سیدمحمد میرزامحمدزاده

روز پنجشنبه، (پنجم اردیبهشت ماه) امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، برای ملت خشمگین خود سخنرانی کرد؛ وی وعده مالیات کمتر و افزایش حقوق بازنشستگی قدرت بیشتر برای فرمانداران محلی را داد؛ ورای همه این‌ها ماکرون مدعی شد که من به حرف‌های شما گوش داده‌ام و متوجه خواسته‌هایتان هستم.

به گزارش خبرگزاری الجزیره، ماکرون در جریان این سخنرانی تلویزیونی گفت: بخش‌های از جامعه وجود دارند که به حاشیه رانده شده‌اند. مردمی که تا حدی از متن عمومی ما و سیاست‌های عمومی ما فراموش شده‌اند. تقریباً حدود شش ماه است که هزاران معترض موسوم به جلیقه زرد، هر شنبه هفته، خیابان‌های پاریس و دیگر شهرهای فرانسه را به اشغال خود در می‌آورند و مدعی هستند که نادیده گرفته شده‌اند و مالیات زیادی از آن‌ها اخذ می‌شود و همچنان که آن‌ها هر روز فقیرتر می‌شوند، یک درصد از جامعه هر روز پولدارتر می‌شوند.

در واکنش به این موضوع ماکرون در ماه ژانویه (دی - بهمن) اقدام به برگزاری جلسات مباحثه بزرگ کرد. وی در سالن اجتماعات صدها شهر مختلف فرانسه حاضر شد و واکنش‌های مردم را از دل هزاران پرسشنامه بیرون کشید و به فرانسویان فرصتی داد تا نارضایتی‌های خود را بیرون بریزند. نتایج این مباحث منجر به تغییراتی در دولت شد که تغییرات سیاستی را به دنبال داشت که قرار بود در جریان یک سخنرانی تلوزیونی در تاریخ پانزدهم آوریل (26 فروردین ماه) ارائه شود، اما حادثه آتش‌سوزی کلیسای نوتردام آن را به تعویق انداخت.

شاهین والی، یک اقتصاددان در دانشکده اقتصاد لندن و مشاور ماکرون در زمانی که وزیر اقتصاد بود گفت: او وعده تعادل را داد اما من فکر می‌کنم که از زمان انتخابش، خیلی از مردم شاهد سیاست اقتصادی بودند که خیلی کمتر از انتظاراتشان متعادل بود

بروز تغییرات سیاستی

با این حال محتوی این سخنرانی به بیرون درز کرد.

در جریان سخنرانی یک ساعته روز پنج‌شنبه ماکرون، در حین جلسه پرسش و پاسخ، وی بسیاری از این تغییرات را معرفی کرد.

وی گفت که مالیات بر مازاد دارایی برای دهک‌های بالای جامعه را در سال 2020 بررسی می‌کند و اصلاحاتی را برای همه بازنشستگی بگیران فرانسوی با توجه به تورم از سال 2021 اعمال می‌کند.

او همچنین گفت که دانشکده معتبر اداره ملی فرانسه (Ecole Nationale d’Administration) را تعطیل می‌کند؛ این دانشکده به تربیت کارکنان بخش عمومی می‌پرداخت و مردم آنجا را محلی برای نخبه سیاسی پروری متهم می‌کردند. ماکرون همچنین پیشنهادات شگفت‌انگیزی نیز داشت. وی گفت که در نظام انتخاباتی مجلس تغییراتی را ایجاد می‌کند تا به احزاب کوچک‌تر قدرت دهد و راه را برای شهروندان به منظور پیوستن به رفراندوم‌های ملی هموارتر کند.

مردمان ناراضی

اما برای بسیاری از شاهدان این سخنرانی، وعده‌ها بسیار کوچک و دیر بودند. ساندرین پلیسیر 49 ساله که در حال تماشای سخنرانی ماکرون در یکی از کافه‌های محله طبقه کارگر منطقه 20 پاریس بود، گفت: این احساس به آدم دست می‌دهد که این طبقه متوسط است که همواره باید پرداخت کند و طبقات بالاتر همواره حفاظت شده هستند. با این حال پلیسیر موضع ماکرون برای تعطیلی برخی بیمارستان‌ها و دانشکده‌های عمومی را تحسین کرد. پلیس یر که یک مهندس پزشکی شاغل در بخش عمومی است گفت: حتی اگر او از نظر من گستاخ باشد، به نظرم امتیازات مثبتی هم دریافت کرد.

بر اساس نظرسنجی موسسه ادوکسا پول که هفته گذشته انجام شد، اکثر شهروندان فرانسوی از این اصلاحات حمایت می‌کنند. مارشیال فوکالت، رئیس سویپوف، اتاق فکر فرانسوی گفت: دیگر سیاست‌ها مسئله نیستند، بلکه مشکل خود ماکرون است. از یک منظر، مردم بر این باورند که ماکرون دیگر رئیس‌جمهور برحق آن‌ها برای واکنش به این بحران نیست.

ماکرون سخنرانی خود را با این جمله شروع کرد که من مطمئنم گام‌هایی که در دو سال اول ریاست‌جمهوریم برداشته شده‌اند، گام‌های درستی بود.

او به چیزهایی که گفتیم گوش نکرد

اعضای جنبش جلیقه زردها از هر دو حزب چپ و راست در ناخرسندی از ماکرون با یکدیگر متحد شدند. آن‌ها می‌گویند که وی رئیس‌جمهور ثروتمندان است و با چالش‌های روزانه طبقه کارگر بی‌گانه است. ماکسیم نیکول، به شبکه بی‌اف‌ام‌تی‌وی فرانسه گفت: او به چیزهایی که ما گفتیم گوش نداد. او سخنرانی خود را اینگونه آغاز کرد که هرکاری که در طول دو سال گذشته انجام داده است، عالی بوده و جلیقه زردها این را نمی‌فهمند. ما خیلی هم خوب می‌فهمیم، او ناتوان در اعتراف به گناه خود است.

 به گفته وزارت داخلی فرانسه، شنبه هفته گذشته (31 فروردین ماه) بیش از 23 هزار جلیقه زرد به خیابان‌ها ریختند که 9 هزار نفر از آن‌ها تنها در شهر پاریس بودند. آن‌ها پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن‌ها نوشته بود: میلیون‌ها دلار برای نوتردام، پس فقرا چه؟ آن‌ها عنوان می‌کنند که یک میلیارد یورویی که از سوی میلیاردرهای فرانسوی برای کمک به بازسازی کلیسا پرداخته شد، می‌توانست برای بهبود بی‌عدالتی کمک کند.

جنبش ادامه دارد

معترضان می‌گویند که این جنبش بی‌توجه به صحبت‌های ماکرون به راه خود ادامه می‌دهد. یکی از معترضان روز شنبه در جمع هم‌قطارانش در میدان پیروزی شهر پاریس گفت: خیلی مهم است که ما راهمان را ادامه دهیم، مهم برای عدالت اجتماعی. این لحظه‌ای تاریخی است، یک جنبش تاریخی؛ ما نمی‌توانیم توقف کنیم.

بر اساس نظرسنجی‌ها بیشتر فرانسویان از دست معترضان جلیقه زرد خسته شده‌اند. در حالی که تا دو ماه پیش 60 درصد مردم حامی جلیقه‌ زردها بودند، حالا آن‌ها فکر می‌کنند که این جنبش باید به تظاهرات‌ها پایان دهد. 

در همین حال نرخ حمایت از ماکرون نیز از 23 درصد ماه دسامبر (آذر - دی)، زمانی که اعتراضات شروع شد، رشد کرده و به نزدیک 30 درصد رسیده است. تحلیل‌گران می‌گویند این میزان حمایت احتمالاً سرمایه سیاسی لازم را برای اجرای اصلاحات واقعی به وی بدهد.

سال گذشته بی‌کاری در فرانسه دور و بر 9 درصد بود در حالی که با کاهش خرید، رشد اقتصاد زیر دو درصد بود.

اقتصاد در فرانسه برخلاف آلمان و دیگر کشورهای غرب اروپا نتوانست پس از بحران مالی سال 2008، به وضعیت عادی بازگردد.

ماکرون، بانکدار و وزیر اقتصاد سابق ، با حزب جدید خود موسوم به جمهوری به سمت جلو حرکت می‌کند، توانست برنده انتخابات ریاست‌جمهوری باشد و وعده حرکت جهشی رقابتی داد.

ماکرون در ماه ژانویه (دی - بهمن) اقدام به برگزاری جلسات مباحثه بزرگ کرد. وی در سالن اجتماعات صدها شهر مختلف فرانسه حاضر شد و واکنش‌های مردم را از دل هزاران پرسشنامه بیرون کشید و به فرانسویان فرصتی داد تا نارضایتی‌های خود را بیرون بریزند

اما برخی اقتصاددانان معتقدند که استراتژی وی بسیاری از رأی‌دهندگان را ناامید کرد.

شاهین والی، یک اقتصاددان در دانشکده اقتصاد لندن و مشاور ماکرون در زمانی که وزیر اقتصاد بود گفت: او وعده تعادل را داد اما من فکر می‌کنم که از زمان انتخابش، خیلی از مردم شاهد سیاست اقتصادی بودند که خیلی کمتر از انتظاراتشان متعادل بود.

ماکرون با حزب نوظهور خود، سلطه سیاسی حاکم را شکاند، اما حالا خود در نبردی سخت گرفتار شده است.

وینسنت کاپلان، یک تدوینگر فیلم 48 ساله که مدعی بود تنها توانست 15 دقیقه از سخنرانی را تحمل کند، گفت: من از جمله کسانی هستم که کاملاً امیدم را به وی از دست داده‌ام. من حس می‌کنم که او تلاش می‌کند موفق شود، اما واقعاً در مسیرش پیشگام نیست.

وقتی از کاپلان پرسیدیم که چه کسی به نظرت جایگزین خوبی است، شانه‌هایش را بالا انداخت و  گفت: دیگر چه کسی را داریم؟ له‌پن؟ اشاره او به رئیس حزب راست افراطی ملی بود؛ کسی که سال 2017 رقیب ماکرون بود.

کاپلان ادامه داد: ما قبلا این نمایش را شاهد بوده‌ایم. فکر می‌کنم من دوباره به او رأی‌ خواهم داد (ماکرون)، اما او رئیس‌جمهور من نیست.