صبح دیروز دو توئیت کریستین امان‌پور، خبرنگار شبکه سی.ان.ان آمریکا، بار دیگر موضوع مذاکره یا عدم مذاکره ایران و آمریکا را داغ کرد. امان‌پور در پیام توئیتری خود بخش‌هایی از گفت‌وگویش با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران را منتشر کرد و نوشت: «محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران امروز به من گفت که روحانی، رئیس‌جمهور ایران حاضر است با ترامپ، رئیس‌جمهور[آمریکا] این هفته در نیویورک دیدار کند، «به شرط این که رئیس‌جمهور ترامپ آماده باشد کاری را که لازم است انجام بدهد»،[که آن] لغو تحریم‌ها در ازای «نظارت دائمی بر تاسیسات[هسته‌ای] ایران است.»

او در پیام دیگری به نقل از ظریف نوشت: «نشان صلح [شاخه زیتون] همیشه روی میز بوده است، اما ما باز هم آن را نشان می‌دهیم.» علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری دیروز خود در پاسخ به پرسشی در این باره، محتوای پیام توئیتری امان‌پور را تکذیب نکرد و درخصوص مشروط شدن دیدار آقای روحانی با ترامپ به لغو تحریم‌های ضدایرانی گفت: اگر آمریکا آماده متوقف کردن تحریم‌ها و بازگشت به توافق هسته‌ای باشد، راه برای تصمیم‌گیری ما باز خواهد شد که از جمله این تصمیمات گفت‌و‌گو است؛ در آن صورت تصمیم لازم و مناسب را اتخاذ خواهیم کرد. ربیعی همچنین تصریح کرد: هیچ تعارضی بین دیدگاه‌های داخلی در این درباره وجود ندارد و آقای ظریف نیز در این باره صحبت کرده‌اند. علی‌رغم اینکه ربیعی بر نبود تعارض دیدگاه‌ها در این باره تاکید می‌کرد، اما همچنان مخالفان مذاکره به مخالفت‌های مکرر مقام معظم رهبری درباره مذاکره با آمریکا اشاره می‌کردند.  

آمریکا درصورت توبه، می‌تواند با ایران صحبت کند

به دنبال همین اشارات صفحه اینستاگرام سایت khamenei.ir (سایت رهبر معظم انقلاب)، بخشی از بیانات ایشان درباره مذاکره با آمریکا را منتشر کرد.

این صفحه در پستی با هشتگ‌های #مذاکره با آمریکا و #فشار حداکثری، بخشی از بیانات رهبری درباره مذاکره با آمریکا که در 26 شهریورماه سال جاری ایراد فرمودند را منتشر کرد. در این پست به نقل از رهبر معظم انقلاب آمده است: «اگر بخواهیم سخن را در دو جمله خلاصه کنیم، یک جمله اینکه مذاکره با آمریکا یعنی تحمیل خواسته‌های آمریکا بر جمهوری اسلامی ایران، دوم اینکه مذاکره یعنی نمایش موفقیت سیاست فشار حداکثری از سوی آمریکا.

برای همین است که مشاهده کردیم رئیس‌جمهور محترم وزیرخارجه، مسئولین کشور همه یکصدا، یک زبان گفتند که ما با آمریکا مذاکره نخواهیم کرد. نه مذاکره دوجانبه نه مذاکره چندجانبه. اگر آمریکا حرف خودش را پس گرفت و به آن معاهده هسته‌ای که نقض کرد بود، برگشت و توبه کرد و شد عضو کشورهای معاهده کننده، آن وقت در جمع کشورهای معاهده‌کننده که شرکت می‌کنند و با ایران صحبت می‌کنند او هم شرکت کند. بدون آن هیچگونه مذاکره‌ای در هیچ سطحی بین مسئولین جمهوری اسلامی و آمریکایی‌ها اتفاق نخواهد افتاد. در سفر نیویورک نه در غیر سفر نیویورک. این را هم رئیس جمهور محترم تصریح کرد، هم وزیرخارجه گفت، هم دیشب در تلویزیون سخنگوی محترم وزارت خارجه گفت اینها نشان دهنده این است که جمهوری اسلامی می داند چه کار خواهد کرد.»

آمریکا می‌تواند توافقی بهتر با ایران داشته باشد

بدین ترتیب همانگونه که در پست اینستاگرامی سایت رهبر معظم انقلاب نیز مشاهده می‌شود، مقام معظم رهبری نیز حضور دوباره با آمریکا پای میز مذاکره را منوط به بازگشت آمریکا کرده‌اند؛ یعنی همان موضعی که محمدجواد ظریف نیز دیروز در گفتگو با شبکه ان.پی.آر مطرح کرده است. ظریف در مصاحبه با این شبکه در نیویورک، گفته است: «آمریکا می‌تواند توافقی بهتر با ایران داشته باشد اگر از روی احترامی دوجانبه و حرکتی رو به جلو مذاکره کند. چهارشنبه بعد، نشستی میان چهار کشور از پنج عضو دائمی[ شورای امنیت سازمان ملل]، آلمان، من و نماینده ارشد اتحادیه اروپا برگزار خواهد شد و یک صندلی خالی برای آمریکا وجود دارد، اما بلیتی برای آن صندلی وجود دارد و آن پایبندی به قانون است.» او همچنین با بیان اینکه ما در حال مقاومت در برابر خصومتی بی‌جهت از سوی آمریکا هستیم، ادامه داد: «من به شما اطمینان می‌دهم که آمریکا نخواهد توانست ما را از طریق [اعمال] فشار به زانو دربیاورد. این وهم را رها کنید که ایران با [اعمال] فشار، قابل‌شکست‌ دادن است.» بدین ترتیب به نظر می‌رسد مقامات ارشد ایران در نیویورک درهای مذاکره را نیز باز گذاشته‌اند، منتهی مشروط بر همان شرط همیشگی که آمریکا دست از اعمال زور و فشار بردارد. 

سخنگوی دولت درباره توئیت کریستین امان‌پور توضیح داد: اگر آمریکا آماده متوقف کردن تحریم‌ها و بازگشت به توافق هسته‌ای باشد، راه برای تصمیم‌گیری ما باز خواهد شد که از جمله این تصمیمات گفت‌و‌گو است؛ هیچ تعارضی هم بین دیدگاه‌های داخلی در این درباره وجود ندارد

پروتکل الحاقی در برابر لغو نهایی تحریم‌ها

در میان گمانه‌زنی‌های مربوط به مذاکره ایران و آمریکا، فرید مدرسی دیروز در توئیتی درباره گفتگوی ظریف با امان‌پور و پیشنهاد وزیر امور خارجه نوشت: «آقای ظریف در گفتگو با امان‌پور از CNN پیشنهاد اجرای فوری دو تعهد متقابل ۲۰۲۳ در برجام را داده؛ یعنی تصویب پروتکل الحاقی در مجلس ایران و لغو نهایی تحریم در مجلس آمریکا که در صورت اجرای فوری تعهد توسط دولت ایالات متحده، دیدار در چارچوب ۱+۵ انجام می‌شود.»

براساس پروتکل الحاقی، بازرسان آژانس حق دارند در بازدید‌های سرزده، دو ساعت پیش از زمان بازدید، به کشور مقصد اطلاع دهند و براساس مفاد پروتکل، آن کشور نیز متعهد است مقدمات اداری سفر بازرسان – از جمله صدور روادید و تمدید آن- و دسترسی به محل موردنظر را فراهم کند. همچنین بازرسان آژانس می‌توانند علاوه بر نمونه‌برداری از مناطق مورد بازرسی، تجهیزات مانیتورینگ (نظارت) برای کشف فعالیت‌های احتمالی خارج از چارچوب را نصب کنند.

بنابراین کشورها متعهد می‌شوند دسترسی به محل موردنظر بازرسان را برای نمونه‌گیری محیطی فراهم کنند و در صورت فراهم نشدن این امکان، باید تلاش کنند مکان مجاور آن را در دسترس بازرسان قرار دهند.

در بازرسی‌های بدون اطلاع نیز این موضوع بدان معنی است که کشور موردنظر و بهره‌بردار، زمانی از قصد بازرسان جهت انجام بازرسی مطلع می‌شوند که بازرسان آژانس به یک سایت وارد شده‌اند. داشتن این امکان مستلزم این است که بازرسان ویزای ورود مکرر به آن کشور را داشته باشند یا اصولا ویزایی از آنها درخواست نشود.

شانس دیدار روحانی و ترامپ افزایش نیافته است

به طور کلی پروتکل الحاقی به بازرسان آژانس دسترسی وسیع‌تری در بازرسی‌های خود خواهد داد و تصویب و اجرای آن یکی از درخواست‌های ۱+۵ در سال‌های گذشته از ایران بوده است. 

البته پیشنهاد تصویب پروتکل الحاقی در مجلس ایران در ازای لغو نهایی تحریم در مجلس آمریکا، پیش از این نیز در دیدار چند ماه ظریف با سناتور آمریکایی مطرح شده بود که به جایی نرسید و بعید به نظر می‌رسد این بار نیز از سوی آمریکا با آن موافقت شود.

درباره خود مذاکره نیز امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه که برای برقراری ارتباط و مذاکره میان ایران و آمریکا تلاش می‌کند، دیروز در گفتگویی با روزنامه لوموند گفت: «شانس دیدار میان رئیس‌جمهور (دونالد) ترامپ و حسن روحانی (رئیس‌جمهور ایران) قطعاً از زمان حمله نفتی عربستان سعودی، افزایش نیافته است.» 

ظریف در مصاحبه با شبکه ان.آر.پی در نیویورک: آمریکا می‌تواند توافقی بهتر با ایران داشته باشد اگر از روی احترامی دوجانبه و حرکتی رو به جلو مذاکره کند. من به شما اطمینان می‌دهم که آمریکا نخواهد توانست ما را از طریق [اعمال] فشار به زانو دربیاورد

هرچند که برخی برخلاف نظر مکرون، معتقدند اتفاقا التهاباتی از نوع آنچه در آرامکو عربستان اتفاق افتاد، طرفین دعوا را بیش از پیش به سوی مذاکره و حل دیپلماتیک تنش‌ها سوق خواهد داد؛ اما به هر حال به‌رغم سیگنال‌هایی که برای مذاکره فرستاده می‌شود، آمریکا همچنان بر موضع فشار و تحریم پافشاری می‌کند و ایران نیز با وجود تحریم‌ها تن به مذاکره نخواهد داد.