دولت‌ها، بزرگترین مانع بهبود فضای کسب و کار هستند

مدیرکل توسعه کارآفرینی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه کشورهای همسایه در سهولت کسب و کار از ایران پیشی گرفته‌اند، بروکراسی شدید دولتی را اساسی‌ترین مانع در این حوزه عنوان کرد.

رحیم سرهنگی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به راهکارهای عملیاتی برای بهبود فضای کسب و کار اظهار داشت: اینکه چالش‌ها و قوانین مخل کسب و کار چه مواردی هستند، سال‌هاست مورد سوال فعالان و مخاطبان جامعه هدف است. شاید برایتان جالب باشد که در رتبه‌بندی ۲۰۱۹ افغانستان و ترکیه جز ۱۰ کشور دارای بیشترین رشد رتبه در شاخص «بهبود سهولت کسب و کار و فضای کسب و کار آسان» هستند و شاید بیشتر تعجب کنید که گرجستان رتبه ششم در این رتبه‌بندی را دارد، کشوری که شاید تا چند سال قبل جز رتبه‌های بالا در این رتبه‌بندی نبود و پس از اصلاحات ساختاری رتبه شفافیت و سهولت کسب و کار آن تغییر کرد.

وی با بیان اینکه رتبه سهولت کسب و کار ایران در سال ۲۰۱۹ نیز همچنان در جایگاه ۱۲۸ جهان است، افزود: این در حالی است که کشورهای همسایه ایران با سرعت از کشور ما پیشی گرفته‌اند.

مدیرکل توسعه کارآفرینی و بهره‌وری نیروی کار ادامه داد: اگر امروز از بخش خصوصی بپرسید که دولت برای بهبود فضای کسب و کار چه اقداماتی باید انجام دهد، قطعاً پاسخ آنها این خواهد بود که همین که دولت کاری نکند بزرگ‌ترین کمک است. اما آیا واقعاً دولت وظیفه‌ای در قبال بهبود سهولت فضای کسب و کار ندارد یا به دلیل اینکه دولت‌ها نقش خود را به خوبی در این حوزه بازی نکردند، فعالان اقتصادی از اقدامات دولت ناامید شدند؟

سرهنگی تاکید کرد: بارها در جلسات مشترک بین بخش خصوصی و دولت نمایندگان هر دو گروه وارد گفت‌وگو، جدال، مناظره، مذاکره، بده‌بستان و هر چیزی شبیه این شده‌اند تا مانعی از سر راه کسب و کار بردارند اما در واقع نمایندگان بخش خصوصی هم خیلی نتوانسته‌اند به اصلاح و تسهیل این فرآیند کمک کنند.

وی با اشاره به بررسی قوانین مربوط به تجارت و مقایسه این قوانین با سایر کشورها در یکی از جلسات مشترک بین نمایندگان بخش خصوصی و دولت گفت: واقعیت این است که نکات و ضعف‌ها خیلی قابل توجه نبود ولی در عمل این فاصله محسوس است.

این مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با تاکید بر اینکه بسیاری از ایده‌ها و استراتژی‌های حوزه بهبود فضای کسب و کار در سایر کشورها، در ایران نیز به نوعی در امور سیاست‌گذاری مطرح شده است، گفت: این استراتژی‌ها در اجرا ناقص بودند. پس این سوال مطرح می‌شود که مشکل فضای کسب و کار ایران از کجاست و مسأله چیست که تمام راه‌حل‌ها مطرح شده اما هیچ‌گاه به درستی اجرا نشدند یا بدون پیش‌نیازهای آن به صورت صوری در دستور کار سیاست‌گذاران قرار گرفته است.

سرهنگی با اشاره به دلایل ناکارآمدی فضای کسب و کار در کشور گفت: این دلایل در چند قالب قابل بررسی است؛ بروکراسی دولت، ناکارآمدی برنامه‌های دولت، سهم‌خواهی وزارتخانه‌های مختلف از اعمال قدرت و بودجه، نبود یک سازوکار هماهنگ بین اجزای دولت برای اقدام مشترک، اقتصاد نفتی و رانتی، عدم گفت‌وگوی مؤثر بین دولت و بخش خصوصی و وجود نهادهایی که به درستی بخش خصوصی را نمایندگی نمی‌کنند از مهمترین عوامل ناکارآمدی فضای کسب و کار در کشور هستند.