افزایش حقوق و استخدام پرستاران منوط به تامین اعتبار شد
دغدغه بیکاری از پسِ تکریم
سعیده علیپور
گرچه این روزها تصاویرشان با بال و هاله‌ای بر سر، روی دیوارها و بیل‌بوردهای شهر خودنمایی می‌کند و پس و پیش اسم‌شان با القابی پرطمطراق و دهان‌پرکن آراسته است؛ اما هیچ کدام از اینها حال پرستاران کشور را خوب نکرده و در روزهایی که هنوز از بحران کرونا خلاص نشده‌ایم و بسیاری از آنها هنوز در خط مقدم نجات بیماران جانفشانی می‌کنند، نگران اخراج خود یا همکارانشان نیز هستند.
هرچند دیروز معاون پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از افزایش ۵۰ درصدی حقوق پرستاران و ۳۵ درصدی حقوق پرستاران شرکتی و استخدام ۳ هزار نیروی پرستار و ۲ هزار و ۲۸۴ پرستار قراردادی خبر داد، اما همه این موارد را منوط به تأمین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه دانست.
بدقولی ماجرا‌ساز
از تعداد کم پرستاران در بیمارستان‌ها و در نتیجه فشار کاری بالا گرفته تا حقوق پایین و نوع قرارداد با این قشر و عدم امنیت شغلی، از مواردی است که پرستاران را در سال‌های اخیر به قشری همیشه معترض تبدیل کرده است. نگاهی به تجمعات گاه و بیگاه آنها نیز گواهی بر این مدعاست.
با این حال در روزهای ابتدایی اسفند ماه و شروع بحران کرونا در کشور و با وجود اینکه بسیاری از مشاغل به دلیل خطر اپیدمی کرونا تعطیل و بسیاری از افراد از رفتن به محل کار امتناع کردند، پرستاران در پرخطر‌ترین فضای کار حاضر و به دلیل شمار بالای بستری در بیمارستان‌ها با کمبود شدیدتر نیروی پرستاری مواجه بودند. در این میان بسیاری از نیروهای قراردادی پرستاری با این وعده از سوی وزارت بهداشت که در اولویت استخدام خواهند بود با وجود کمبود شدید امکانات بهداشتی و محافظتی برای کادر درمان، تن به امضای قراردادهای 89 روزهای دادند که آنها را وامی‌داشت با کمترین حقوق و بدون هرگونه مزایا در این مدت فعالیت کنند. اما با کم شدن بار مراجعه بیماران کرونایی به بیمارستان‌ها نه تنها خبری بر وفای به عهد نیست که برخی از بیمارستان‌ها به دلیل کمبود بودجه حتی همین قراردادهای ناعادلانه را نیز تمدید نکردند. موضوعی که ابتدا در برخی بیمارستان‌های خصوصی تهران جنجالی شد و حال به پرستاران خط مقدم مبارزه با کرونا در شمال کشور هم کشید.
بدقولی به پرستاران گیلانی و مازندرانی
اما چند روز پیش همزمان با روز جهانی پرستار جمعی از پرستاران گیلانی نسبت به قراردادهای ۸۹ روزه که در ایام شیوع کرونا منعقد شد مقابل ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی گیلان تجمع کردند.
به گفته آنها؛ دانشگاه‌های علوم پزشکی از استخدام رسمی پرستاران سر باز می‌زنند. بر اساس گزارش‌های دریافتی، برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی مانند گیلان و مازندران با پرستارانی که در اپیدمی کرونا به داد بیماران رسیدند، تسویه حساب کرده یا با آنها قرارداد ۸9 روزه بسته است.
محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری در همین باره گفت: «حدود ۶۰۰ پرستار در بحران کرونا به کمک مراکز درمانی دانشگاه‌های علوم پزشکی رفتند. در نیمه اسفند ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ بیمار در بیمارستان‌های گیلان بستری بودند، که پرستاران به‌عنوان فرشتگان نجات این بیماران را مداوا کردند. امروز دانشگاه گیلان حق ندارد، بگوید در قبال این پرستاران مسئولیت ندارد».
کمبود نیروی پرستاری در کشور
در حال حاضر بر اساس اعلام وزارت بهداشت نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر در مشاغل گروه پرستاری کار می‌کنند که حدود ۱۰۰ هزار نفر در بخش دولتی و زیر نظر بیمارستان‌های علوم پزشکی، حدود ۱۰ هزار نفر در بیمارستان‌های بخش خصوصی و الباقی نیز در بیمارستان‌های تامین اجتماعی و سایر سازمان‌های خاص فعالیت دارند؛ این در حالی است که به گفته کارشناسان این تعداد نه با استانداردهای سازمان جهانی بهداشت تطبیق دارد و نه صاحبان این مشاغل از وضعیت شغلی و معیشتی مطلوبی برخوردارند.
سازمان جهانی بهداشت استانداردهای سه‌گانه‌ای را برای ارزیابی وضعیت بهداشت و درمان جوامع دارد که بر اساس آن در جوامع توسعه‌یافته به ازای هر هزار نفر ۱۰ پرستار، در جوامع متوسط به ازای هر ۱۰ هزار نفر ۶ پرستار و در جوامع ضعیف به ازای هر ۱۰ هزار نفر ۳ پرستار وجود دارند؛ این در حالی است که با وجود جمعیت ۸۵ میلیون نفری ایران ۱۵۰ هزار پرستار، یعنی چیزی در حد ۱.۶ پرستار برای هر هزار نفر فعالیت دارند.
استخدام بدون مراحل اداری
گرچه بحران کرونا در کشور سبب شد که دولت کمی برای استخدام نیروی پرستاری تحرک به خرج دهد به طوری که مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت از جذب ۴۵۰۰ نیروی پرستار در دوران کرونا خبر داد و گفت: «این تعداد پرستار بدون مراحل اداری جذب شده‌اند و مضاف بر این، مجوز جذب ۳هزار نیروی دیگر با عنوان پرستار و ۲۸۰۰ نیروی قراردادی گرفته شد و فقط منتظر تأمین منابع مالی هستیم».
البته در همین باره «محمد شریفی مقدم»، دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: «با وجود شکاف فاحشی که میان وضعیت ایران با استانداردهای جهانی وجود دارد، اما تا سال ۹۶ عملا هیچ گام موثری برای تکمیل کادر پرستاری برداشته نشد؛ در آن سال در حالی صحبت و چانه‌زنی برای اجرای یک برنامه منسجم برای استخدام ۲۰ هزار نیروی پرستاری جدید جریان داشت در نهایت سازمان برنامه مجوز استخدام ۱۰ هزار نفر را صادر کرد؛ از این تعداد عاقبت در سال ۹۸ تعداد ۳۸۰۰ نفر از طریق برگزاری آزمون انتخاب شدند که دلیل شیوع بیماری کرونا از چند ماه پیش بدون تشریفات اداری گزینش و مصاحبه کار خود را آغاز کرده‌اند؛ صحبت‌های اخیر دولتمردان در باب صدور مجوز برای استخدام سه هزار نیروی پرستاری جدید نیز مطلب تازه‌ای نیست و در واقع بخشی از همان مجوز استخدام ۱۰ هزار نفری است که در سال ۹۶ صادر شده بود و هنوز تا اجرای کامل این مصوبه باید سه هزار و 200 نفر دیگر استخدام شوند».
دیروز معاون پرستاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از افزایش ۵۰ درصدی حقوق پرستاران و ۳۵ درصدی حقوق پرستاران شرکتی و استخدام ۳ هزار نیروی پرستار و ۲ هزار و ۲۸۴ پرستار قراردادی خبر داد، اما همه این موارد را منوط به تأمین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه دانست
پاداش یا اخراج
بر اساس اعلام رسمی وزارت بهداشت در دوران کرونا حدود ۱۰۰ هزار پرستار و کادر درمان به طور مستمر از ۱۶ هزار بیمار مبتلا به کرونا در آی‌سی‌یو پرستاری و مراقبت ویژه به عمل آورده‌اند. در این دوره حدود ۴۰۰ هزار تریاژ پرستاری در بیمارستان‌ها به ثبت رسیده است و بیش از ۱۰۰ نفر از کادر درمانی و نظام سلامت که بیشتر آنها پرستاران بودند، جان خود را از دست دادند.
با توجه به این جانفشانی‌ها، ۱۰ اسفندماه، سال گذشته رئیس‌جمهوری برای جبران خدمات کادر درمانی، پرستاران و پرسنل حوزه سلامت مبارزه با کرونا، دستورالعمل افزایش حقوق کادر درمانی را صادر کرد و محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در بخشنامه‌ای که بدین‌منظور به خزانه‌داری کل کشور ابلاغ کرد نسبت به افزایش اعتبار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - اجرای پزشک خانواده دستور داده است مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان برای جبران خدمات کادر درمانی، پرستاران و پرسنل حوزه سلامت در مبارزه با کرونا پرداخت کنند. پولی که به نظر پرستاران چندان در سفره‌های خود ندیدند و همچنان ناراضی هستند.
برخی دلیل این نارضایتی را وضعیت داخلی بیمارستان‌ها می‌دانند. حمید. ن پرستار یکی از بیمارستان‌های تهران در این باره به «توسعه ایرانی» می‌گوید: «پس از بحران کرونا در کشور بیمارستان‌ها که همواره با کمبود منابع مالی مواجه بودند به دلیل عدم فعالیت بسیاری از بخش‌های درآمدزای خود، بیش از پیش با این مشکل مواجه شدند و از سوی دیگر با رایگان شدن درمان کرونا، تامین هزینه درمان کرونا و تاخیر بیمه‌ها در پرداخت هزینه سبب شده تا این بیمارستان‌ها بیش از پیش با مشکل مواجه شده و حتی گاه مجبور باشند تا حقوق پرسنل خود را به عنوان هزینه‌های جاری بیمارستان مصرف کنند. حال در شرایطی که نیروهای استخدامی با تاخیر در پرداخت حقوق مواجه هستند، به نظر می‌رسد هرگونه قرارداد جدید می‌تواند مشکلات را افزون‌تر کند».
در روزهای اوج شیوه کرونا در کشور بسیاری از نیروهای قراردادی پرستاری با این وعده از سوی وزارت بهداشت که در اولویت استخدام خواهند بود با وجود کمبود شدید امکانات بهداشتی و محافظتی برای کادر درمان، تن به امضای قراردادهای 89 روزه دادند؛ اما حال همین قراردادها هم تمدید نمی‌شود
مهاجرت سالانه 400 پرستار به خارج از کشور
با وجود کمبود شدیدی تعداد پرستاران در کشور خبرهایی نیز در خصوص افزایش گرایش به مهاجرت در این قشر به دلیل وضعیت استخدام و نبود امنیت شغلی در کشور به گوش می‌رسد. چندی پیش دبیرکل خانه پرستاری در این‌باره در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفت: «سالانه ۴۰۰پرستار به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند و روند مهاجرت پرستاران در ابتدای سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ افزایش داشته است».
این آمار در سال ۹۶، با فرازونشیب همراه بوده، به‌طوری‌که در فروردین ۹۶، تعداد هشت پرستار مهاجرت کردند. این عدد در اردیبهشت‌ماه با چهارنفر افزایش به ۱۲ پرستار رسیده است. این آمار بعد از خوداظهاری پرستاران برای ترک‌کار و گرفتن تاییدیه حرفه‌ای از خانه پرستار، به‌دست آمده است. مشکلات مالی عامل مهاجرت پرستاران به کشورهای استرالیا، کانادا و حتی حوزه خلیج‌فارس است. طبق آخرین آمار سال ۹۷ بیش از ۱۸۰ پرستار فقط به استرالیا مهاجرت کرده‌اند. این در حالی که به نظر می‌رسد، کرونا و بدقولی‌های مداوم مسئولان این آمار را در سال 99 بسیار بیش از این خواهد کرد.
دیدگاه تان را بنویسید