تاثیر تحریم‌ها بر حوزه سلامت در حال خودنمایی است!
نبود دارو، افزایش هزینه‌ها و انصراف از درمان
آسو محمدی
«به ما گفتند پس از تحریم‌ها دیگر نمی‌توانیم از طریق پست دی‌اچ‌ال آزمایش‌های خواهرزاده‌ام را به آلمان ارسال کنیم. اگر پیوند به موقع و موفقیتآمیز باشد، خواهرزاده‌ام می‌تواند درمان شود یا حداقل بیماریاش را کنترل کرد تا فلج یا نابینا نشود». این گفته‌های یک کاربر توییتر درباره تاثیر تحریم‌ها بر روند درمان خواهرزاده‌اش است. تاثیرات تحریم‌های دور جدید ایالات متحده آمریکا بر حوزه سلامت دارد خود را نشان می‌دهد تا آنجا که وضعیت به جایی رسیده که برخی داروها اصلا در بازار نیست و مردم به دلیل نبود دارو یا افزایش هزینه‌ها از درمان بیماری خود صرف‌نظر می‌کنند و این معضل درمورد بیماران سرطانی ابعاد گسترده‌تری دارد.
این روزها بازار دارویی ایران به دلیل تحریم‌های یکجانبه آمریکا روزهای سختی را سپری می‌کند. کمبود و گران شدن بسیاری از داروها و امکانات پزشکی و درمانی برای بیماران سخت علاج در استان‌های کشور بیشتر از پایتخت خود را نشان می‌دهد
مقامات آمریکایی با وجود اعمال تحریم های یک جانبه و فهرست بلندبالای آن در هفته‌ها و ماه‌های گذشته بارها اعلام کرده‌اند که دارو و تجهیزات پزشکی و درمانی شامل تحریم‌ها نیست. اما از ۱۳ آبان سال گذشته که دور جدید تحریم‌ها آغاز و روابط مالی و بانکی ایران با محدودیت‌های شدید روبه‌رو شده، تاثیرات گسترده تحریم‌ها بر صنعت دارو و تامین داروهای وارداتی نمایان شده و بیماران ایرانی و خانواده‌هایشان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است؛ به خصوص بیماران مبتلا به بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج که بخش مهمی از داروها یا مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت داروهایشان در شرکت‌های داروسازی داخلی وارداتی است.
قیمت داروهای وارداتی در ایران همزمان با تحریم‌های یک جانبه آمریکا به شدت افزایش یافته است به طوری که سعید نمکی، وزیر بهداشت چندی پیش به رسانه‌ها گفته بود: «کاهش بودجه به دلیل افت شدید صادرات نفت تاثیر زیادی بر وزارتخانه او داشته و این ادعای آمریکایی‌ها که می‌گویند دارو و تجهیزات پزشکی در معرض تحریم‌ها نیستند یک دروغ بزرگ و فاحش است.»
تشدید بیماری به دلیل نرسیدن به موقع دارو
در این میان جبار سبزعلی‌زاده، پدر بیماری که فرزندش سرطان خون دارد هم درباره مشکلات تهیه دارو به ایلنا گفته است: دخترم 9 ساله بود که بیماریش در سال 90 شروع شد. داروی آترا استفاده می‌کند اما به دلیل آنکه بیماریاش شدت پیدا کرده ارسنیک کتویل مصرف می‌کند و قرص آتا هم در بازار بسیار کمیاب شده به طوری که گاهی دارو با تاخیر دو هفته‌ای به دست ما می‌رسد. سبزعلی زاده افزود: «این داروها جزو دارهای شیمی درمانی است و به راحتی نمی‌شود پیدا کرد وگرنه به هر قیمتی که باشد برای سلامتی دخترم تهیه می‌کنم. به دلیل تاخیر در مصرف دارو دخترم در خیلی مواقع دچار خونریزی‌های داخلی می‌شود.»
چندی پیش اما توییتر فارسی وزارت امور خارجه آمریکا ویدئویی از برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، منتشر کرد که در آن خطاب به مردم ایران می‌‌گوید: «مهم است که مردم ایران بدانند فروش غذا، دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای کشاورزی به ایران هرگز تحریم نبوده و نیست». اما شواهد نشان می‌دهد واقعیت خلاف چیزی است که مقام‌های آمریکایی ادعا می‌کنند، همین چند ماه پیش بود که دولت آمریکا شرکت پارس ایزوتوپ را که تنها تامین کننده داروهای رادیواکتیو مورد مصرف مراکز پزشکی هسته‌ای کشور است، در فهرست تحریم‌ها قرار داد؛ شرکتی که در حوزه پزشکی هسته‌ای و تولید رادیوداروها فعال است و بیش از یک میلیون بیمار به صورت مستقیم از خدماتش بهره می‌گیرند. در پی این اقدام انجمن علمی پزشکی هسته‌ای کشور در بیانیه‌ای ضمن انتقاد به تحریم‌های یک جانبه آمریکا و قرارگرفتن نام شرکت «پارس ایزوتوپ» در فهرست تحریم‌ها، از این اقدام غیرانسانی آمریکا از مجامع بین‌المللی و نهادهای مدعی حقوق بشر خواست برای رفع تحریم داروهای رادیواکتیو اقدام جدی به عمل آورند.
این ادعای آمریکایی‌ها که می‌گویند دارو و تجهیزات پزشکی در معرض تحریم‌ها نیستند یک دروغ بزرگ و فاحش است و بسیاری از بیماران به دلیل نبود داروها بر اثر تحریم، درمان را موقتا یا برای همیشه رها می‌کنند
ادعای آمریکایی‌ها درباره عدم تحریم دارو دروغ است
در این میان روز گذشته رئیس سازمان غذا و دارو ادعای آمریکایی‌ها درباره عدم تحریم دارو را دروغ خواند و گفت: «نیازی به کمک آنها در زمینه درمانی و دارویی نداریم، چرا که حدود 92 درصد داروهای مورد نیاز خودمان را در کشور تولید می‌کنیم.» محمدرضا شانه‌ساز در گفت‌وگو با ایلنا افزود: «صحبت‌های مقامات آمریکایی در ارتباط با اینکه در تحریم‌ها فاکتورهای بشردوستانه را مدنظر داشته‌اند، اساسا بی‌اعتبار کردن خودشان است. مطمئن هستیم که این تحریم‌ها در نهایت به نفع ملت ایران خواهد شد، چرا که این محدودیت‌ها باعث افزایش سرعت ما در توسعه می‌شود و رشد تکنولوژی را افزایش می‌دهد. به هرحال ما با چنگ و دندان تمام کارشکنی‌ها را خنثی می‌کنیم و اجازه نخواهیم داد که مردم با مشکل روبه‌رو شوند. بحمدلله تا امروز یک عمل جراحی ما به خاطر کمبود، علیرغم تمام شیطنت‌هایی که داشتند، کنسل نشده و این نشان‌دهنده آن است که تحریم‌ها و صحبت‌هایشان چقدر بی‌پایه و اساس است.»
همچنین هفته گذشته شهرام شعیبی، سخنگوی سازمان غذا و دارو با اشاره به آخرین وضعیت بازار دارویی کشور و تامین و تدارک دارو در شرایط تحریم، گفته بود: «از آغاز تحریم‌ها، تمهیدات لازم برای تامین داروها، مواد اولیه و جانبی اندیشیده شده تا در روند درمان بیماران خدشه‌ای وارد نشود و نگرانی از این بابت نیست. ذخیره اقلام دارویی و تجهیزات پزشکی ضروری پیش‌بینی شده است تا در روند درمان بیماران خدشه‌ای وارد نشود و نگرانی از این بابت نیست. در حال حاضر میزان کمبودهای دارویی به ۲۰ قلم می‌رسد، در مورد تامین داروهای بیماران صعب‌العلاج نیز تدابیر لازم اندیشیده شده است و مشکل حادی در این حوزه وجود ندارند.»
انصراف از درمان به دلیل عدم تامین هزینه‌های درمانی
این صحبت‌های شانه‌ساز و شعیبی در حالی است که کاوه جاسب، فوق تخصص خون و سرطان کودکان(انکولوژیست) و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز به ایلنا گفته است: «بسیاری از بیماران به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه داروها درمان را موقتا یا برای همیشه رها می‌کنند و دوره‌ای که برای درمان یک بیماری مثل نارسایی مغز استخوان باید از دو ماه پیش آغاز می‌شد به دلیل کمبود دارو با تاخیر شروع می‌شود که در بسیاری موارد بیمار دچار خونریزی مغزی می‌شود.»
شکایت‌نامه‌ای
برای آنتونیو گوترش
آذرماه گذشته بود که ریاست کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران و ریاست شورای عالی این سازمان در نامه‌ای خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد خواستار لغو تحریم‌های ایالات متحده آمریکا درخصوص داروها و ملزومات خدمات بهداشتی و درمانی علیه ایران شدند. در متن نامه دکتر ایرج فاضل، رئیس کل و دکتر محمدرضا ظفرقندی، رئیس شورای عالی سازمان نظام پزشکی، خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، آمده بود: «همان گونه که مستحضر هستید، دسترسی به خدمات پزشکی جزو اساسی حق سلامتی است که در زمره حق‌های بنیادین بشری است و همه افراد باید از آن بهره‌مند شوند. بنابراین کلیه کشورها ملزم به محترم شمردن و صیانت از این حق و تلاش برای تحقق آن برای همه افراد است. علاوه براین کلیه کشورها می‌بایست از ایجاد هرگونه محدودیت در دسترسی افراد به خدمات درمانی و سلامت اجتناب ورزند. تحریم‌های اقتصادی غیرقانونی ایالات متحده و محدودشدن تجارت بین‌المللی، به طور جدی بر قابلیت ما برای دسترسی به خدمات بهداشت و درمان، دارو و ملزومات پزشکی تاثیر گذاشته است. بدین منظور بر آنیم تا توجه آن مقام محترم را به مشکلات جدی پیش رو در حوزه بهداشت و درمان مردم ایران که در نتیجه اعمال تحریم‌ها حادث می‌شود، جلب کنیم و بر ضرورت راه حلی فوری و بشردوستانه در جهت برون‌رفت از این وضعیت تاکید ورزیم. عالیجناب ما منتظر دریافت پاسخ آن مقام محترم، در اولین فرصت ممکن و اتخاذ تدابیر لازم جهت حل این مشکل و جلوگیری از وخامت اوضاع در آینده هستیم.» خبری از جواب این نامه نشد که نشد.
تمهیدات جدی
برای سلامت مردم
کمبود دارو یکی از مواردی است که بعد از تحمیل تحریم‌های ظالمانه به کشورمان، نگرانی‌هایی را از سوی مردم ایجاد کرده و صحبت‌های ضد و نقیض مسئولان در رابطه با کمبود دارو نیز به این نگرانی‌ها دامن زده است. روزی نیست که در اخبار مختلف خبرگزاری‌ها خبری درباره دارو منتشر نشود، خبرهایی که در آن تاکید می‌شود کمبودی در رابطه با دارو در کشور وجود ندارد. البته به همان اندازه هم بر تاثیر تحریم‌ها در کمبود دارو در کشور تاکید می‌شود! این موضوع سبب شده تا نگرانی‌ها افزایش یابد و همین موضوع سردرگمی را برای افراد جامعه ایجاد کرده است، سردرگمی که پارادوکس در صحبت‌های مسئولان دلیل اصلی به‌وجود آمدن آن است.
با همه این صحبت‌ها روز گذشته باز هم وزیر بهداشت گفت با وجود زورگویی‌های آمریکا، کمبود داروهای اساسی نداریم. نمکی گفت: علیرغم همه تحریم‌های ظالمانه آمریکا و فشارهایی که روی ماست، سعی کردم در حوزه دارو به گونه‌ای عمل کنم که داروهای اساسی به خصوص در مراکز دولتی کمبود نداشته باشند.
با این حال وزیر بهداشت باید بداند این روزها کمبود و گران شدن بسیاری از داروها و امکانات پزشکی و درمانی برای بیماران سخت علاج در استان‌های کشور بیشتر از پایتخت خود را نشان می‌دهد به طوری که دسترسی به این داروها در شهرستان‌ها سخت‌تر از تهران است و هزینه آنها برای افراد دهک‌های پایین بیش از حد بالاست. این وضعیت می‌طلبد که مسئولان چاره‌ای جدی برای سلامت مردم در این تنگنای معیشت بی‌اندیشند.
دیدگاه تان را بنویسید