ترور نافرجام کاظمی، متهمان اصلی و بحران بالقوه آن برای ایران
زیر و بم‌های یک سوءقصد
نفیسه زارع کهن
روز گذشته منطقه سبز عراق به رنگ قرمز درآمد وقتی‌که ساعت دو و بیست و چهار دقیقه بامداد و قبل از طلوع خورشید، منزل نخست‌وزیر تازه منتخب عراقی‌ها مصطفی الکاظمی مورد تعرض قرار گرفت و مردم این منطقه از صدای انفجار و درگیرهای نظامی متوجه ترور نافرجام وی شدند.
منطقه سبز عراق، منطقه امن این کشور در شهر بغداد که نهادهای سیاسی و دیپلماتیک به علاوه منزل شخصیت‌های سیاسی درجه اول در آنجا واقع‌شده این روزها شاهد اعتراضات گاه و بیگاه مردمی است که نسبت به اعلام نتایج انتخابات پارلمانی در این کشور معترض‌اند و همین جمعه گذشته بود که در پی درگیری‌های خشونت‌آمیز در جریان اعتراضات موسوم به جمعه فرصت نهایی و درگیری میان نیروهای امنیتی و معترضان در منطقه سبز، دست‌کم ۳ معترض کشته و ده‌ها تن زخمی شدند. اعتراضاتی که گفته می‌شود گروه حشدالشعبی به دلیل از دست دادن اکثریت پارلمان رهبری آن را برعهده دارد.
دیروز در شرایطی که آخرین روز بررسی نتایج انتخابات پارلمانی عراق بود پس‌ازاین ترور نافرجام، الکاظمی با انتشار توئیتی به نگرانی‌ها و شایعات پایان داد و نوشت: حالم خوب است، در میان مردم حضور دارم و همه را به آرامش و خویشتن‌داری دعوت می‌کنم. من همواره آماده جان‌فشانی برای عراق و مردم عراق بوده و هستم، موشک‌های خیانت، عزم مؤمنان را سست نمی‌کند و خللی در استواری و عزم نیروهای امنیتی قهرمان ما برای حفظ امنیت مردم ایجاد نمی‌کند.
تبعات سوءقصد نافرجام به الکاظمی، هرچند نمایشی باشد از یک‌سو در مذاکرات هسته‌ای ایران تاثیر خواهد داشت و از سوی دیگر احتمال تشکیل دولتی توافقی در عراق را بسیار ضعیف خواهد کرد
در همین حال برهم صالح، رئیس‌جمهوری عراق هم در صفحه کاربری خود در توییتر نوشت: حمله تروریستی که مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر این کشور را هدف قرارداد، اقدامی خطرناک و جنایتی شنیع علیه عراق به شمار می‌آید.
وی در ادامه افزود: باید در برابر اخلالگران امنیت کشور و سلامت مردم، موضعی یکپارچه اتخاذ شود.
برهم صالح همچنین تصریح کرد: نمی‌توانیم قبول کنیم عراق به سمت آشوب و هرج‌ومرج کشیده شود و علیه قانون اساسی کودتا صورت بگیرد.
از سوی دیگر، عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق و رئیس ائتلاف نیروهای ملی نیز تأکید کرد: هدف قرار دادن منزل مصطفی الکاظمی یک اقدام محکوم‌شدنی است، زیرا باعث بحرانی شدن اوضاع، به خطر افتادن هیبت دولت و بدنام کردن عراق در افکار عمومی جهان می‌شود.عمار حکیم همچنین اظهار کرد: حمله به رئیس عالی‌ترین قدرت اجرایی عراق به‌مثابه یک تحول خطرناک است و دستاوردهایی که در سطوح امنیتی، سیاسی و اقتصادی تحقق‌یافته است را به خطر می‌اندازد.
در همین حال به گزارش شفق نیوز، نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق نیز تلاش نافرجام برای ترور مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در جریان بمباران محل اقامت وی با پهپاد در منطقه سبز را محکوم و بابت سلامتی الکاظمی از خداوند سپاسگزاری کرد. وی این اقدام تروریستی را واقعه‌ای خطرناک دانست که امنیت و ثبات کشور را تهدید می‌کند و نسبت به عواقب وخیم آن هشدار داد. بارزانی در ادامه همه را به خویشتن‌داری و آرامش فراخواند.
مقتدا صدر، رهبر جریان صدر عراق هم در توئیتی با طرح درخواست به دست گرفتن زمام امور توسط ارتش، نوشت که اقدام تروریستی علیه مقام بلندپایه کشور، هدف گرفتن آشکار عراق و ملت آن است.
پای پهپادها به میان آمد
این واکنش‌ها اما وقتی معنای بیشتری پیدا کرد که وزارت کشور عراق اعلام کرد: تلاش برای ترور نخست‌وزیر این کشور با استفاده از سه پهپاد صورت گرفته است و صداهای تیراندازی که شنیده شد برای سرنگونی این پهپادها بوده و دو پهپاد نیز سرنگون‌شده‌اند.
به گفته سرتیپ سعد معن مدیر روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت کشور عراق تیم کاری در حال اجرای تحقیقات و تلاش برای دستیابی به عاملان این جنایت است.
با اعلام این خبر که پهپادها در این مسئله دخیل بوده‌اند، گمانه‌زنی‌ها قوت گرفت چراکه این سلاح در اختیار طرف‌های محدودی است و بنابراین، انگشت اتهام هم به سوی همان‌ها نشانه رفت. برخی حشد الشعبی و گروه‌های سیاسی وابسته به آن را متهم کردند و برخی دیگر همچون ایران انگشت اتهام را به سوی امریکا گرفتند.
از آنجایی که حشدالشعبی موردحمایت جمهوری اسلامی ایران است، متهم کردن این گروه به معنای نگاهی منفی به ایران خواهد بود هرچند که روز گذشته بعدازاین اتفاق بلافاصله سخنگوی وزارت خارجه واکنش نشان داد و سعید خطیب‌زاده با محکوم کردن هدف قرار دادن نخست‌وزیر عراق، بر موضع ثابت و مستمر جمهوری اسلامی ایران در حمایت از ثبات، امنیت و آرامش در عراق تأکید کرد.
به گزارش ایسنا، سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن درخواست هوشیاری همگان نسبت به توطئه‌هایی که امنیت و پیشرفت عراق را هدف قرار داده است، این‌گونه حوادث را در راستای منافع طرف‌هایی دانست که طی ۱۸ سال گذشته به ثبات، امنیت، استقلال و تمامیت ارضی عراق تعرض کرده و با ایجاد گروه‌های تروریستی و فتنه‌انگیزی، در پی دستیابی به اهداف شوم منطقه‌ای خود بوده‌اند. خطیب زاده با ابراز خرسندی از سلامتی آقای مصطفی الکاظمی، ابراز امیدواری نمود مردم، دولت و جریان‌های سیاسی عراق با اتحاد و همبستگی، موجبات توسعه و شکوفایی عراق را فراهم سازند.
پس از وی هم حسین امیر عبدالهیان، وزیرامورخارجه که چند روزی است به کرونا مبتلا شده در تماس تلفنی با فؤاد حسین، همتای عراقی خود با ابلاغ سلام رئیسی به مصطفی الکاظمی، از سلامتی نخست‌وزیر عراق کسب اطمینان و ابراز خرسندی کرد.
اما انگشت اتهام به سمت امریکا را شمخانی، رئیس شورای عالی امنیت ملی تکمیل کرد وقتی‌که در توئیترش نوشت: سوءقصد به جان نخست‌وزیر عراق فتنه جدیدی است که رد آن را باید در اتاق‌های فکر خارجی جستجو کرد که از سال‌ها قبل با ایجاد و پشتیبانی گروه‌های تروریستی و اشغال این کشور، جز ناامنی، ایجاد اختلاف و بی‌ثباتی، ارمغانی برای مردم مظلوم عراق نداشته‌اند.
امریکا محکوم کرد
با این حال به گزارش الجزیره ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با محکومیت این حادثه گفت: گزارش‌ها درباره حمله پهپادی به اقامتگاه مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر عراق را دنبال می‌کنیم.
وی همچنین مدعی شد: از اینکه وی صدمه‌ای ندیده خوشحالیم. این اقدام آشکارا تروریستی است و ما آن را به‌شدت محکوم می‌کنیم. پرایس افزود: آمریکا از نزدیک با نیروهای امنیتی عراق در تماس است و پیشنهاد داده که در تحقیق پیرامون این حمله، به آن‌ها کمک کند.
تشکیک وارد شد
با توجه به این دو گمانه‌زنی اما گروه سومی هم بودند که کل ماجرا را ساختگی خواندند. درهمین راستا به گزارش فارس، ابوعلی العسکری مسئول امنیتی کتائب حزب‌الله عراق، در مطلب کوتاهی در کانال تلگرامی خود، سوءقصد به جان مصطفی الکاظمی نخست‌وزیر و حمله پهپادی به منزل محل اقامت او در بغداد را نمایشی خواند و نوشت: ایفای نقش قربانی [بودن] از شیوه‌های نخ‌نمایی است که دیگر به تاریخ پیوسته. بنا بر اطلاعات موثق ما، در عراق هیچ‌کسی حتی تمایلی ندارد برای هدف قرار دادن منزل نخست‌وزیر سابق، یک پهپاد ضرر کند.
مسئول امنیتی کتائب حزب‌الله عراق ادامه داد: مسخره است که او ملت را به خویشتن‌داری و آرامش دعوت می‌کند، معلوم نیست چه کسی ممکن است نگران او شود یا کنترل خود را از دست دهد؟! خدا لعنت کند خودش را و آنکه او را تأیید کرد [تا نخست‌وزیر شود].
به این ترتیب فارغ از این رویکردها، اما آنچه مهم به نظر می‌رسد، تبعات این سوءقصد نافرجام است که چه نمایشی باشد و چه واقعی دامان بخشی را خواهد گرفت. از یک‌سو در مذاکرات هسته‌ای ایران تاثیر خواهد داشت و از سوی دیگر احتمال تشکیل دولتی توافقی در عراق را بسیار ضعیف خواهد کرد. این در شرایطی است که احتمالاً نیروهای متحد ایران نیز سعی خواهند کرد بازی را به‌گونه‌ای دیگر کنند و چنین است که سرانجام عراق در روزها و ماه‌های آتی برآیندی از همین فعل‌وانفعالات خواهد بود. ضمن اینکه به نظر می‌رسد روابط در خاورمیانه وارد فاز جدیدی خواهد شد از یک‌سو ایران و متحدانش هستند و از سوی دیگر آمریکا و رفقایش که می‌خواهند مانع تقویت نفوذ ایران در منطقه شوند؛ باید دید تبعات این سوءقصد بیشتر جانب کدام سویه خواهد رفت.
دیدگاه تان را بنویسید