عدم ثبات اجتماعی؛ تهدید دموکراسی
علی ربیعی، رئیس شورای سیاست‌گذاری روزنامه توسعه ایرانی
حادثه دی ماه 96 را حادثه‌ای بسیار مهم در آستانه چهل سالگی انقلاب اسلامی تلقی می‌کنم و معتقدم که تجربه‌ای کم‌نظیر از ناآرامی‌های اجتماعی در این ماه رخ داد که مشابه آن را در چهل سال گذشته تجربه نکرده بودیم و شباهت چندانی از نظر حجم، اندازه، وسعت و جمعیت درگیر با ناآرامی‌های قبل نداشت.
معتقدم فهم مسائل دی ماه 96 از جنبه‌های مختلف برای توسعه ایران امروز و فردا حائز اهمیت است. اگر سیاست‌گذاران، علت و آثار دی 96 را درک نکنند، دچار بی‌برنامه‌گی و بی‌سیاستی خواهند شد و این در حالی‌ست که سنت مسائل اجتماعی بر تکرارپذیر بودن این‌گونه حوادث، تاکید دارد. همچنین، فهم غلط بسیار تلخ‌تر از عدم فهم مسائل اجتماعی است که متاسفانه در سنت سیاست‌گذاری ایرانی در قبال حوادث شش دهه اخیر، هر دو حالت قابل مشاهده است.
ثبات، مسأله اصلی کشورهای در حال گذار است. بسیاری از نظریه‌پردازان در چند دهه گذشته به دنبال توسعه همراه با ثبات اجتماعی بوده‌اند. ایران امروز علاوه بر مسأله ساختاری و داشتن صفت در حال گذار بودن با عامل خارجی تحریم هم رودرو است و به اعتقاد من، این بر پیچیدگی امر و توجه به ریشه‌های دی 96 می‌افزاید. تحقیق جامعه‌شناسان درباره نظم، اندیشمندان علوم سیاسی درباره ثبات و اقتصاددانان در زمینه توزیع ثروت و درآمد، ازجمله تلاش‌هایی است که برای فهم مسائل هر جامعه‌ای که بخواهد توسعه و ثبات را دنبال کند، الزامی است. وقتی کار عظیم تد رابرت گر در کتاب ارزشمند «چرا انسان‌ها شورش می‌کنند» را می‌بینیم، بیشتر اهمیت ادراک از چرایی حرکت‌های ناآرامانه را احساس می‌کنیم.
ما به یک تحلیل میان‌رشته‌ای مشتمل بر روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد، علوم سیاسی و امنیت ملی نیاز داریم. شنیده‌ام که فرانسوی‌ها بعد از ماجرای ناآرامی‌های حاشیه پاریس که چند سال پیش، گریبان این کشور را گرفت، از آلن تورن و گروهی از جامعه‌شناسان برای بررسی موضوع دعوت کردند. سوال این است که تا چه حد ما در ایران به این موضوع اهتمام ورزیده‌ایم و چند مقاله، کتاب و پایان‌نامه را به این موضوعات اختصاص داده‌ایم؟ آیا اساساً احساس خطر و تهدید کرده‌ایم؟ چرا ایرانی‌ها در دی 96، ناآرام شدند؟
در این پرونده، سعی خواهیم کرد به سهم خود، بخشی از مسأله را مورد مطالعه قرار داده تا راهکارهایی برای حل مسائل مردم و ثبات اجتماعی به دست آید.
قصد داشتم تا در نخستین شماره از ویژه‌نامه‌های روزنامه توسعه ایرانی، توضیح دهم که نگاه ما به تحولات ایران امروز چگونه است و به اصطلاح، ما در چه نقطه‌ای ایستاده‌ایم و قصد عزیمت به چه مقصدی را داریم، ولی ترجیح می‌دهم این موضوع را به طور مبسوط در شماره بعدی ویژه‌نامه که به جنبش جلیقه‌زردها در فرانسه اختصاص دارد، به رشته تحریر درآورم. از همه ایرانیان و آنانی که دل در گرو توسعه ایران دارند نیز می‌خواهم تا ما را از نظرات و دیدگاه‌های خود محروم نکنند، چرا که قصد داریم حوزه اندیشه را به کمک تحول ایران و ساخت ایرانی باثبات‌تر آوریم.
فراموش نکنیم که اگر ثبات اجتماعی نباشد، بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی یعنی همین دموکراسی موجود در منطقه استبدادزده خاورمیانه، از دست خواهد رفت.
دیدگاه تان را بنویسید