صورت گرفته است. لذا ضمن اخطار مبنی بر عدم تکرار  ابلاغ می‌گردد حداکثر ظرف مدت 10 روز برای رسیدی به پلیس امنیت اخلاقی محل سکونت خود یا کلانتری‌های تهران بزرگ مراجعه کنید».

بعد از دریافت این پیامک، مالک باید به کلانتری محل سکونت خود مراجعه کند و تعهد کتبی دهد که مجددا در این خودرو کشف حجاب صورت نخواهد گرفت.

به گفته مشاوران حقوقی، جریمه کشف حجاب در خودرو علاوه بر مجازات جرایم قانونی که می‌تواند شامل جرم بی‌حجابی و بدحجابی باشد  100 هزار تومان جریمه و 10 نمره منفی نیز خواهد بود همچنین در صورت تکرار خودرو برای مدتی توقیف خواهد شد.

خبری از پیامک اول و دوم نبود

با این حال در مورد اخیر ارسال انبوه پیامک کشف حجاب، اغلب معترضان  می‌گویند که پیشتر هرگز تذکری برای آنها ارسال نشده بود و حتی برخی از آنها مدعیند، نه تنها دو پیامک اول برای آنها ارسال نشده که، در تنها پیامک، خبر از توقیف خودروشان به دلیل کشف حجابی داده شده است.

برخورد با کشف حجاب در خودرو

بر اساس «قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر» که سال ۹۴ ابلاغ شد، اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند، مانند قسمت‌های مشترک آپارتمان‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست و از همان زمان زمزمه‌های برخورد با بدحجابان مطرح شد و دو سالی است این قانون وارد فاز عملیاتی شده است.

آنچه در پیامک‌های اخیر ارسالی از سوی پلیس به شهروندان با مضمون کشف حجاب باعث تعجب است، حجم زیاد مالکانی‌ست که مدعی‌اند نه تنها کشف حجاب نکرده، که حتی در آن ساعت در خیابان مورد اشاره پلیس هم حضور نداشته‌اند

عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان وقت تهران، ۱۶ اسفند ماه ۹۶ در هفتمین جلسه دادستانی پیرامون آسیب‌های اجتماعی با تاکید برتداوم برخورد پلیس با افراد ساختارشکن در حوزه حجاب، گفته بود که پلیس باید در این زمینه به وظیفه خود عمل کند و نحوه تذکر را از طریق ارسال پیامک پیشنهاد کرد.

اما از اردیبهشت ماه پارسال بود که زمزمه اجرای طرح ناظر شنیده شد و پیامکی با متن «مالک خودرو شماره... با توجه به اینکه در خودرو شما جرم کشف حجاب صورت گرفته است ضمن اخطار مبنی بر عدم تکرار، ابلاغ می‌گردد حداکثر ظرف ۷۲ ساعت برای رسیدگی به این موضوع به پلیس امنیت اخلاقی محل سکونت خود مراجعه فرمایید» برای برخی دارندگان خودرو ارسال شد.

این پیامک آن گونه که سردار حسین اشتری، فرمانده ناجا در ۲۷ تیر ماه 98 در جمع ائمه جمعه سراسر کشور اعلام کرد، برای ۳۰۰ هزار فرد متخلف ارسال شد که از این تعداد ۱۵۰ هزار نفر برای اخذ تعهد مراجعه کردند و با برخورد محترمانه از آن‌ها تعهد اخذ شده است؛ همچنین اعلام شد در صورت تکرارتخلف، خودرو این افراد توقیف و در مرحله بعد به مراجع قضایی معرفی می‌شوند.

‌غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، پیش از این در ۱۷ اردیبهشت 98 نیز اعلام کرده بود: «به موجب تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی عدم رعایت حجاب شرعی در منظر عموم و در اماکن عمومی از ناحیه بانوان جرم شمرده می‌شود».

همچنین ۱۸ خرداد ماه 98، محمد مهدی حاج محمدی، سرپرست وقت دادسرای ارشاد تهران از شهروندان اخلاق مدار تهرانی خواست به محض مشاهده هرگونه «کشف حجاب در خودرو»، «کشف حجاب یا سرو مشروبات یا برگزاری مراسم مختلط رقص در اماکنی همچون سفره خانه، کافه، رستوران، مراکز خرید، باغ تالار و...»، «اطلاع از برگزاری پارتی‌های شبانه یا خانه‌های فساد و فحشا»، «انتشار مطالب خلاف عفت در اینستاگرام و ...» موضوع را اطلاع دهند.

*پیامک‌های اشتباه

مریم، زن ۴۳ ساله یکی از خانم‌هایی است که پیامک کشف حجاب دریافت کرده است. او می‌گوید: «ماشین به نام همسرم است و چندی پیش ایشان ماموریت بود و این پیامک برای او ارسال شده بود. اغلب اوقات برای انجام امور منزل و رفت و آمد فرزندانم من با ماشین تردد می‌کنم. من مادر خانواده هستم و حدود قانونی و ارزش‌های اسلامی را رعایت می‌کنم اما نمی‌دانم چرا این پیامک برای شماره خودرو ما ارسال شده است. این پیامک موجب اختلاف خانوادگی میان من و همسرم شد».

لیلا ۳۷ ساله، می‌گوید: «یک روز در کوچه فرعی جلو یک مغازه اتومبیل خود را پارک کردم؛ صاحب مغازه با بی‌ادبی و دعوا به من گفت نباید ماشینت را جلوی مغازه من پارک کنی و وقتی به او اعتراض کردم در پاسخ به من گفت که می‌داند چه کار کند».

وی افزود: «بعد از چند روز از این ماجرا پیامک کشف حجاب در خودرو دریافت کردم و حدس می‌زنم آن مغازه دار این گزارش را داده است در حالی که من همیشه حجاب را کامل رعایت می‌کنم و خود را ملزم و معتقد به این مساله می‌دانم».

الهه درباره تجربه خود می‌گوید: «ما خانوادگی از یک ماشین استفاده می‌کنیم و من در هفته روزهایی که در دانشگاه کلاس دارم با ماشین به دانشگاه می‌روم. پیامک کشف حجاب در خودرو برای پدرم ارسال شده بود و او بسیار عصبانی بود که چرا برای او باعث دردسر شده‌ام در حالی که من و مادرم هر دو چادری هستیم».