جریان اصلاحات هنوز در اعلام کاندیدای نهایی سردرگم است؛
جهانگیری؛ در مرز افق‌گشایی و کناره‌گیری
محبوبه ولی
سخنگوی شورای نگهبان دیروز اعلام کرد که این شورا در تلاش است تا پایان پنج روزه دوم بعد از ثبت‌نام نامزدها نتایج بررسی صلاحیت‌ها را اعلام کند. عباسعلی کدخدایی ادامه داد که هر روز تعدادی از پرونده‌ها بررسی می‌شود اما «لازم است که برخی پرونده‌ها بیشتر بررسی شوند.»
آیا یکی از این پرونده‌هایی که نیاز به بررسی بیشتر دارد، پرونده اسحاق جهانگیری است؟ نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل 90 مجلس دیروز در صفحه توئیتری‌اش نوشت: «اسناد تخلفات اسحاق جهانگیری که منجر به رأی دادگاه شده است، جهت بررسی در تایید صلاحیت‌ها به شورای محترم نگهبان ارسال کردم.»
او ادامه داد: «کاندیداهای ریاست جمهوری نمی‌توانند در تاریکی تخلف کنند و در برابر مردم نسبت به وضعیت فعلی، بُغض نمایشی داشته باشند.»
اشاره او به بغض جهانگیری در روز ثبت‌نام برای کاندیداتوری ریاست جمهوری، در وزارت کشور است. پژمانفر هیچ اشاره‌ای نکرده که منظورش از «تخلفاتی» که اسناد آن را به شورای نگهبان ارائه کرده چیست اما برخی سایت‌ها و چهره‌ها اینگونه اظهارات از سوی نمایندگان مجلس را نشانه تلاش‌های پیدا و پنهان آنها برای رد صلاحیت اسحاق جهانگیری و حذف او از گردونه انتخابات می‌دانند.
اسحاق جهانگیری در سال 96 هم که داوطلب کاندیداتوری ریاست جمهوری شد از سوی شورای نگهبان تایید شد. حالا اما سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید ممکن است کسانی که در دوره‌های قبلی تایید صلاحیت شده‌اند، این بار تایید نشوند چراکه «ملاک حال افراد است.»
تفاوت جهانگیری 96 و 1400
بسیاری معتقدند که ممکن است یکی از افراد مورد اشاره سخنگوی شورای نگهبان، اسحاق جهانگیری باشد. او معاون اول رئیس‌جمهوری و رئیس ستاد اقتصاد مقاومتی دولت بود. جهانگیری سال 96 در حالی به گود انتخابات راه پیدا کرد که چهار سال یکی از مقامات ارشد دولتی بود که به واسطه برجام رونق نسبی اقتصادی به راه انداخته بود، تورم را تاحدودی کنترل کرده و آرامش حاصل از ثبات را به کشور بازگردانده بود.
اینک اما در شرایطی داوطلب نامزدی انتخابات است که چهار سال گذشته را معاون اول رئیس‌جمهوری بود که مردم در دولتش یک دوره بسیار سخت و پرتنش را پشت سر گذاشته‌اند. از این رو بی‌تردید تایید صلاحیت او به اندازه گذشته مورد توافق اعضای شورای نگهبان نخواهد بود. البته این به معنی عدم احراز صلاحیت قطعی او نیست. باید منتظر ماند و دید که در پشت صحنه سیاست چه رخ می‌دهد و نهایتا شورای نگهبان چه تصمیمی خواهد گرفت؛ اما به هر حال اینها نشانه‌هایی است که ناظران را نسبت به تایید صلاحیت جهانگیری مردد کرده است.
اصلاحات هنوز بلاتکلیف است
از سوی دیگر اصلاح‌طلبان هم هنوز سردرگم هستند. در حالی که شورای وحدت اصولگرایان فرمان تشکیل ستادهای انتخاباتی را صادر کرده و بنا را بر حمایت گسترده و یکپارچه از رئیسی گذاشته و برای کسب رأی در روستاها هم برنامه تدارک دیده‌اند، اصلاح‌طلبان کماکان اندر خم کوچه «معرفی نامزد نهایی» خود هستند.
هفته گذشته قرار بود جبهه اصلاحات جلسه مهمی داشته باشد که انتظار می‌رفت در آن جلسه تکلیف کاندیدای این جبهه مشخص شود اما مشخص نشد و اصلاحات اعلام کرد که معرفی کاندیدای نهایی‌اش به تعویق افتاده است.
تا هنوز هم که خبری نیست و حتی گفته شده که ممکن است کاندیدای نهایی بعد از مناظره‌ها و نظرسنجی‌های ملی تعیین شود. اسحاق جهانگیری در زمان ثبت‌نام به نوعی خود را نامزد جریان اصلاحات معرفی کرد اما به نظر می‌رسد بزرگان این جریان چنین نظری ندارند و تغییر نظر آنها هم منوط به اتفاقات پیش‌روست.
فلاحت‌پیشه: آقای جهانگیری برای دفاع از وضع موجود به میدان می‌آید و در نهایت احتمال اینکه به نفع آقای لاریجانی کناره‌گیری کند، هست. به هر حال هر کدام از کاندیداها که تایید بشوند، فضای دو قطبی بین آقای لاریجانی و رئیسی شکل خواهد گرفت
لاریجانی؛ حریف قَدر جناح رقیب
تا این جای کار که حضور لاریجانی در گپ و گفت‌ها و بحث‌ها و مناظرات انتخاباتی پررنگ‌تر از جهانگیری بوده است. اظهارات چند شب پیش او در کلاب‌هاوس بازتاب بسیاری داشت و طعن و کنایه‌های دیروزش به جلیلی هم حاکی از آن بود که او حتی پیش از اعلام شورای نگهبان به مصاف کاندیداهای رقیب رفته است.
او در توئیتی سعید جلیلی را که گفته بود «کشور با نمایش اداره نمی‌شود»، یار کمکی خوانده و نوشته بود: «آمدید تا ضعف‌های کاندیدای اصلی را بپوشانید؛ البته اگر «مواضع خطرناک» شما را گردن بگیرند.»
لاریجانی همچنین به کنایه نوشت: «احتراماً باید عرض کنم مهم‌ترین دستاوردمان این بود که با اجماع ملی اجازه ندادیم اقلیت بی‌منطقی، ایران را با تندروی به لبۀ پرتگاه ببرند.»
چه‌بسا این زورآزمایی‌های لفظی و تبلیغاتی لاریجانی اصلاح‌طلبان را به این نتیجه برساند که او بیش از جهانگیری از پس جناح رقیب برخواهد آمد؛ به ویژه که آنچه او می‌گوید خوشایند جبهه اصلاحات است.
احتمال چرخش اصلاح‌طلبان از جهانگیری به سوی لاریجانی
از این رو ممکن است حتی از جهانگیری بخواهند که به نفع لاریجانی از میدان رقابت کنار بکشد. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم به این موضوع اشاره کرده و به خبرآنلاین گفته است: «فکر می‌کنم آقای جهانگیری برای دفاع از وضع موجود به میدان می‌آید و در نهایت احتمال اینکه به نفع آقای لاریجانی کناره‌گیری کند، هست. به هر حال هر کدام از کاندیداها که تایید بشوند، فضای دو قطبی بین آقای لاریجانی و رئیسی شکل خواهد گرفت.»
درصد این احتمال بالاست چراکه اگر چنین نشود، آرا میان لاریجانی و جهانگیری البته با نسبت نابرابر تقسیم خواهد شد؛ در حالی که با کناره‌گیری جهانگیری بخش زیادی از سبد رأی او به سوی لاریجانی روان می‌شوند. از سوی دیگر اصولگرایان همین برنامه را برای رأی آوردن رئیسی پیاده خواهند کرد؛ آنچنانکه محمدجواد محمدی نوری، عضو شورای وحدت اصولگرایان دیروز به ایرنا گفته است پنج نفر از نامزدهای جریان اصولگرا حتما به نفع رئیسی کنار می‌روند، منتها ممکن است پس از مناظرات این کار را انجام دهند. او پیش‌بینی کرده که رستم قاسمی و سعید محمد دو تن از آنها باشند.
ممکن است کاندیدای نهایی اصلاح‌طلبان بعد از مناظره‌ها و نظرسنجی‌های ملی تعیین شود. جهانگیری به نوعی خود را نامزد جریان اصلاحات معرفی کرده اما به نظر می‌رسد بزرگان این جریان چنین نظری ندارند و تغییر نظر آنها هم منوط به اتفاقات پیش روست
کاندیدای پوششی
این کنار کشیدن‌ها آرای اصولگرایی را متمرکز بر رئیسی خواهد کرد و اصلاح‌طلبان نیز ناگزیر خواهند شد که از جهانگیری دست بکشند و پشت سر لاریجانی بایستند؛ چراکه دست کم تا اینجای کار لاریجانی شانس بیشتری از جهانگیری دارد.
خود اصلاح‌طلبان معتقدند که جهانگیری نخواهد توانست از عملکرد دولت دفاع کند و همین او را تاحدودی خلع سلاح می‌کند. با این حال به نظر می‌رسد خود او با علم به این موضوع عزم خود را برای انتخابات جزم کرده است. شورای سیاستگذاری ستاد انتخاباتی خود را شکل داده و دیروز اعلام کرد که پس از تایید صلاحیت‌ها آمادگی مناظره با نامزدها در هر پلتفرم و هر زمانی را دارد.
او البته این را هم اضافه کرده بود که قصد دفاع از عملکرد دولت را ندارد و وزرا و رئیس‌جمهوری این کار را خواهند کرد. جهانگیری با بیان اینکه «به قصد افق‌گشایی آمده‌ام»، گفت: «می‌خواهم از عواملی بگویم که مسبب بحران‌های امروز ایران هستند و از برنامه‌هایی که برای مقابله با آنها دارم.»
بیش از هر چیز اما پیش‌بینی می‌شود که او به کاندیدای پوششی علی لاریجانی بدل خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید