افشای گسترده پرونده‌های تجاوز جنسی در روزهای اخیر؛
زنان و مردان ایرانی سکوت خود را شکستند
ریحانه جولایی
مدتی است در توئیتر و شبکه‌های اجتماعی بحث تجاوز به زنان و پس‌ازآن مردان آتشی به جان مردم و قربانان انداخته است.
کمتر از یک هفته است که نام فردی با عنوان «کیوان امام‌وردی» در توییتر به‌عنوان متجاوز سریالی دانشگاه تهران مطرح شده که گویا با استفاده از روش خوراندن شراب به ده‌ها دختر، به آن‌ها تجاوز کرده است. یک سایت خبری کسب اطلاع کرده که تا دو روز پیش بیش از ۴۰ نفر در شکایتی واحد علیه او اقدام کرده‌اند.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
داستان اما از اینجا شروع شد که در روزهای گذشته هنگامی‌که به یکی از دختران تجاوز شده بود، او متنی در توئیتر منتشر کرد و مدعی شد به او تجاوز شده و با نگفتن و پنهان کردن این موضوع فشار زیادی را تحمل کرده است. پس‌ازاین توئیت افراد دیگری از او حمایت کردند و گفتند باید تجربه‌های مشابه به اشتراک گذاشته شود تا قبح موضوع ریخته شود و افرادی که مورد تجاوز قرار می‌گیرند، هراسی از بیان آسیبی که دیده‌اند نداشته باشد. به‌این‌ترتیب هشتگ «تجاوز» و «آزار جنسی» طی روزهای گذشته در توئیتر ترند شد.
از دو سه روز گذشته اما ماجرا رنگ دیگری به خود گرفت و افرادی که مدعی بودند مورد تجاوز گرفته‌اند، نام متجاوز را نیز منتشر کردند؛ در این میان مهم‌ترین نام، فردی به اسم «کیوان.ا» بود و دیگری یکی از بزرگ‌ترین نقاشان ایران به نام «آیدین.آ».
بجز این افراد برخی صفحات توئیتر، از همه خواستند که نام متجاوزان را در صفحه‌ای به اشتراک بگذارند؛ حالا توئیتر پرشده از نام افراد در شهرهای مختلف که متهم به آزار جنسی پسران و دختران هستند. برای نخستین بار نام این افراد با شغل دقیق آن‌ها انتشار یافته است و به‌این‌ترتیب از روز گذشته با صدها نام مواجه هستیم که معلوم نیست آیا داستان آن‌ها واقعی است یا صرفاً تسویه‌حسابی شخصی است.
اما درباره اتهام تجاوز افرادی که مشهورتر بودند، ازجمله نقاش بزرگ ایرانی قبلاً نیز موضوعات مختلف و دردناکی منتشر شده بود که البته هیچ‌کدام اثبات نشد و ماجرا به دادگاه نرسید. اما درباره «کیوان امام‌وردی» برای نخستین بار است که چنین اتهامی مطرح می‌شود و حالا او که تا چند روز پیش یک فارغ‌التحصیل معمولی دانشگاه تهران بود، اسمش ترند اول توئیتر فارسی شده است. حتی برای او صفحه ویکی‌پدیا هم ساخته شده است: «کیوان.الف» به‌عنوان متجاوز سریالی به دانشجویان دختر و پسر متهم شده است که با دعوت، به آن‌ها مشروبات الکلی آغشته به ماده‌های بیهوش‌کننده خورانده و سپس به آن‌ها تجاوز می‌کرده است.
اما قسمت دردناک موضوع این است که دخترانی که توسط او مورد تعرض قرار گرفته‌اند می‌گویند، چون با رضایت خودشان به منزل یک پسر رفته‌اند و در منزل او مشروب خورده‌اند، جرئت مراجعه به نهاد‌های قانونی را نداشته‌اند.
بعد از طرح چندین شکایت بود که مسئولان دانشگاه تهران هویت او و فارغ‌التحصیلی‌اش در این دانشگاه را تأیید کردند و قول پیگیری و ارائه اطلاعات به قوه قضاییه را دادند.
در تصاویری که بعضی افراد از چت‌های کیوان با آن‌ها در تلگرام و اینستاگرام به اشتراک گذاشته‌اند، نوع مهندسی اجتماعی این فرد در جذب نظر دختران قربانی به نمایش گذاشته شده است. برخی قربانیان با انتشار تصاویر چت‌ها و توئیت‌های مشترک با او گفته‌اند که او آن‌ها را اغفال می‌کرد و پس از مدتی که به هوش می‌آمدند متوجه می‌شدند که کار از کار گذشته است و برهنه روی تخت هستند.
برخی هم نوشته‌اند به دلیل جثه کوتاهش، توانسته‌اند از دست او فرار کنند. کیوان بر اساس روایت‌هایی که دختران دانشجوی دانشگاه تهران به اشتراک گذاشته‌اند، متهم شده که تاکنون به ده‌ها دختر تجاوز کرده است.
سرانجام «کیوان. الف» روز گذشته دستگیر شد و به گفته حسین رحیمی، رئیس پلیس پایتخت با توجه به حجم شکایت‌ها و جریحه‌دار شدن احساسات عمومی جامعه تحقیقات گسترده‌ای در این زمینه آغاز و درنهایت متهم دستگیر شد.
مردان، کنار زن‌ها از تجاوز می‌گویند
چند سال پیش بود که پویش«Me too» در تمام دنیا جریان‌ساز شد و زنان درمورد تجاوز و تعرض‌هایی که به آن‌ها شده بود، سخن گفتند. حالا این جنبش به سبک ایرانی‌اش در جریان است و می‌تواند قدم بزرگی برای زنانی باشد که به هر نحو قربانی خشونت‌های جنسی شده‌اند.
سارا امت‌علی، روزنامه‌نگار در یک سلسله توئیت روایتی از رفتار یکی از هنرمندان سرشناس ایرانی را نوشته و گفته از سوی او مورد «آزار جنسی» قرارگرفته است.
امت‌علی در حساب توئیتری خود گفته است: «نوشتن این چند سطر از سخت‌ترین کارهایی است که کرده‌ام. قرار است ماجرایی را بخوانید که ممکن است آدمی را که نزد خیلی‌هایتان فردی خردمند و فرهیخته و داناست و از روشنفکرهای محبوب، به‌کل زیر سؤال ببرد. این روایت را سال‌ها حمل کرده‌ام و دیگر دلیلی برای حمل مصلحت‌اندیشانه‌شان نمی‌بینم».
کاربر دیگری از تجاوز یکی از افراد کادر آموزشی دانشگاه خود به دختر دانشجویی که از یکی از روستاهای اطراف اصفهان به شهرشان آمده بود، نوشته است.
تهمینه حدادی، خبرنگار حوزه کودک نیز در حساب توئیتری خود از اولین تجربه‌اش از«تجاوز» نوشته، زمانی که با حجاب کامل در آسانسور بوده است.
حدادی در حساب توئیتر خود نوشته است که: «اولین تجربه من از تجاوز برمی‌گرده به نشر سروش که با چادر و حجاب کامل توی آسانسور بودم و یکی از خبرنگارهای سینمایی بغلم کرد. رفتم به سردبیر گفتم. گفت: تو باید مراقب باشی. یک مرد توان مقابله با نفسش رو نداره. تو انگشتر رنگی ننداز! دقت دارین که من چادری و مذهبی بودم.»
اما در این میان زنان تنها نیستند. مردان زیادی هم این روزها به جمعیت قربانیان تجاوز که لب از هم گشوده‌اند، پیوسته‌اند. یکی از مواردی که در توئیتر و اینستاگرم از آن صحبت زیادی شده، معلم قرآن مدرسه راهنمایی علامه حلی است. دانش‌آموزان زیادی در چند روز اخیر از تجاوزهایی که «عدنان. ل» در مدرسه و لابراتوار سمعی و بصری قرآن انجام داده است حرف زده‌اند.
برخی از آن‌ها می‌گویند او آن‌ها را بعد از ساعت مدرسه به بهانه‌های مختلف نگه می‌داشت و در یکی از کلاس‌های طبقه سوم به آن‌ها تجاوز می‌کرد.
در موضوع تجاوز زنان تنها نیستند. مردان زیادی هم این روزها به جمعیت قربانیان تجاوز که لب از هم گشوده‌اند، پیوسته‌اند. یکی از مواردی که در توئیتر و اینستاگرم از آن صحبت زیادی شده، معلم قرآن مدرسه راهنمایی علامه حلی است
هزینه‌های سنگین افشاگری بر شانه زنان
حرف از تجاوز، رسانه‌ای شدن و ایجاد جریان برای محکوم کردن متجاوزین بار اولی نیست که رخ می‌دهد. سال‌های پیش هم در این رابطه حرکت‌هایی صورت گرفته بود اما درنهایت هیچ نهادی فرد خاطی را مجازات نکرد. حالا این بار هم که زنان و مردان با جرئت بیشتری از تجاوزهایی که به آن‌ها شده حرف می‌زنند مشخص نیست بتوانند کاری از پیش ببرند یا خیر چراکه بیشتر این افراد ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد از تجاوز تصمیم می‌گیرند از آن بگویند و در این زمان به‌راحتی نمی‌توان حرف و ادعاهای آن‌ها را ثابت کرد؛ چراکه آثار جرم از بین رفته است. به‌هرحال روانشناسان و جامعه‌شناسان معتقدند این افشاگری‌ها در جامعه ایران درنهایت باز به ضرر قربانیان به‌ویژه زنان است. در جامعه‌ای که برای تجاوز، زن مقصر شناخته می‌شود چراکه وظیفه دارد خود را از نگاه کثیف دورنگه دارد و اگر مردی به او تجاوز کرد با توجیه اینکه توان مقابله با نفس را ندارد، تبرئه می‌شود بی‌شک زنانی که امروز از تجاوز و تعرض گفته‌اند هزینه‌های سنگینی پرداخت خواهند کرد.
در این رابطه می‌توان زهرا نویدپور را مثال زد که در این راه جان خود را از دست داد. او پس‌ازاینکه در رابطه با تجاوز سلمان خدادادی، نماینده مجلس و رئیس کمیسیون اجتماعی افشاگری کرد روزهای سختی را سپری کرد. نویدپور پس از انتشار چند فایل صوتی و تصویری گفته بود که در سال 93 مورد تجاوز جنسی قرار گرفته است و درنهایت در سال 97 جسد او در منزل مادرش پیدا شد.
بعد از تجاوز چه کنیم؟
وکلای دادگستری هم در روزهای گذشته بیکار ننشسته‌اند و با انتشار توئیت‌هایی زنان و مردان را از کارهایی که می‌توانند بعد از تجاوز انجام دهند آگاه کرده‌اند. برای مثال کاوه راد در حساب توئیترش گفته است: «افراد در همان ساعت اولیه بعد از تجاوز که بهت‌زده هستند و امکان دارد که کارهای هیجانی بکنند، با یک شخص مورد اعتماد تماس بگیرند تا به آن‌ها کمک کند که آثار جرم را در اثر اشتباه از بین نبرند.»
او نوشته: «قبل از معاینه کامل توسط پزشک قانونی، مدارک و شواهد تجاوز را از بین نبرید. حمام نروید و دندان‌های خود را مسواک نزنید. لباس‌های خود را با دقت کامل دربیاورید و در پلاستیک تمیز دربسته‌ای نگهداری کنید. تمام جزئیات به‌ویژه زمان‌ها، مکان وقوع و جزئیات صحنه تجاوز را یادداشت کنید.»
چند سال پیش بود که پویش «Me too» در تمام دنیا جریان‌ساز شد و زنان درمورد تجاوز و تعرض‌هایی که به آن‌ها شده بود سخن گفتند. حالا این جنبش به سبک ایرانی‌اش در جریان است و می‌تواند قدم بزرگی برای زنانی باشد که به هر نحو قربانی خشونت‌های جنسی شده‌اند
بیتا رزاقی، وکیل دیگری است که ماجرای تجاوز و آزار جنسی را پیگیری می‌کند. او نیز از قربانیان درخواست کرده که ساکت نباشند و راهکارهایی نشان داده که بتوان با آن جرم را پیگیری کرد. او در ادامه نوشته است: «اینکه خانمی به منزل مردی رفته باشد وقوع جرم تجاوز را به‌شرط وجود رکن مادی جرم منتفی نمی‌کند، حتی در مواردی می‌توان ادعای آدم‌ربایی هم مطرح شود. اگر مردی با زنی در حال خواب، بیهوشی یا مستی زنا کند درحالی‌که زن رضایت نداشته، در حکم زنای به عنف است.»
در آخر اما اگر رابطه جنسی به آن صورت که دختران مطرح کرده‌اند، باشد طبق قوانین ایران، این اقدام مصداق تجاوز است و ممکن است منجر به اعدام متجاوز شود. در اصلاحات صورت گرفته با توجه به تبصره دوم ماده ۲۲۵، دایره تعریف تجاوز جنسی تاحدودی گسترده شده است. در این ماده بیان شده است: «هرگاه کسی با زنی که راضی به زنای با او نباشد، در حال بیهوشی، خواب یا مستی زنا کند، رفتار او در حکم زنای به عنف است. در زنا از طریق اغفال و فریب دادن دختر نابالغ یا از طریق ربایش، تهدید و یا ترساندن زن، اگرچه موجب تسلیم شدن او شود، نیز حکم فوق جاری است.»
البته در همین روزها برخی از کاربران توئیتر که گویا وکیل دادگستری هستند، از قربانیان درخواست کرده‌اند که همگی از متجاوز شکایت کنند تا با هم پرونده‌ای علیه او طرح شود. یکی از افرادی که پیگیر پرونده کیوان است، شماره‌ای در فضای مجازی منتشر کرده تا شاکیان او، به‌صورت منسجم این شکایت را پیگیری کنند. گفته است تا ظهر یکشنبه ۴۰ نفر از کیوان شکایت کرده‌اند و این عدد احتمالاً افزایش خواهد یافت.
دیدگاه تان را بنویسید