به رغم اینکه در قالب برنامه کارانه اشتغال جوانان برای چهار طرح اشتغالی در سال ۹۸ بالغ بر ۶۲۰ میلیارد تومان منابع پیش‌بینی‌ شده اما با وجود گذشت نیمی از سال هیچ اعتباری تخصیص پیدا نکرده است.

به گزارش مهر، برنامه کارانه اشتغال جوانان تحت عنوان برنامه (کاج) از سال ۹۶ براساس مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اجرایی شد و در قالب این برنامه چهار طرح مشوق بیمه‌ای کارفرمایی، طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی، طرح مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی و طرح یارانه دستمزد تعریف شد.

مطابق آیین‌نامه اجرایی بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۱۳۹۸ کل کشور، طرح‌ها و برنامه‌های اشتغالزایی و کارآفرینی سال ۹۸ در دو قالب برنامه‌های «تولید و توسعه کسب و کارهای پراشتغال منطقه‌ای» و «برنامه‌های فعال بازار کار» تنظیم شده است، طوری که طرح‌ها و برنامه‌های فعال بازار کار بر تقویت آموزش‌های مهارتی و کارآفرینی و توانمندسازی نیروی انسانی و اشتغال پذیری نیروی کار متمرکز است.

با توجه به روند فزاینده عرضه نیروی کار در اقتصاد ایران، طرح کارانه اشتغال جوانان برای کاهش عدم تعادل‌های موجود در بازار کار در کوتاه‌مدت و میان‌مدت در سال ۱۳۹۸ در قالب دو سناریوی اول (براساس ادامه روند موجود و واقع‌بینانه) و سناریوی دوم (براساس اهداف برنامه ششم توسعه) تهیه و تدوین شده که در صورت تأمین منابع مالی مورد نیاز می‌تواند زمینه فرصت شغلی بیش از ۲۰۰هزار نفر را با فرض تحقق هر یک از سناریوها فراهم کند. در سناریوی نخست، منطبق بر شرایط موجود کشور و واقع‌بینانه، ایجاد ۲۱۳هزار فرصت شغلی در سال ۹۸ با اعتبار ۴ هزار و ۲۰۱میلیارد ریال پیش‌بینی شده است اما در سناریوی دوم منطبق بر اهداف برنامه ششم توسعه، ایجاد ۲۴۶هزار و ۵۰۰ فرصت شغلی با اختصاص اعتبار ۶ هزار و ۲۷۳ میلیارد ریال هدف‌گذاری شد. هدف‌گذاری این میزان اعتبار و اشتغالزایی برنامه کاج در حالی است که نه تنها اعتبارات امسال برنامه کاج بلکه منابع سال قبل این طرح هنوز به صورت کامل از سوی سازمان برنامه و بودجه تخصیص پیدا نکرده است. البته براساس مکاتبات صورت گرفته بین وزارت کار و سازمان برنامه و بودجه، ظاهراً این سازمان قول مساعد داده تا طی دو تا سه هفته آینده ٢٠ تا ٣٠درصد منابع برنامه کاج را به وزارت کار اختصاص دهد.

سازوکار طرح‌های اشتغالی دولت

مهارت‌آموزی در محیط واقعی کار: در این طرح برای افزایش مهارت و اشتغال‌پذیری جوانان، ایجاد فرصت‌های شغلی مناسب و پایدار جهت رفع مشکل جوانان عمدتاً غیردانشگاهی در گروه سنی ۱۵ تا ۲۲ ساله، این گروه از افراد با ثبت‌نام در سامانه مربوطه تحت عنوان مهارت‌آموز براساس توافق کارفرما و فرد آموزش‌گیرنده و پرداخت هزینه پوشش بیمه مسئولیت مدنی توسط دولت در بنگاه‌های اقتصادی خصوصی و تعاونی فعالیت می‌کنند و با محیط کار آشنا می‌شوند.

طرح کارورزی دانش‌آموختگان دانشگاهی: در این طرح جوانان فارغ‌التحصیل دانشگاهی که تمایل دارند برای کسب مهارت‌های لازم فنی و کارآفرینی در دوره‌های کارورزی وارد شوند با ثبت‌نام در سامانه کارورزی از کمک هزینه آموزشی بهره‌مند می‌شوند. این اعتبار معادل یک سوم حداقل دستمزد برای هر نفر (به عنوان کمک هزینه) خواهد بود. این افراد به علاوه تحت پوشش بیمه مسئولیت مدنی قرار می‌گیرند.

مشوق بیمه‌ای کارفرمایی: کارفرمایان بنگاه‌های فعال اقتصادی بخش خصوصی و تعاونی (دارای کد کارگاهی تأمین اجتماعی) در صورت جذب و به‌کارگیری جوانان دانش‌آموخته دانشگاهی از بین گروه هدف این طرح برای مدت یک‌سال، مشمول بهره‌مندی از مزایای مشوق بیمه‌ای کارفرمایی می‌شوند و سهم بیمه مذکور توسط دولت پرداخت می‌شود. کارفرمایانی که کارورزان را جذب کنند، در چارچوب آیین‌نامه اجرایی ماده ۷۱ قانون برنامه ششم توسعه به مدت ۲ سال از مزایای معافیت حق بیمه سهم کارفرما برخوردار می‌شوند.

یارانه دستمزد: در این طرح بخشی از دستمزد نیروی کار استخدام شده در بنگاه‌های خصوصی از سوی دولت تقبل می‌شود.