تحلیل امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس از حضور باشکوه مردم در بدرقه سردار
مردم جانفشانی و خدمت خالصانه را پاس می‌دارند
پریسا فروزمند
صفحه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از نخستین ساعات بامداد جمعه 13 دی‌ماه که خبر شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی و همراهانش در عراق منتشر شد، رنگی دیگر گرفت. هر ایرانی فارغ از هر جناح و دیدگاه، عکس و نام این قهرمان ملی را زینت‌بخش ورودی صفحات اجتماعی خود قرار داده و در رثای این بزرگ‌مرد مرثیه‌ای نشاندند.
حالا مردم ایران یک‌بار دیگر یکپارچگی خود را نشان دادند و در مراسم تشییع‌جنازه این سردار ملی سنگ تمام گذاشتند. خیابان‌های منتهی به میدان آزادی تهران مملو از جمعیت بود تا جایی که حمل‌ونقل عزاداران به‌سختی امکان‌پذیر شد.
بسیاری معتقدند بدرقه پرشور سپهبد قاسم سلیمانی در ایران اتفاق عجیبی است که از اهواز شروع‌شده و صدها هزار نفر را گرد هم آورده است. به گفته شاهدان در اهواز و مشهد حضور مردم میلیونی و بی‌سابقه بوده و در تهران هم به اوج خود رسیده است.
تا جایی که جامعه‌شناسان و مسئولان اعتراف کردند این شهرها تا به حال چنین جمعیتی را به خود ندیده‌اند و می‌توان از آن به‌عنوان یک اتفاق نادر یاد کرد که در تاریخ ایران همیشه ماندگار خواهد شد. بنا بر گفته‌های صاحب‌نظران، آمریکا هرگز تصور نمی‌کرد ملت ایران تا این اندازه متحد و همدل، هنوز یکپارچگی خود را از دست نداده و برای حفظ ارزش‌هایشان اهمیت قائل باشند.
سلیمانی همچون آرش برای ایران
بسیاری از مردم ایران حاج قاسم سلیمانی را قهرمان ملی می‌دانند و به او لقب نجات‌دهنده ایران از دست داعش می‌دهند. امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس هم همین نظر را دارد. او معتقد است قاسم سلیمانی برای ایرانیان همانند آرش است. او در گفت‌وگو با توسعه ایرانی تصریح کرد: «مردم ایران قاسم سلیمانی را «قهرمان ملی» می‌دانند. او برای مردم ایران آرش کمانگیر است.» او در میان صحبت‌هایش این شعر را می‌خواند: «آری جان خود در تیر کرد آرش، کار صدها هزار تیغ شمشیر کرد آرش.» و همچنین می‌گوید باید به‌جای آرش از نام قاسم استفاده کنیم.
از نظر او قاسم سلیمانی سردار ملی و میهنی است؛ درست مانند آرش کمانگیر که مرز ایران و توران را مشخص کرد، قاسم سلیمانی هم مرز ایران را امن کرد و باعث شد تا جامعه ایران امنیت داشته باشد. تا زنان و دختران ما در کنار فرزندانشان آسوده زندگی کنند. او دست داعشیان را از ایران کوتاه کرد به همین دلیل برای مردم ایران یک انسان یا سردار معمولی نیست و همین دلیل شده تا مردم از هر جناح، با هر عقیده و باور، با هر دین و مذهب و قومیت یک‌صدا نامش را فریاد بزنند. از آذربایجان تا سیستان و بلوچستان، از خوزستان تا تهران همه او را قهرمان ملی و سلاله پاک وطن می‌دانند و وقتی موضوع به اینجا کشیده می‌شود دیگر موافق و مخالف وجود ندارد. بحث کشور و ایران به میان می‌آید و همه در کنار هم قرار می‌گیرند.
قرایی مقدم در ادامه بیان می‌کند: «در این مقام جوانان و سالخوردگان کدورت‌ها و ناراحتی‌ها را کنار می‌گذارند و دیگر مسئله خوش آمدن و خوش نیامدن نیست، همه برای وطن جمع شده‌اند. برای وطن میلیون‌ها نفر به خیابان آمده‌اند و از دانشگاه تهران تا میدان آزادی را سیاه‌پوش کرده‌اند و سردار را روی دست بردند. این موضوع شوخی نیست؛ روی دست مردم تشییع شدن در سال‌های اخیر بی‌سابقه است و این پاداش پاسداری از وطن و یک قهرمان ملی است.»
«مردم نشان دادند اگر کسی به آن‌ها و وطن خدمت خالصانه و جانفشانی کند، به او احترام می‌گذارند و از خونش به‌راحتی نمی‌گذرند. با امید اینکه سایر مسئولان هم راه سردار سلیمانی را ادامه دهند.»
همه‌چیز قابل پیش‌بینی بود
این جامعه‌شناس در بخش دیگری از صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: «مردم ایران با حضور پرشور به ترامپ تودهنی زده‌اند. این مرد دیوانه گفته است که میراث فرهنگی ما را به نابودی می‌کشاند اما از این خبر ندارد که خود را مانند اسکندر در جهان بدنام می‌کند. مردم ایران به کسی اجازه نمی‌دهند به کشورشان دست‌درازی کند یا بخواهد با فرهنگش وارد جنگ شود.»
بنا بر گفته‌های او این شور و حرارت مردم نسبت به سپهبد سلیمانی قابل پیش‌بینی بود. قرایی مقدم افزود: «هم ملت عراق و هم ایران در ذهنشان او را به 40 سال رشادت و سرباز وطن بودن می‌شناسند. او هم در جبهه‌های جنگ حضور داشت و هم 21 سال در جبهه عراق فعالیت می‌کرد. چند روز پیش با یکی از کارمندان سازمان ملل صحبت می‌کردم او در مورد قاسم سلیمانی می‌گفت که در میان کارمندان سازمان ملل هیبت و ابهتی خاص داشت. مقام و منزلت قاسم سلیمانی بی‌مثال بود و همه به او احترام می‌گذاشتند. او می‌گفت همه کارمندان سازمان می‌دانستند که امنیت و رها شدن از دست داعش تنها از عهده سردار سلیمانی بر می‌آید و به دنبال هیچ چیزی جز سرفرازی ایران نیست. پس با این اوصاف مشخص است که مردم دل در گرو مهر او دارند و این روز و این صحنه‌ها از قبل قابل پیش‌بینی بود که مردم چنین شکوهمند او را بدرقه کنند.» از نظر این جامعه‌شناس چنین تشییعی در تاریخ ایران بی‌سابقه خواهد بود.
همبستگی با همه تضادها
قرایی مقدم همچنین معتقد است که کنار هم بودن ملت در چنین روزی نشانی از همبستگی و انسجام جامعه است. به نظر او اینکه گفته می‌شود این روزها کشور انسجام خود را دست داده درست نیست و مردم نشان دادند که وقتی پای وطن به میان بیاید همه در کنار هم خواهند بود چراکه حالا بحث همبستگی و قدردانی از قهرمان ملی به میان آمده است و حالا کشور ما همبسته‌تر از همیشه، با همه تضادها برای تشکر از یک قهرمان در کنار هم قرار گرفته‌اند.
او در انتهای صحبت‌هایش به این نکته اشاره می‌کند: «ملت ایران در جانب‌داری و حمایت از قهرمان ملی سنگ تمام گذاشتند و از سوی دیگر انسجام و هویت و پاسداری از قهرمان ملی افزایش‌یافته است. همین دلیلی است تا سرمایه اجتماعی هم بالا برود و پیامی که تشییع سردار سلیمانی می‌دهد این است که مردم ایران متوجه این می‌شوند که چه کسی به آن‌ها خدمت می‌کند.
مردم نشان دادند اگر کسی به آن‌ها و وطن خدمت خالصانه و جانفشانی کند به او احترام می‌گذارند و از خونش به‌راحتی نمی‌گذرند. با امید اینکه سایر مسئولان هم راه سردار سلیمانی را ادامه دهند و اطمینان داشته باشند مردم آن‌ها را فراموش نمی‌کنند درصورتی‌که تنها به فکر مال و منال نباشند و هدف آن‌ها خدمت به مردم و امنیت و آرامش ملت ایران باشد.»
دنیا مبهوت این بدرقه تاریخی
اما این اتحاد و تشییع پرشور تنها نظر جامعه‌شناسان ایرانی نیست. تمام دنیا مبهوت این بدرقه تاریخی و انسجام ایرانی‌ها شده‌اند. به گزارش ایلنا، تیژیانا چیاواردینی، فرهنگ‌شناس و روزنامه‌نگار ایتالیایی نوشت: «من بیش از ۱۵ سال است که با ایران سروکار دارم و قبلاً انتظار داشتم حضور گسترده‌ای در مراسم تشییع پیکر سلیمانی را شاهد باشیم اما هرگز چنین چیزی را تصور نمی‌کردم. گذشته از تبلیغات، ایران اکنون یک ملت متحد را به همه جهان نشان می‌دهد.»
امان‌الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با توسعه ایرانی: «مردم ایران قاسم سلیمانی را “قهرمان ملی” می‌دانند. او برای مردم آرش کمانگیر است.»
و در آخر اینکه واکنش مردم ایران در مقابل اقدام اخیر آمریکا حاکی از این است که سردار سلیمانی فارغ از گرایش‌های سیاسی برای همه فردی قابل احترام است؛ سرداری متواضع و فروتن که علیرغم اینکه می‌توانست در داخل کشور در منصب‌های بزرگ بنشیند، جهاد و برقراری امنیت برای وطن را ترجیح داد. شخصیت کاریزمایی که در حوزه دفاعی و امنیتی موفق و منشأ اثر بود. شاهد مدعا اینکه نشریه آمریکایی، او را جزء 10 مرد تأثیرگذار در حوزه بین‌الملل اعلام کرد. حال که شهادت قاسم سلیمانی عرصه‌ای برای نمایش انسجام و وحدت ایرانیان شده است، مردم باید بیش‌ازپیش بر حفظ این دستاورد تلاش کنند و اجازه ندهند وحدت‌شان خدشه‌دار شود.
دیدگاه تان را بنویسید