آنطور که رئیس سازمان هواپیمایی کشور می‌گوید و تجربه نیز نشان داده، تشریح و توصیف اطلاعات فنی و تخصصی درباره پروازی که دچار سانحه شده برای عموم مردم، امر مرسومی نیست و تورج دهقانی زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی اشاره می‌کند که تا به حال در هیچ سانحه‌ای چنین اتفاقی نیفتاده است.

اما پرواز شماره 752 هواپیمایی اوکراینی که به اشتباه مورد هدف پدافند هوایی ایران قرار گرفت و تمامی 176 سرنشین آن جان باختند، مورد متفاوتی است. این اشتباه پدافندی، ایران را ناگزیر کرد تا برای نشان دادن حسن نیت خود به مردم، جزئیات آن حادثه را به طور شفاف بازگو کند.

از سوی دیگر بسیاری از ایرانیانی که در این پرواز حاضر بودند، شهروند کانادا نیز به‌شمارمی‌آمدند. غیر از کانادا کشورهای دیگری مانند اوکراین و انگستان نیز ذی‌نفع هستند. این کشورها هم برای انتشار جزئیات حادثه به ایران فشار آوردند.  

ماه گذشته که یک هیأت ایرانی با طرفین ذی‌نفع در حادثه هواپیمای اوکراینی دیدار کرد، فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر امور خارجه کانادا در توییتی تاکید کرد که «ایران باید عواقب حادثه رخ داده را قبول کرده و تمام داده‌های جعبه سیاه را منتشر کند.»

با همین دلایل، روز گذشته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نتیجه بازخوانی اطلاعات جعبه سیاه FDR و CVR هواپیمای شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال را اعلام کرد.

تورج دهقانی زنگنه در نشست خبری به مرسوم نبودن انتشار چنین گزارش‌هایی اشاره کرد و توضیح داد: به دلیل موضوعات مربوط به سانحه هواپیمای 752 و دستور صریح ریاست محترم جمهور و وزیر محترم راه و شهرسازی درخصوص شفافیت با مردم و به خصوص داغدیدگان این سانحه؛ سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان مرجع رسیدگی به این سانحه نتایج حاصل از بازخوانی آن بخش از اطلاعات دریافتی مورد توجه عموم مردم را به سمع و نظر مردم شریف ایران می‌رساند.

بازخوانی جعبه سیاه از 27 تیر تا سه مرداد در فرانسه

وی گفت: جعبه سیاه از تاریخ 27 تیر تا 3 مرداد 99 در آزمایشگاه بررسی سانحه دفتر تحقیقات و تحلیل ایمنی هواپیمای کشوری در فرانسه بازخوانی شد. این کار تحت مسئولیت سازمان هواپیمایی کشوری و مسئول بررسی سانحه و با امکانات و مساعدت فنی کشور فرانسه انجام شد. نمایندگان کشورهایی از جمله آمریکا به عنوان سازنده هواپیما و اوکراین به عنوان بهره‌بردار و فرانسه به عنوان کشور ارائه دهنده خدمات و مشاوره فنی در این فرآیند به سازمان هواپیمایی کشوری کمک کردند.

زنگنه افزود: نمایندگانی از کانادا، انگلستان و سوئد به عنوان کشورهایی که اتباع آنها در این حادثه جان باختند جهت مشاهده و اطلاع در این فرآیند شرکت داشتند. همچنین نماینده‌ای از سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری جهت تسهیل همکاری‌های بین کشورها در این ماموریت شرکت داشت.

وی با بیان اینکه داده‌های هر دو جعبه سیاه به خوبی و بدون مشکل فنی بازیابی و به اطلاعات قابل تحلیل تبدیل شد، توضیح داد: ثبت اطلاعات و ضبط کننده داده‌های پروازی در زمان 6:14 و 56 ثانیه متوقف شده است؛ تا این زمان تمام متغیرهای پروازی ثبت شده شرایط عادی داشته و هواپیما تا قبل از این شرایط در شرایط پروازی فنی نرمال بود و در پروفایل پروازی پیش‌بینی شده قرار داشت.

با توجه به اینکه ضبط صدای کابین در 19 ثانیه بعد از انفجار متوقف شده و حداقل 25 ثانیه بعد از انفجار اول، موشک دوم به مجاورت هواپیما رسیده است، تحلیلی درباره عملکرد و آثار موشک شلیک شده دوم به دست نیامد

مکالمات تا 19 ثانیه پس از انفجار موشک ضبط شده است

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: جعبه سیاه ضبط کننده صدای درون کابین تا 19 ثانیه پس از انفجار موشک مکالمات را ضبط کرده است. در کابین پرواز سه نفر گروه پرواز حضور داشتند که یکی از آنها معلم بوده است. هر سه متوجه شرایط غیرعادی شدند و متناسب با صدای غیرعادی کابین تا آخرین لحظه مشغول کنترل و هدایت هواپیما بودند.

وی با بیان اینکه معلم خلبان درون کابین برخی راهنمایی‌های لازم را می‌دهد، اظهار کرد: از این مکالمه می‌توان نتیجه گرفت که هواپیما دچار مشکل الکتریکی شده که باعث می‌شود گروه پروازی واحد برق کمکی را روشن بکند و معلم خلبان تشخیص خود مبنی بر فعال بودن هر دو موتور هواپیما را در ثانیه‌های پس از انفجار به خلبانان اعلام می‌کند. هیچ صدا و یا نشانه‌ای از وضعیت کابین مسافران در صداها و اطلاعات ضبط شده وجود ندارد و نحوه صحبت و واکنش گروه پروازی نشان از سلامت جسمانی آنها در این لحظات دارد.

زنگنه تصریح کرد: با توجه به اینکه ضبط صدای کابین در 19 ثانیه بعد از انفجار متوقف شده و حداقل 25 ثانیه بعد از انفجار اول، موشک دوم به مجاورت هواپیما رسیده است تحلیلی درباره عملکرد و آثار موشک شلیک شده دوم از اطلاعات جعبه سیاه به دست نیامد.

هیچ صدا یا نشانه‌ای از وضعیت کابین مسافران در صداها و اطلاعات ضبط شده وجود ندارد و نحوه صحبت و واکنش گروه پروازی نشان از سلامت جسمانی آنها در این لحظات(انفجار موشک اول) دارد

وی افزود: انفجار موشک اول باعث آسیب قابل‌توجهی به هواپیما شده و برخورد قطعات ناشی از آن به هواپیما باعث قطع FDR و CVR در مدت زمان 19 ثانیه بعد از آن شده است.

آسمان ایران ایمن است

زنگنه پس از این توضیحات، با تأکید بر اینکه اقدامات و مشارکت‌های صورت پذیرفته در فرآیند بازخوانی جعبه سیاه کاملا حرفه‌ای و بر اساس انطباق با استانداردهای ایکائو بوده است، توضیح داد: اطلاعات استخراج شده در اختیار نمایندگان کشورهای ذی‌ربط قرار گرفته تا تحلیل‌های ایمنی و فنی خود را در چارچوب استانداردهای ایکائو به مسئول بررسی سانحه ارائه کنند.

وی همچنین تصریح کرد: این اقدامات و این اطلاعات تنها با هدف ایمنی و پرهیز از رخداد مشابه صورت می‌پذیرد و هر نوع استفاده سیاسی از این فرآیند ضمن اینکه در تعارض با اهداف مورد نظر و مورد تصدیق ایکائو است، روند رسیدگی به سانحه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و سازمان هواپیمای کشوری از تمام علاقه‌مندان و ذی‌نفعان درخواست می‌کند که از هر نوع تحلیل و یا استفاده از این اطلاعات و اقدامات که در راستای اهداف ایمنی نباشند خودداری کنند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری در پایان نشست خبری خود، به همه شرکت‌های هواپیمایی که در گذشته از آسمان ایران استفاده می‌کردند و الان دیگر پرواز نمی‌کنند و یا کشورهایی که هم‌اکنون از آسمان ایران استفاده می‌کنند، اطمینان داد که پرواز بر فراز آسمان ایران مطمئن و ایمن خواهد بود.