بودجه ۱۴۰۲ پیام‌آور فقر بیشتر است

ابراهیم رئیسی امروز برای دفاع از کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۲ به مجلس می‌رود. این خبر را «علیرضا سلیمی» عضو هیات رئیسه مجلس اعلام کرده است؛ دفاع از بودجه‌ای که کارشناسان و صاحب‌نظران اهل فن احتمال می‌دهند با کسری شدیدی به دلیل غیرواقعی بودن درآمدها روبه‌رو خواهد شد.

در همین زمینه اغلب کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که اقتصاد کشور در سال آینده توان پرداخت میزان مالیات پیش‌بینی شده در بودجه (59درصد افزایش) را ندارد و اگر همین لایحه دولت تصویب شود، با کسری بودجه شدیدی مواجه خواهیم بود.

در همین رابطه «مرتضی افقه» کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: اگر به همین روال بودجه تصویب شود و در عین حال، مشکل تحریم‌ها حل نشود، به نظر می‌رسد پیام بودجه برای اقتصاد کشور در سال آینده، فقیرتر شدن مردم، رکود اقتصادی و افزایش بیکاری باشد.

وی می‌افزاید: با توجه به عدم حل مشکل تحریم‌ها و نبود یک جایگزین مناسب درآمدی برای درآمدهای نفتی، طبیعی بود که دولت به این سمت برود که درآمدهای خود را از جیب مردم تامین کند و این یعنی افزایش تورم.

استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز تصریح می‌کند: دولت در بودجه سال آینده حدود ۵۹درصد سهم مالیات‌ها را نسبت به سال قبل افزایش داده در حالی‌که افزایش حقوق کارکنان دولت را فقط ۲۰درصد تعیین کرده است.

افقه عنوان می‌کند: افزایش حقوق به اندازه ۲۰درصد هم بهانه‌ای است برای «میرکاظمی» رئیس سازمان برنامه و بودجه که مدعی شود افزایش حقوق منجر به تورم می‌شود اما عملا در شرایط فعلی این‌گونه نیست. وی با این بهانه که افزایش حقوق‌ها منجر به افزایش تورم می‌شود، برای سال دوم فعالیت دولت سیزدهم افزایش حقوق را فقط ۲۰درصد در نظر گرفته در حالی‌که تورم همچنان ۴۵درصد است. این یعنی قدرت خرید کارکنان مثل سال گذشته حدود ۲۰ تا ۲۵درصد کاهش پیدا می‌کند.

استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز یادآور می‌شود: با این شرایط، در بودجه سال آینده می‌بینیم که از یک طرف حقوق‌ها متناسب با تورم افزایش پیدا نکرده و از طرف دیگر، مالیات‌ها ۵۹درصد افزایش پیدا کرده است. با توجه به ساختارهای حاکم بر نظام مالیات‌گیری که به طور معمول فرار مالیاتی به وسیله ابرثروتمندان و افرادی که در بخش دلالی فعال هستند، بیشتر است و حقوق‌بگیران عملا مالیات زیادی را پرداخت می‌کنند، مجموعه این اقدامات، فشار بیشتری به سفره مردم وارد می‌کند و این هم برای سال دوم است که اتفاق می‌افتد.

سفره مردم کوچک‌تر از امروز خواهد شد

او با ذکر این نکته که دولت می‌گفت سفره مردم را به تحریم‌ها گره نمی‌زنیم، می‌گوید: در عمل سفره مردم به دلیل عدم حل مشکل تحریم‌ها سال آینده هم مثل امسال کوچک‌تر می‌شود و مردم احتمالا فقیرتر می‌شوند. این مسیر ادامه خواهد داشت اگر مشکل تحریم‌ها حل نشود.

استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز درباره پیش‌بینی نرخ تورم با توجه به بودجه سال آینده، عنوان می‌کند: با توجه به این‌که اقتصاد کشور در سال آینده توان پرداخت این میزان افزایش مالیات را ندارد و دولت هم حاضر نیست یا مایل نیست ردیف‌های هزینه‌ای را کاهش دهد، اگر همین لایحه دولت تصویب شود، با کسری بودجه شدیدی مواجه خواهیم بود چراکه درآمدهای مالیاتی قابل تحقق نیست. این کسری بودجه منجر به استقراض دولت از بانک مرکزی می‌شود و این استقراض عملا منجر به افزایش فشار بر مردم خواهد شد.

وی درباره احتمال این‌که میزان افزایش حقوق کارکنان دولت در مجلس بالا برود، متذکر می‌شود: بعید می‌دانم که نمایندگان مجلس میزان افزایش حقوق کارمندان را از ۲۰درصد بالاتر ببرند، چون احتمالا فشار دولت مبنی بر این‌که با کسری بودجه روبه‌رو خواهد بود، مانع از افزایش حقوق‌ها می‌شود.

استاد اقتصاد دانشگاه چمران اهواز یادآور می‌شود: متاسفانه نمایندگان مجلس بیشتر به این سمت می‌روند که منافع منطقه‌ای برای شهرهای خود تامین کنند و احتمالا به دولت فشار می‌آورند و جهت‌گیری نمایندگان به سمت شهرهای خودشان خواهد بود. دلیل هم این است که سال آخر نمایندگی آنها است و به رأی مردم نیاز دارند.

افقه خاطرنشان کرد: نمایندگان احتمالا نمایندگان، بودجه را در جهتی چکش‌کاری می‌کنند که مورد توجه رأی‌دهندگان‌شان در شهرهایشان باشد و این هم یکی از معضلات مجالس در ارتباط با بررسی بودجه‌ها است.