شواهد حاکی از بازگشت قریب‌الوقوع آمریکا به برجام و لغو تحریم‌هاست؛
سوت پایان مذاکرات وین نزدیک است
محبوبه ولی
«با تاسف به این اطمینان رسیدیم که بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها تا چند هفته آینده حتمی است»؛ این بخشی از اظهارات سفیر اسرائیل در آمریکاست که پنجشنبه منتشر شد.
راشاتودی نوشت که گیلعاد آردان یک روز بعد از دیدار مئیر بن‌شبات، مشاور امنیت ملی اسرائیل با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در واشنگتن، به یدیعوت آحارونت، روزنامه اسرائیلی گفت: «طرف آمریکایی به ما خبر داده که مشکلاتی در مذاکرات با مقامات ایرانی به وجود آمده است، اما من باید با تاسف تایید کنم که ارزیابی ما این است که دو طرف ظرف چند هفته آینده به توافق می‌رسند.»
آردان که خود در جلسه دیدار بن‌شبات و سالیوان حضور داشته، با بیان اینکه مقامات ایران به این نتیجه رسیده‌اند که اراده کلی آمریکا، مبتنی بر بازگشت به برجام است، ادامه داده: اختلافات بر سر این است که چه تعداد تحریم لغو می‌شود و اینکه ایران چگونه به انطباق با برجام برمی‌گردد.
هرچه توافق نزدیک‌تر، اسرائیل نگران‌تر
این اظهارات سفیر اسرائیل در واشنگتن که با «تاسف» آغاز شده است، حاکی از این است که ظاهرا مذاکرات وین رو به پایانی صلح‌آمیز میان طرفین برجام است. در همین راستا الی کوهن، وزیر اطلاعات اسرائیل نیز دیروز در واکنش به این اخبار، بار دیگر هشدار داد که «اسرائیل اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد.»
او در گفت‌وگویی تهدید کرده است که «ایران هیچ جایی از مصونیت برخوردار نیست. هواپیماهای ما به هرجایی در خاورمیانه از جمله ایران خواهند رسید.»
گرچه این تهدیدها، نشانی از شیطنت‌ها و خرابکاری‌های آینده اسرائیل در قبال ایران است، در عین حال اما حاکی از پیشرفت مذاکرات وین نیز هست؛ چراکه هرچه آمریکا یک گام برای بازگشت به برجام برمی‌دارد، لحن و تهدیدهای اسرائیل تندتر و پررنگ‌تر می‌شود.
آمریکا در عین حال سعی در آرام کردن اسرائیل دارد. برای همین منظور، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه با رئیس موساد و سفیر اسرائیل در واشنگتن تبادل نظر کرده است.
گذشته از تکاپوی اسرائیلی که نشانه نزدیک شدن مذاکرات وین به توافق است، نشانه دیگر مواضع تازه عربستان است. تحلیلگران اظهارات چند روز گذشته بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی را موید قریب‌الوقوع بودن بازگشت آمریکا به برجام دانستند
هرچند که به نظر نمی‌رسد این دیدار نیز منجر به متقاعد شدن اسرائیلی‌ها شده باشد. رویترز ضمن اعلام این خبر، به نقل از منبعی مطلع نوشت که هیأت اسرائیلی در دیدار خود با بلینکن «بر آزادی عمل خود علیه ایران» تاکید کرده است.
سفر به خاورمیانه برای کاهش نگرانی همسایگان ایران
اما به هر حال دولت بایدن به تلاش خود برای آماده‌سازی طرف‌های منطقه‌ای جهت بازگشت به برجام، ادامه می‌دهد. رویترز دیروز خبر داد که دولت بایدن تیمی در سطح عالی به چند کشور خاورمیانه می‌فرستد تا نگرانی‌های مربوط به بازگشت واشنگتن به برجام را کاهش دهند. گفته شده که عربستان، امارات، مصر و اردن از جمله این کشورها هستند.
رویترز می‌گوید، شماری از کشورهای عرب متحد آمریکا نگران تصمیم جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا برای بازگرداندن ایالات متحده به توافق هسته ای با ایران هستند و معتقدند چنین اقدامی در نهایت مسیر را برای دستیابی تهران به سلاح هسته‌ای فراهم می کند و این کشورها را در برابر تهدیدهای ایران آسیب‌پذیر خواهند بود. مقامات آمریکا در سفر خود به خاورمیانه سعی خواهند کرد به این کشورها اطمینان دهند که احیای برجام، امنیت آنها را به مخاطره نخواهد انداخت.
تداوم پالس مثبت ریاض به تهران
گذشته از این تکاپوی اسرائیلی که نشانه نزدیک شدن مذاکرات وین به توافق است، نشانه دیگر مواضع تازه عربستان است. تحلیلگران اظهارات چند روز گذشته بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی را موید قریب‌الوقوع بودن بازگشت آمریکا به برجام دانستند با این توضیح که ریاض در آستانه این بازگشت، خود را ناگزیر از آشتی با تهران دیده است.
حال علاوه بر اظهارات بن سلمان، توئیت دیروز وزارت خارجه عربستان این گمان را تقویت کرده است. این وزارتخانه، سخنان ولیعهد سعودی درباره ایران را به انگلیسی بازنشر و مجددا تاکید کرد: «ایران کشور همسایه است و ما خواهان داشتن رابطه‌ای خوب و ممتاز با ایران هستیم.»
ناظران با این نشانه تاکید می‌کنند مذاکرات وین به نتیجه بسیار نزدیک است که باعث شده ریاض از کانال‌ها و مجراهای متعدد، پالس مثبت به تهران بفرستد. روسیه نیز از نزدیکی این توافق خبر داده است.
اسپوتنیک دیروز به نقل از میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین با اشاره به جلسه روز پنجشنبه نمایندگان هیأت‌های روسیه و آمریکا، گفت که «در کل آمریکایی‌ها مواضع کاملا معقولی را اتخاذ می‌کنند، گرچه شاید ما با همه موارد موافق نباشیم. اما موضوع مشخصاً بازگشت به توافق هسته‌ای، بازگرداندن توافق جامع مشترک است. ایرانیان و بقیه طرف‌های این توافق‌نامه نگرش یکسانی دارند، این بدان معنی است که برای دستیابی به نتیجه مثبت، یک پایه استراتژیک وجود دارد.»
رویترز دیروز خبر داد که دولت بایدن تیمی در سطح عالی به چند کشور خاورمیانه می‌فرستد تا نگرانی‌های مربوط به بازگشت واشنگتن به برجام را کاهش دهند. گفته شده که عربستان، امارات، مصر و اردن از جمله این کشورها هستند
نشانه‌های مثبت در دو مسیر وین و منطقه
گزارش رسانه‌های خارجی نیز حاکی از این است که مقام‌های دولت آمریکا هنوز درباره اینکه چه تحریم‌هایی به عقب برگردانده خواهد شد، اظهار نظر نکرده‌اند اما می‌گویند که برای برداشتن تمام تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران آماده هستند.
خود آمریکا نیز همین برداشت را از روند مذاکرات ارائه کرده است. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا توضیح داده که «هیأت آمریکایی گفت‌وگوهای غیرمستقیم آموزنده و منظمی با ایران داشته‌اند اما همچنان «راه طولانی برای پیمودن» باقی مانده است.
او با بیان اینکه پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده، ادامه داده که هرگونه بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ نیازمند رفع تحریم‌ها است. هرچند که پرایس به این نکته اشاره کرده که واشنگتن تنها تحریم‌های مغایر با برجام را لغو خواهد کرد، اما گفته‌های او اشارات صریح و مستقیمی است به تصمیم آمریکا برای برداشتن تحریم‌های مغایر با برجام.
در ایران نیز ظریف از نشانه‌های مثبت در وین خبر می‌دهد. او در توئیتی نوشت: «همزمان با آنکه معاون وزیر امورخارجه، عباس عراقچی با شایستگی رهبری گفتگوها برای احیای برجام را برعهده دارد، من بازدیدم از کشورهای حاشیه خلیج فارس را با دیدار از کویت و ملاقات با نخست وزیر شیخ صباح الخالد و وزیر خارجه دکتر شیخ احمد ناصر پایان می‌دهم. تمرکز بر طرح صلح هرمز (امید) برای منطقه‌مان بود. نشانه‌های مثبت در هر دو مسیر (وین و منطقه) به چشم می‌خورد.»
به طور کلی مجموع آنچه از دیپلمات‌ها در وین و مقامات کشورهای عضو برجام به گوش می‌رسد و شواهد و نشانه‌های حول و حوش مذاکرات وین، موجب شده تا ناظران پیش‌بینی کنند که سوت پایان مذاکرات وین به زودی به صدا درخواهد آمد و بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها قطعی خواهد بود.
دیدگاه تان را بنویسید