آب پاکی بروکسل روی دست پمپئو
اتحادیه اروپا به حمایت از برجام ادامه می‌دهد
سیدمحمد میرزامحمدزاده
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه (23 اردیبهشت ماه) در دیداری سرزده و بدون برنامه خود را به جلسه سران اتحادیه اروپا در بروکسل رساند، تا وزیران کشورهای امضاکننده برجام را مجاب کند در اتحادی مقابل تهران و برنامه هسته‌ایش بایستند. اما او موفق نشد و پمپئو نتوانست نگرش رهبران اروپا را که از حرکت ایالات‌متحده و ایران به سمت جنگ واهمه دارند، تغییر دهد.
خبرگزاری الجزیره در تشریح دیدار سران اروپا به صورت مشترک و نیز دیدارهای جداگانه آن‌ها با پمپئو نوشت: دیپلمات‌های اتحادیه اروپا به ایالات‌متحده هشدار دادند همزمان با افزایش تنش‌ها در خلیج (فارس) یک سال پس از خروج واشنگتن از توافق برجسته‌ای که برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرده بود، حداکثر خویشتن‌داری را به خرج دهد.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از دیدار با وزیر امور خارجه آمریکا، که به گفته خود برای اشتراک‌گذاری اطلاعات در مورد تهدیدهای رو به فزونی از سوی ایران به بروکسل آمده بود، بر لزوم گفتگو تأکید کرد.
ایالات‌متحده پس از خروج یکجانبه از توافق هسته‌ای که در مذاکره بین تهران و شش قدرت جهانی در سال 2015 به دست آمده بود، تحریم‌های تنبیهی را علیه ایران اعمال و هفته گذشته ناو جنگی و بمب‌افکن‌های خود را به بهانه تهدیدهایی نامشخص، به خاورمیانه اعزام کرد.
ایران در واکنش به این اقدام از کاهش بخشی از تعهدات خود در مورد توافق هسته‌ای خبر داد.
موگرینی گفت که اتحادیه اروپا همچنان به حمایت کامل خود از برجام که محدودیت‌هایی را بر برنامه هسته‌ای ایران در ازای تسهیل تحریم‌ها اعمال کرده بود، ادامه می‌دهد.
وی گفت: همیشه گفتگو از سکوت بهتر است؛ به‌خصوص زمانی که تنش‌ها رو به افزایش می‌گذارد. پمپئو در اجلاس بروکسل به صراحت نه تنها از سوی ما، بلکه از دیگر دولت‌های عضو اتحادیه نیز شنید که ما در مقطع مهم و حساس زندگی می‌کنیم که در این زمان، مسئولانه‌ترین اقدام خویشتن‌داری حداکثری است.
وزرای کشورهای اروپایی امضاکننده برجام شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه، همه به‌صورت عمومی از رویکرد خصمانه ایالات‌متحده انتقاد کردند.
پمپئو که به‌صورت جداگانه با وزرا دیدار داشت و موفق به برگزاری نشست مشترک با حضور همه اعضا نشد، قبل و پس از حضور در ساختمان اتحادیه اروپا از صحبت با خبرنگاران پرهیز کرد.
روزنامه واشنگتن‌پست نوشت حتی برخی درخواست‌های بنیادین پمپئو نیز در بروکسل رد شد. در حالی که هواپیمای پمپئو در حال پیمودن اقیانوس اطلس بود، دیپلمات‌های اروپایی بر سر اینکه چگونه پذیرای وی باشند، چانه‌زنی می‌کردند. موگرینی در ابتدای ورود پمپئو به بروکسل گفت که ما روز سختی داریم و اگر بتوانیم و وقت پیدا کنیم با پمپئو دیدار می‌کنیم؛ اگرچه درنهایت موگرینی زمان برای ملاقات با او را پیدا کرد. درنهایت دیپلمات‌های بریتانیا، فرانسه و آلمان توافق کردند که دیدارهای جداگانه با پمپئو داشته باشند، اما اجازه پیروزی نمادین برای آمریکا با برگزاری نشست مشترک را ندادند.
تحریم‌های آمریکا صادرات نفت ایران را با کاهش بیش از 50 درصدی از 2.8 میلیون بشکه در سال گذشته به یک میلیون بشکه در روز رسانده است و به گفته یکی از مقامات ایرانی به رویترز، این عدد می‌تواند تا 500 هزار بشکه در روز کاهش یابد.
فروش نفت به سطح پیش از تحریم‌ها بازگردد
ایران در مقابل تهدید کرد که در صورت موفقیت واشنگتن در ترغیب همه کشورها برای قطع واردات نفت ایران، تنگه‌هرمز، یکی از مسیرهای اصلی صادرات نفت خام جهان را به روی کشورهای همسایه ببندد.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، سال گذشته شرایطی را برای قدرت‌های اروپا به منظور ماندن تهران در توافق هسته‌ای تعیین کردند که از جمله ادامه خرید نفت ایران بود.
ایشان البته میزان حداقل سطح فروش نفت برای ماندن در توافق هسته‌ای و یا بازنگهداشتن تنگه هرمز را اعلام نکردند.
به گفته مقامات اتحادیه، ایرانیان میزان مشخصی را اعلام نکرده‌اند، اما خواهان تضمین تداوم تولید در سطوح پیش از اعمال تحریم‌ها هستند. دیگر منابع گفته‌اند که ایران ظاهراً خواستار فروش تقریبی 1.5 تا دو میلیون بشکه نفت خام در روز است.
به گفته یکی از افراد حاضر در دیدار نیویورک که در آن ظریف بیانیه کاهش تعهدات برجام را ایراد کرد، ظاهرا ایران به دنبال فروش دو میلیون بشکه نفت خام در روز است؛ میزانی که پیش از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای صادر می‌کرد.
با این حال فکر نمی‌کنم که این تقاضا جدی باشد. این مسئله ممکن نیست و ایرانیان این موضوع را می‌دانند.
ظریف در این دیدار در ماه آوریل (اردیبهشت ماه) در نیویورک گفت که ایران تنها قادر به صادرات 500 تا 700 هزار بشکه نفت در روز است.
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، نیز هفته گذشته گفت که تهران برای ماندن در توافق هسته‌ای نیاز به این دارد که فروش نفت به سطح پیش از تحریم‌ها بازگردد یا حداقل فرآیند حرکت به سمت این سطح آغاز شود.
عراقچی همچنین شرط دیگر را دسترسی کامل ایران به منابع مالی حاصل از فروش نفت دانست و گفت ایران باید بتواند پول را آنطور که می‌خواهد خرج کند و نه صرفاً برای غذا و دارو آنطور که اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده است.
بر اساس بودجه سالانه ایران، قرار است در سال جاری، یک سوم از درآمد کشور از محل صادرات نفت و گاز حاصل شود.
بودجه امسال ایران بر اساس نفت بشکه‌ای 50 تا 54 دلار و نیز قیمت 57 هزار ریال برای هر دلار آمریکا بسته شده است؛ به این معنا که اقتصاد ایران می‌تواند با صادرات 1.5 میلیون بشکه در روز همچنان پایدار بماند.
برجام برای حفظ امنیت اروپا مهم است
وزیر امور خارجه آلمان، گفت که برلین همچنان توافق برجام را اساس عدم دسترسی ایران به تسلیحات هسته‌ای در آینده می‌داند و ما آن را برای امنیت خود مهم بر‌می‌شماریم.
هایکو ماس افزود که در دیدار دوجانبه با پمپئو از روند کنونی و تنش‌های منطقه ابراز نگرانی کرده و گفته است که ما نمی‌خواهیم تقابل نظامی در آنجا اتفاق افتد.
جرمی هانت، وزیر امور خارجه انگلیس نیز هشدار داد که ممکن است به صورت اتفاقی در زمان افزایش تنش‌ها منازعه مسلحانه رخ دهد.
ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه نیز به جمع منتقدان آمریکا پیوست و گفت: اقدام واشنگتن در تشدید تحریم‌ها علیه ایران خوش‌آمد ما نیست.
برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت که پمپئو سفر برنامه‌ریزی نشده به بروکسل را به دلیل افزایش تهدیدهای ایران انجام داده است و البته دیداری به موقع در مسیر سوچی بود.
واشنگتن‌پست: حتی برخی درخواست‌های بنیادین پمپئو نیز در بروکسل رد شد. درحالی‌که هواپیمای پمپئو در حال پیمودن اقیانوس اطلس بود، دیپلمات‌های اروپایی بر سر اینکه چگونه پذیرای وی باشند، چانه‌زنی می‌کردند و درنهایت نیز اجازه پیروزی نمادین برای آمریکا با برگزاری نشست مشترک را ندادند
هوک به خبرنگاران گفت: وزیر امور خارجه آمریکا می‌خواست جزئیات پنهان مواضعی که ما به‌صورت عمومی عنوان کرده‌ایم را به اشتراک بگذارد. ما باور داریم که ایران باید به جای تهدید، مذاکره را برگزیند؛ آن‌ها با تمرکز بر تهدیدها، انتخاب ضعیفی کرده‌اند.
حمله به نفتکش‌ها و حواشی ایجاد شده
پمپئو همچنین در مورد حمله به نفتکش‌ها در سواحل امارات‌متحده در روز یکشنبه (22 اردیبهشت ماه) گفتگو کرد. وقتی از هوک سوال شد که آیا ایران را مقصر حملات می‌داند، گفت: ما در این مورد صحبت کردیم... ظاهراً حمله به کشتی‌های تجاری لنگر انداخته صورت گرفته است... امارات‌متحده از ما خواست در جریان تحقیقات به آن‌ها کمک کنیم، که ما بسیار از این بابت خرسند هستیم.
وقتی از وی سوال شد آیا احتمال دست داشتن ایران در این حادثه وجود دارد؟ او اظهارنظری نکرد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز دوشنبه هشدار داد که اگر ایران هر اقدامی انجام دهد، دچار رنجشی عظیم می‌شود.
وی در کاخ سفید گفت: من داستان‌هایی را در مورد ایران شنیده‌ام. اگر آن‌ها اقدامی انجام دهند، اشتباه بسیار بدی است.
موگرینی: همیشه گفتگو از سکوت بهتر است؛ به‌خصوص زمانی که تنش‌ها رو به افزایش است. پمپئو در اجلاس بروکسل به صراحت نه‌تنها از سوی ما، بلکه از دیگر دولت‌های اتحادیه شنید که در مقطع مهم و حساس کنونی؛ مسئولانه‌ترین اقدام خویشتن‌داری حداکثری است
باید از اقدام تلافی‌جویانه پرهیز کنیم
کارن یانگ، محقق اندیشکده انستیتو اینترپرایز آمریکا گفت: تنش‌ها بسیار زیاد است و از سوی آمریکا نیز شکل گرفته است. ما باید از اقدام تلافی‌جویانه و یا اقدام پرچم دروغین (اقدامی که برای انداختن تقصیر اتفاقی بر گردن فرد نامرتبط انجام می‌شود) پرهیز کنیم، موضوعی که می‌تواند تفسیر اشتباه شود.
سازمان ملل متحد نیز در این راستا خواستار خویشتن‌داری طرفین شد. فرهان حق، معاون سخنگوی این سازمان گفت: ما از همه طرفین موضوع می‌خواهیم برای حفظ صلح منطقه با اقداماتی از جمله تضمین امنیت دریایی، خویشتن‌داری کنند.
روز دوشنبه، موگرینی جدا از دیدار با پمپئو، جلسه‌ای با سران سه کشور موسوم به E3 شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان داشت تا در مورد تلاش‌های مرتبط با حفظ توافق هسته‌ای مذاکره کنند. این تلاش‌ها شامل فعال کردن مکانیسم سازوکار مالی موسوم به اینستکس می‌شود که به‌منظور تداوم تجارت با ایران، بدون قرار گرفتن در جرایم ایالات‌متحده به‌کار گرفته می‌شود.
اینستکس در ماه ژانویه (بهمن ماه 97) به‌راه افتاد؛ اما هنوز اجرایی نشده است.
موگرینی گفت: ما با سران E3 صحبت کردیم، هدفمان برپایی اینستکس و اجرای اولین تراکنش‌ها است که امیدواریم ظرف چند هفته آینده اجرا شود.
دیدگاه تان را بنویسید