شوک گرانی ۵۲ درصدی نان به سفره‌های تهی کارگران

نسرین هزاره مقدم

فرمان گرانی نان صادر شد؛ شوکی جدید به سفره‌های خالی کارگران؛ سفره‌هایی که حالا با رسیدن برنج به کیلویی ۳۰۰هزار تومان و افزایش قیمت گوشت قرمز از مرز 900هزار تومان، برای بسیاری به خصوص حداقل‌بگیران و کارگران روزمزد به نان خالی محدود شده بود.

در روزهای اخیر، رئیس کارگروه آرد و نان گفت: قیمت نان‌های سنتی در استان‌های قم، خراسان‌رضوی، همدان، گیلان و... افزایش یافته و تغییر نرخ در سایر استان‌ها ازجمله تهران تا دوشنبه ۲۴ تیر اعلام می‌شود. به گفته محمدجواد کرمی، «براساس قانون، وزارت کشور اختیار افزایش نرخ نان سنتی را به استانداری‌ها واگذار کرده و استانداران با آنالیز قیمت‌ها در کارگروه تخصصی خودشان موضوع را بررسی و نرخ‌ها را استانی اعلام می‌کنند».

در برخی استان‌های کشور، نان بیش از ۵۰درصد گران شده؛ آن هم در حالی‌که در روزهای بحرانی اخیر، برخی از کارگران بیکار شده‌اند یا در بهترین حالت، برخی از مزایای مزدی و اضافه حقوق خود را از دست داده‌اند. برای مثال، یک کارگر شاغل در فرودگاه مهرآباد با بیان اینکه با کاهش ساعت پروازها، دیگر اضافه‌کاری و تعطیل‌کاری نداریم، می‌گوید: دستمزدمان، چند میلیون تومان کمتر از قبل شده است.

نان طبقاتی، پدیده جدیدی نیست و مدت‌هاست که نان یارانه‌ای کیفیت قبل خود را از دست داده و در برخی از نقاط به سختی یافت می‌شود و مردم برای خرید نان خوب باید هزینه آزاد بپردازند

وای به حال کارگران روزمزد

از این کارگر رسمی می‌پرسم نظرت در مورد گرانی نان چیست و در پاسخ می‌گوید: من کارگر رسمی با ماهی ۲۲ میلیون تومان حقوق، دیگر نمی‌توانم در هفته بیشتر از یکی دو وعده برنج بخورم. بیشتر غذاهایمان نانی‌ست و گرانی نان، سفره‌مان را کوچک‌تر می‌کند. این اوضاع من است، حالا ببینید کارگر روزمزد و ساختمانی چه می‌کشد....

از برخی استان‌ها ازجمله اصفهان و اراک نیز خبر می‌رسد که برخی شرکت‌ها دست به تعدیل نیرو و اخراج کارگران قراردادی خود زده‌اند. سوال اینجاست که در این شرایط، چرا دولت فرمان گرانی نان را صادر کرده و آیا تعدیل و انقباض به جایی رسیده که یارانه از اصلی‌ترین مولفه سبد خوراکی مردم حذف شده است؟!

یارانه نان هنوز حذف نشده است!

«عباس میرزاد» معاون اقتصادی استانداری ایلام اعلام کرده که افزایش قیمت نان به دلیل رشد هزینه حمل‌ونقل، انرژی، بیمه و مواد اولیه بوده و «ربطی به حذف یارانه ندارد». او همچنین گفته: «هنوز افزایش قیمت‌ها به‌طور رسمی ابلاغ نشده اما نرخ نان در مرکز استان تا ۵۲درصد و در شهرستان‌ها تا ۴۲درصد افزایش یافته است».

او تاکید کرد که این افزایش قیمت قرار بوده پیش از جنگ ۱۲ روزه ایران با اسراییل اجرا شود اما به تعویق افتاد. معاون استاندار ایلام گفت: «افزایش هزینه‌هایی جانبی مانند کرایه حمل، قیمت افزودنی‌ها، هزینه‌های انرژی مانند برق، آب و گاز و همچنین حق بیمه کارگران نانوایی‌ها دلایل اصلی این تغییر قیمت بوده‌اند».

براساس آخرین اطلاعات، در قم، قیمت هر نان سنگک سنتی به پنج هزار و ۲۰۰ تومان، سنگک ماشینی به چهار هزار و ۶۵۰ تومان، بربری به سه هزار و ۵۰۰ تومان، تافتون به هزار و ۹۰۰ تومان و لواش به ۹۲۰ تومان رسیده است. در مشهد نیز «مرتضی حیدری» معاون فرمانداری، افزایش ۵۲درصدی قیمت انواع نان را تایید کرده و دلیل این گرانی را «افزایش اجرت کارگری، هزینه‌های بیمه و مسائل جانبی دیگر» دانسته است.

بعد از جنگ، بسیاری از اقلام خوراکی، گرانی بیش از ۵۰درصدی را تجربه کردند. برنج ایرانی که بهترین نمونه آن قبل از جنگ حداکثر کیلویی ۱۸۰ تا ۲۰۰هزار تومان بود، در همین دو سه هفته، به کیلویی ۳۰۰هزار تومان رسیده است

نان طبقاتی!

اولین بار حدود یک هفته پیش، «مهدی امیدوار» سخنگوی اتاق اصناف ایران با اعلام اینکه کمک دولت به بیمه نانوایان قطع شده و آرد هم گران شده، به طور رسمی خبر از گرانی نان در روزهای آینده داد و البته در تحلیلی عجیب‌تر در ویدئویی که مورد انتقاد بسیار قرار گرفت، از گزینه‌‌ای به نام «نان طبقاتی» سخن گفت: «فکر می‌کنم به امید خدا فضایی را ببریم جلو تا آن که دوست دارد نان باکیفیت و بهتر بگیرد، به راحتی بگیرد و یارانه هم برای افراد ضعیف جامعه واریز بشود».

البته نان طبقاتی، پدیده جدیدی نیست و مدت‌هاست که نان یارانه‌ای کیفیت قبل خود را از دست داده و در برخی از نقاط به سختی یافت می‌شود و مردم برای خرید نان خوب باید هزینه آزاد بپردازند.

شتاب تند افزایش قیمت خوراکی‌ها

در این شرایط، افزایش ۵۲درصدی قیمت نان، یک شوک جدید تاثیرگذار بر سفره‌های تهی کارگران ایرانی‌ست. «علیرضا خرمی» فعال کارگری در این رابطه می‌گوید: شما فقط گرانی نان را نبینید. بعد از جنگ ۱۲ روزه، بسیاری از اقلام خوراکی، گرانی بیش از ۵۰درصدی را تجربه کردند. برنج ایرانی که بهترین نمونه آن، قبل از جنگ حداکثر کیلویی ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان بود، در همین دو سه هفته، به کیلویی ۳۰۰هزار تومان رسیده است. قیمت حبوبات صعود کرده، میوه‌ها گران شده‌اند و....

او ادامه داد: دولت با خود چه فکری کرده و چرا مردم باید هزینه نارضایتی نانوایان و افزایش هزینه‌های تولید را بپردازند؟ چرا حاضر نیستند برای ساده‌ترین نیاز زنده ماندن مردم یعنی نان، یارانه بپردازند؟ کارگر ساده و حداقل‌بگیری که نمی‌تواند برنج بخورد، نباید نان خالی در سفره داشته باشد؟!

خرمی با تاکید بر اینکه در روزهای پس از جنگ کارگران بسیاری بیکار شده‌ یا دستمزدشان به حداقل کاهش یافته، گفت: وقتی کارگران بیکار می‌شوند یا مزایای مزدی‌شان قطع می‌شود، گرانی ۵۰درصدی نان که در واقعیت بیش از این ارقام است چون نان یارانه‌ای به راحتی گیر نمی‌آید، یک ضربه بزرگ به معیشت است؛ ضربه‌ای که دولت، خود با قیچی کردن یارانه‌ها به سفره‌های مردم وارد آورده است.

دستمزدی معادل 15 - 16 نان سنگک

بدون تردید، نان هم تبدیل به پدیده‌ای طبقاتی شده و دولت با اعلان رسمی، نان را در برخی شهرها تا مرز ۵۲درصد گران کرده و در واقعیت، نان باکیفیت و در دسترس خیلی بیش از اینها گران شده است. در این روزها، جسته و گریخته اخباری از نان سنگک ۱۵ تا ۲۰هزار تومانی در مناطق مختلف شهرها به گوش می‌رسد و این یعنی دستمزد روزانه کارگران که چیزی حدود ۳۴۰هزار تومان است، پول ۱۵ یا ۱۶ عدد نان خالی می‌شود. نان خالی، مزد ساعت‌ها عرق ریختن کارگر را می‌بلعد و تمام می‌کند.