شوروی سابق و روسیه فعلی، آمریکا، فرانسه، ژاپن، بریتانیا، هند و اسرائیل هشت کشوری در دنیا هستند که از 1957 تا 1988 میلادی موفق به پرتاب ماهواره به فضا شده‌اند. ایران پس از آنهاست؛ ایران در سال 2002 با پرتاب ماهواره «امید» به فضا به عنوان نهمین کشور موفق در پرتاب ماهواره به جمع فضایی‌ها پیوست. «امید» که در قسمت بسیار رقیق جو بود، بر اساس ماموریت تعریف شده برای آن، پس از مدتی بر اثر غلبه جاذبه زمین بر اصطکاک هوا، انرژی خود را از دست داد و سقوط کرد.

بعد از «امید»، ایران ماهواره‌های متعدد دیگری ساخت و به فضا پرتاب کرد. برخی پرتاب‌ها ناموفق بودند و برخی دیگر موفق. ایران تاکنون دست‌کم چهار پرتاب موفق ماهواره به فضا داشته است؛ یکی از آنها ماهواره امید است که 1387 به فضا پرتاب شد و هر 24 ساعت، 15 بار به دور زمین می‌چرخید و گزارش‌ها را به ایستگاه زمینی ارسال می‌کرد. دیگری ماهواره «رصد» بود که پرتاب آن مربوط به سال 1390 است. «رصد» اولین ماهواره‌ای بود که انرژی مورد نیاز خود را از صفحات خورشیدی متصل به دیواره ماهواره تامین می‌کرد.

در سال 1390 ایران یک پرتاب موفق دیگر ماهواره نیز داشت که مربوط به ماهواره «نوید» بود. ماموریت این ماهواره تصویربرداری از زمین با وضوح تصویر 750 متر بود. در 1393 ایران با پرتاب «فجر»، چهارمین پرتاب موفق خود را تجربه کرد. اما تعداد ماهواره‌هایی که پرتاب آنها با شکست مواجه شده و آنهایی که در صف پرتاب هستند، بسیار بیشتر از این تعداد است.  

امسال نیز ایران درصدد بود تا با دو پرتاب موفق ماهواره، تجربه سال 90 را تکرار کند؛ اولین آنها ماهواره «پیام» بود که طراحی آن از سال 84 آغاز شد و ساخت آن توسط دانشگاه صنعتی امیرکبیر 10 تا 11 سال طول کشید. دی ماه امسال وزیر ارتباطات با توئیتی نویدبخش خبر داد که بالاخره این ماهواره به فضا پرتاب می‌شود، اما متاسفانه در روز پرتاب (25 دی) به گفته رئیس دانشگاه امیرکبیر، «پیام» تنها 300 ثانیه در مدار قرار گرفت و بعد سقوط کرد. نداشتن سرعت اولیه لازم یعنی هشت کیلومتر بر ثانیه به عنوان علت اصلی شکست پیام مطرح شده بود.

قرار بود پس از این ناکامی ماهواره دیگری به‌زودی به فضا پرتاب شود. از آن جا که مشخص نبود این پرتاب موفق خواهد بود یا به سرنوشت «پیام» دچار خواهد شد، اخبار مربوط به پرتاب آن چندان رسانه‌ای نشد تا اینکه ظریف دو روز پیش در مصاحبه‌ای با یک شبکه آمریکایی ناکامی ماهواره دوم را نیز تایید کرد.

شکست‌های مشکوک 

لزوما تمام ماهواره‌هایی که دیگر کشورهای دنیا نیز به فضا پرتاب می‌کنند، در مدار قرار نمی‌گیرند؛ هند، آمریکا، اسرائیل، روسیه و دیگر کشورها همگی تجربه‌های متعددی از ناکامی در پرتاب ماهواره‌های خود دارند، اما میزان موفقیت یا شکست آنها متفاوت است. ایران در این مسیر در ابتدای راه است بنابراین پس از ناکامی ایران در پرتاب پیام بسیاری بر بدیهی و طبیعی بودن چنین مواردی صحه گذاشتند؛ اما گزارش اخیر روزنامه نیویورک تایمز شکل متفاوتی به موضوع داده است. نکته اول این روزنامه این است که میزان شکست‌های ایران در پرتاب ماهواره بسیار بیشتر از متوسط جهانی آن است. آنطور که نیویورک تایمز نوشته «در ۱۱ سال گذشته، ایران بارها موشک‌هایی را به فضا پرتاب کرده، اما ضریب شکست این آزمایش‌ها، ۶۷ درصد است. این رقم فاصله قابل‌ملاحظه‌ای با استاندارد جهانی دارد. ضریب شکست پروژه‌های مشابه پرتاب‌های فضایی در کشورهای دیگر، پنج درصد است.»

 به نظر می‌رسد جنگ آمریکا با ایران بسیار فراتر از آن چیزی است که در بازارها دیده می‌شود. آنچه در تحریم‌های اقتصادی و نشست‌های ضد ایرانی دیده می‌شود، همگی مربوط به روی پرده است. در پشت پرده، آمریکا توطئه‌های متنوع‌تری را علیه ایران می‌چیند

نیویورک تایمز همچنین به نقل از چند مقام فعلی و پیشین دولت آمریکا از یک برنامه مخفی برای خرابکاری در فعالیت‌های موشکی و فضایی ایران خبر داده است. 

این روزنامه آمریکایی نوشته بود مقام‌های آمریکایی می‌گویند که تعیین میزان موفقیت این برنامه مخفی ممکن نیست، اما در یک ماه گذشته دو تلاش ایران برای فرستادن ماهواره به فضا با شکست روبرو شده است.

گزارش نیویورک تایمز تصریح می‌کند آزمایش‌های ناموفق موشکی اخیر ایران موجب شد تا با ده‌ها مقام سابق و فعلی در مورد احتمال وجود یک خرابکاری گفت‌وگو کند که برخی از این مقام‌ها حاضر شدند در صورت فاش نشدن نام‌شان در این باره صحبت کنند. 

تحقیقات درباره خرابکاری آمریکایی

از مقامات ایرانی کسی به این گزارش نیویورک تایمز واکنشی نشان نداد تا مصاحبه اخیر ظریف با شبکه خبری «ان بی سی». ظریف در این مصاحبه شکست ایران در پرتاب ماهواره در دو ماه اخیر و احتمال خرابکاری آمریکا را تایید کرده است. او گفته: «بعد از انتشار گزارش روزنامه نیویورک تایمز، تحقیقاتی درباره احتمال دست داشتن آمریکایی‌ها در شکست‌های اخیر آغاز شده است.»

با این حساب به نظر می‌رسد جنگ آمریکا با ایران بسیار فراتر از آن چیزی است که در مجامع بین‌المللی و بازارها دیده می‌شود. آنچه در تحریم‌های اقتصادی، فشار به کشورهای دیگر برای منزوی کردن ایران، کنفرانس‌ها و نشست‌های ضدایرانی و بسیاری موارد از این دست دیده می‌شود، همگی مربوط به روی پرده است. در پشت پرده، آمریکا توطئه‌های متنوع‌تری را علیه ایران می‌چیند. 

نیویورک تایمز در گزارش خود نوشته است: آنها به این روزنامه گفته‌اند که این برنامه از زمان ریاست‌جمهوری جرج دبلیو بوش آغاز شده و در این مدت تلاش شده تا قطعات و مواد معیوب وارد برنامه فضایی ایران شود. این برنامه در اوایل دولت باراک اوباما نیز فعال بود و به خصوص از سال ۲۰۱۷ و همزمان با آغاز ریاست مایک پمپئو بر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) تقویت شد.

 آنطور که نیویورک تایمز نوشته «در ۱۱ سال گذشته، ایران بارها موشک‌هایی را به فضا پرتاب کرده، اما ضریب شکست این آزمایش‌ها، ۶۷ درصد است. این رقم فاصله قابل‌ملاحظه‌ای با استاندارد جهانی دارد. ضریب شکست پروژه‌های مشابه پرتاب‌های فضایی در کشورهای دیگر، پنج درصد است

فروشندگان خائن

این خرابکاری‌ها به نوشته نیویورک تایمز از طریق شرکت‌ها و کشورهایی صورت می‌گیرد که قطعات فنی مورد نیاز در صنعت فضایی و فعالیت‌های موشکی ایران را تامین می‌کنند؛ این به معنی خیانت شرکت‌ها و کشورهایی است که ایران با اعتماد به آنها تجهیزات موشکی و ماهواره‌ای خود را تامین می‌کند. 

گزارش نیویورک تایمز قطعا قطره‌ای از یک دریاست و ناگفته‌های بسیاری دارد چراکه خود این روزنامه در گزارش خود تصریح کرده و مقام‌های دولت آمریکا از آن‌ها خواسته‌اند بخش‌هایی از جزئیات گزارش خود را منتشر نکند زیرا ممکن است بر فعالیت‌هایی که هم‌اکنون در جریان هستند تأثیر منفی بگذارد. با این حساب به نظر می‌رسد ایران در حوزه هوافضا به هیچ کشور و شرکتی نمی‌تواند اطمینان کند و این حوزه همان حوزه‌ای است که ناگزیر است در آن به خودکفایی کامل برسد، چون معلوم نیست شرکتی که با ایران همکاری می‌کند، دستش با آمریکا در یک کاسه نباشد. 

سنگ‌اندازی بر سر قدرت فضایی ایران

دولت ترامپ مدعی است که برنامه فضایی ایران تنها یک پوشش برای توسعه توان موشک‌های قاره‌پیمایی است که توانایی حمل کلاهک‌های هسته‌ای را دارند. آنها بارها بر این نکته تاکید کرده‌اند اما برای جماعت ایرانی، موفقیت در پرتاب ماهواره به معنی یک قدرت فنی و در عین حال اقتصادی است. 

طبق آمارهای جهانی تاکنون 1986 ماهواره به فضا پرتاب شده‌اند که این ماهواره‌ها متعلق به 81 کشور است، اما تمام این ماهواره‌ها تنها توسط 10 کشور به فضا پرتاب شده‌اند. در صورتی که ایران بتواند تکنولوژی تولید و پرتاب ماهواره را صنعتی کند، می‌تواند در زمره کشورهایی قرار بگیرد که امکان پرتاب ماهواره سایر کشورها را برعهده دارند.

پیوستن ایران به این کشورها به معنی موفقیتی نادر در جهان است که نه‌تنها اعتبار علمی و صنعتی ایران را ارتقا می‌دهد، بلکه برای آن آورده اقتصادی نیز دارد؛ اما اینکه ایران با وجود کارشکنی‌های آمریکا، چقدر با چنین موقعیتی فاصله دارد، مشخص نیست.