در خرداد ماه امسال هزینه هر خانوار برای تامین مقادیر مشخصی از مواد خوراکی جهت جلوگیری از سوءتغذیه و آسیب جسمی بیش از 10 میلیون و 500هزار تومان برآورد شده که نسبت به خرداد سال گذشته 43.5درصد افزایش را تجربه کرده است. همچنین میزان افزایش هزینه این سبد در مقایسه با ماه گذشته 5.4درصد برآورد شده، بنابراین افزایش هزینه سبد حداقل معیشت در خردادماه هم در مقایسه با تورم ماهانه و هم نقطه به نقطه بالاتر بوده است.

به گزارش اکوایران، اینها درحالی است که حداقل حقوق کارگران در سال جاری نیز تقریبا برابر حداقل هزینه تامین مواد خوراکی بوده و از همین‌رو می‌توان گفت حداقل‌بگیران توانایی تامین نیازهای غیرخوراکی و افزایش کیفیت زندگی خود را ندارند.

در این گزارش سبد معیشتی برای یک خانوار ایرانی و براساس اندازه این خانوار که معادل 3.1 است مورد محاسبه قرار گرفته است.

مختصری در مورد سبد معیشتی

با وجود سهم بالای خوراکی در سبد مصرف خانوار، براساس داده‌های اخیر دسترسی به الگوی تغذیه‌ای استاندارد برای بخش قابل توجهی از جامعه با دشواری‌های فزاینده‌ای همراه شده است. افزایش ماهانه قیمت کالاهای اساسی و جهش هزینه‌های سبد غذایی در ماه‌هایی پایانی سال گذشته، فشار اقتصادی مضاعفی بر خانوارها وارد کرده است. تحلیل داده‌های رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران و شاخصی ویژه برای محاسبه «هزینه ماهانه تأمین سبد غذایی مطلوب» نشان می‌دهد در خرداد ماه سال جاری این هزینه برای هر خانوار بیش از 10 میلیون و 500هزار تومان است.

سبد پیشنهادی مشتمل بر ۱۳ گروه کالایی است که با هدف پوشش نیازهای تغذیه‌ای با حداقل هزینه طراحی شده است. برای کاهش هزینه‌ها، اقلام اقتصادی‌تر و پرمصرف‌تر همچون برنج وارداتی و حبوباتی مانند عدس و لپه در اولویت قرار گرفته‌اند. گرچه این سبد می‌تواند با اقلام مغذی‌تر تکمیل شود اما در راستای حفظ حداقلی بودن هزینه‌ها، چنین توسعه‌ای مدنظر قرار نگرفته است. این سبد به لحاظ اقلام جزئی تفاوت‌هایی با سبد انستیتو تغذیه دارد. برای مثال، در سبد انستیتو گروه لبنیات و مقدار مصرف مطلوب آن ذکر شده در حالی که در سبد حداقلی، لبنیات به «شیر»، «ماست»، «پنیر» و «کره» تقسیم شده و حجم مورد نیاز برای مصرف ماهانه لبنیات بین این 4 مورد به شکل مساوی تقسیم شده است.

جزئیات حداقل هزینه سبد خوراکی خانوار 

در خرداد 1404

براساس گزارش «متوسط قیمت خوراکی‌های منتخب در مناطق شهری» مرکز آمار، در خرداد سال جاری تهیه لبنیات برای یک خانوار بیش از 3 میلیون تومان هزینه داشته است. براساس این تقسیم‌بندی، هر فرد باید 4.5 لیتر شیر، 3 کیلوگرم ماست، 750 گرم پنیر و 750 گرم کره در طول یک ماه مصرف کند. حال اگر این مقادیر براساس اندازه خانوار مورد بررسی قرار دهیم، هزینه تامین دو مورد اول به ترتیب 677هزار تومان و 633هزار تومان بوده است. مبلغ مورد نیاز برای تامین پنیر و کره به مقدار اشاره شده نیز به ترتیب 405هزار تومان و یک میلیون و 439هزار تومان است. بنابراین از بین کالاهای لبنی مختلف، بیشترین هزینه به «کره» اختصاص دارد.

اما لبنیات تنها گروه خوراکی نبوده که در خرداد شاهد افزایش قیمت بوده و سهم بالایی از مخارج خوراکی را به خود اختصاص داده است؛ گوشت، میوه‌جات و برنج نیز نقش مهمی در تورم خوراکی خرداد سال جاری ایفا کرده‌اند. براساس مقادیر توصیه شده، هر فرد باید در ماه 2 کیلو و 100 گرم برنج مصرف کند. اگر مبنا برنج خارجی درجه یک باشد، هزینه تامین این بخش از خوراک در مقیاس خانوار در خرداد به 550هزار تومان رسیده است. گوشت گاو یا گوساله نیز برای هر خانوار یک میلیون و 728هزار تومان هزینه ایجاد کرده است. از طرفی، هر خانوار برای تامین حداقلی از میوه‌جات که پرتقال و سیب هستند باید به ترتیب 635هزار تومان و 922هزار تومان هزینه کند.

با توجه به مقادیری که گفته شد، هر خانوار در خرداد امسال برای تهیه این سبد خوراکی باید 10 میلیون و 539 هزار و 830 تومان هزینه کند. این رقم نسبت به اردیبهشت ماه 5.4درصد و نسبت به خرداد سال گذشته 43.5درصد رشد کرده است. بالاتر بودن رشد ماهانه قیمت این سبد نسبت به تورم ماهانه کل کشور (3.3درصد) نشان می‌دهد که سرعت افزایش قیمت اقلام خوراکی اساسی و ضروری برای یک خانوار از سرعت افزایش قیمت کل اقلام سبد مصرف یک خانوار در خرداد امسال بالاتر بوده است.