مریم علامه‌زاده

در مقابل ساختمان‌های نظامی در خارطوم، کارگران در حال بازسازی پیاده‌روها هستند. مردانی با یونیفورم خاکی‌رنگ در حال استراحت هستند و ساختمان‌ها با رنگ سفید تازه‌ای نقاشی شده‌اند، اما هنر اعتراضی و گرافیتی‌های معترضان، زیر این رنگ تازه خودنمایی می‌کند.

خبرگزاری سی‌ان‌ان‌ در تشریح اتفاقات اخیر در سودان و سرکوب معترضانی که همچنان بر انقلاب خود پافشاری می‌کنند، نوشت: مقامات تلاش می‌کنند هرگونه نشانی از آثار خشونت‌های سوم ژوئن (سیزدهم خرداد ماه) که از سوی نهاد شبهه‌نظامی RSF یا نیروهای پشتیبانی سریع صورت گرفته بود را پاک کنند؛ خشونت‌ها شامل گشودن آتش به روی تحصن‌های خواهان دموکراسی می‌شد که به گزارش کمیته مرکزی پزشکان سودان، به مرگ حداقل 118 تن منجر شد.

مومن احمد، جوان 27 ساله سودانی که آن روز در صحنه حضور داشت، فیلم باران گلوله را به روی معترضان در تلفن همراه خود دارد.

او در این رابطه گفت: تک‌تیراندازها، افرادی که اقدام به فیلم‌برداری می‌کردند را هدف می‌گرفتند. او که خود از دست و پا هدف قرار گرفت، افزود: من به فیلم گرفتن ادامه دادم که ترکشی به سرم اصابت کرد. قتل‌عام آن روز فعالان حقوق بشر و دولت‌های سرتاسر جهان را برآشفت. اما این اتفاقات کسی را شگفت‌زده نکرد، چرا که نیروهای RSF، عموماً متشکل از افراد گروه جنجوید، و مشهور به سوزاندن روستا‌ها و تجاوز در جریان درگیری‌های دارفور در غرب سودان در دهه گذشته هستند. زمانی که عمرالبشیر، رئیس‌جمهور سودان، متهم به جرائم جنگی در جریان درگیری‌های دارفور به واسطه یک کودتای نظامی در ماه آوریل (فروردین ماه) برکنار شد، دولت انتقالی نظامی به رهبری RSF قدرت را به دست گرفت. حملات سرکوبگرانه آن‌ها نفیر مرگباری برای امید مردم به انتقال صلح‌آمیز قدرت به دولت مدنی بود.

شباهت‌هایی هرچند در مقیاس کوچک بین اقدامات جنجوید در دارفور و اقدامات RSF در تاریخ سوم ژوئن به چشم می‌خورد: آن‌ها اجساد معترضان را می‌سوزانند، تحصن‌کنندگان را می‌کشند و براساس گزارش‌های متعدد به زنان معترض تجاوز می‌کنند.

حمایت از تظاهرات

محمد حمدان دقلو که در سودان با نام حمیدتی شناخته می‌شود، فرمانده نیروهای RSF و یکی از رهبران گروه جنجوید است. او حالا معاون رئیس شورای نظامی انتقالی است و بزرگ‌ترین عنصر شناخته شده نظامی در شورای انتقالی به شمار می‌رود. او همواره برای جمعیت طرفدار RSF سخنرانی می‌کند و سعی دارد این ایده را القا کند که مردان در یونیفورم در تلاش هستند امنیت و ثبات را به این کشور شرق آفریقا بازگردانند.

اوایل این هفته، صدها نفر که اکثراً مردان رهبران قبایل بودند، سالن بزرگی مملو از جمعیت در حمایت از حمیدتی را ترتیب دادند. بسیاری صدها کیلومتر از استان‌های محافظه‌کار شمال سودان مسافرت کرده بودند؛ افرادی که تمایل دارند با هر کسی که در قدرت است، سازش کنند. سخنرانان یکی پس از دیگر در مدح حمیدتی سخن گفتند و بعد خودش برای جمعیت سخنرانی کرد و اصرار داشت که همه در این کشور حالشان خوب است. وقتی به‌طور اتفاقی میکروفون از کار افتاد دیگران در استیج مردم را تشویق به شعار «یک ملت، یک ارتش، اتحاد انتخاب مردم» کردند.

نیروهای RSF رفته رفته تمایل دارند از بیرون خارطوم به این شهر بیایند؛ افرادی که بیشتر از قبال عرب طرفدار بشیر هستند که در جنگ دارفور علیه مردم ایستادند. در نتیجه، بسیاری در خارطوم تمایز آشکاری بین نیروهای ارتش سودان که نهادی ملی به ‌شمار می‌رود و نیروهای RSF که مردم آن‌ها را یک فرقه می‌بینند، قائل هستند. حسن جعفر، یکی از رهبران قبایل که در این مراسم حاضر شده بود، گفت: این خبر که نیروهای حمیدتی بیش از 100 معترض را کشته‌اند و به ده‌ها زن معترض تجاوز کرده‌اند، به ما ارتباطی ندارد. ما چنین چیزی ندیدیم و ربطی به ما ندارد که تحقیق کنیم.

اما سلیمه شریف، یک شهروند سودان که انتقادات بسیاری به حمیدتی و RSF مطرح کرده، می‌گوید او حداقل هفت زن را می‌شناسد که در سوم ژوئن مورد تجاوز قرار گرفته‌اند و آمار قربانیان خیلی بیشتر از چیزی است که اعلام شده است.

انقلاب همچنان زنده است

از روز قتل‌عام سوم ژوئن، مردم برای حضور دوباره در خیابان‌ها مردد هستند، ضمن آنکه حضور سنگین نیروهای RSF تشدید شده است. رهبران مخالفان از شروع مجدد مذاکرات سر باز زدند. انجمن مشاغل سودان که اعتراضات را رهبری می‌کند، خواهان کمیته تحقیقات مستقل قتل‌عام است. هرچند که روز چهارشنبه اعتراضات، در دسته‌های کوچک در شهر ام‌درمان در همسایگی پایتخت تداوم داشت و جوانان فریاد می‌زدند: «آزادی». در عرض 10 دقیقه جمعیت 10 نفره معترضان با حضور زنان به بیش از 100 نفر رسید. شعارها به «مدنیه، مدنیه» (دولت مدنی) تغییر یافت.

در کمتر از یک‌ساعت، جمعیتی حدود 200 نفر خیابان‌ها را به اشغال درآوردند و شعار می‌دادند و خوشحال بودند. گروه برای اعتراضات بزرگ‌تر و بیشتر برنامه ریخت. یکی از اشخاص حاضر که خواست نامش برده نشود، گفت: انقلاب سودان هنوز تمام نشده است.