سینا سبزیان

هم‌زمان با اعلام شرایط جدید از سوی عمرالبشیر، رئیس‌جمهور دیکتاتور سودان، زدو خورد بین مردم و نیروهای پلیس بالا گرفت.

به گزارش روزنامه انگلیسی گاردین، باوجود اعلام وضعیت فوق‌العاده یک‌ساله و انتصاب نخست‌وزیر جدید، عمرالبشیر، همچنان وزرای کنونی دفاع، امور خارجه و دادگستری را در جایگاه خود باقی گذاشت.

بر اساس بیانیه ریاست‌جمهوری سودان، تنها چند ساعت پس‌ازآنکه بشیر اعلام کرد دولت مرکزی و ایالتی سودان را منحل می‌کند،‌ فرمانداران ایالتی جدید  را که همه از دل ارتش هستند معرفی کرد.

بشیر که در سال 1989 در جریان یک کودتا قدرت را تصاحب کرد، روز جمعه (سوم‌اسفندماه) ابراز کرد اصلاحات قانون اساسی را که به وی اجازه می‌داد برای دور سوم قدرت را به دست گیرد، به تعویق انداخته است.

در مواجهه با اتهام نسل‌کشی، حکومت بشیر به‌واسطه جنگ‌های داخلی و افزایش تظاهرات‌ خیابانی، مورد هجوم قرار گرفته است. سرکوب‌های شدید خیابانی منجر به کشته شدن برخی از معترضان شده است؛ حداقل 57 نفر از ماه دسامبر (آذر - دی) کشته شده‌اند.

بشیر در جریان سخنرانی تلویزیونی زنده از کاخ ریاست‌جمهوری در خارطوم گفت: کشور ما در حال عبور از یک فاز پیچیده و سخت در تاریخ ملی ما است. ما از این بحران قوی‌تر، متحدتر و مصمم‌تر بیرون می‌آییم.

در یک اعتراف بی‌سابقه، بشیر خواسته‌های معترضان را قانونی بر‌شمرد اما گفت تلاش‌هایی برای کشاندن معترضان جوان به ناکجا در حال انجام است.

وضعیت فوق‌العاده دست‌ نیروهای امنیتی را برای سرکوب معترضان و بازداشت‌های گسترده باز می‌گذارد و از طرفی رسانه‌ها و احزاب مخالف را محدود می‌کند.

اعلام وضعیت فوق‌العاده به‌سرعت با اعتراضات خیابانی مواجه شد که خواستار کناره‌گیری بشیر بودند. شاهدان عنوان کردند پلیس ضد شورش اقدام به شلیک گاز اشک‌آور و بازداشت تعدادی از معترضان کرد.

سودان از تاریخ نوزدهم دسامبر (28 آذرماه) درگیر اعتراضات سراسری بوده است. این اعتراضات که از ابتدا هیچ نشانی از فروکش کردن را از خود بروز نداده‌اند، هم‌زمان با افزایش قیمت‌ها و کمبودها گسترش یافت و خیلی سریع در راستای کناره‌گیری بشیر یکپارچه شد.

دوره بشیر در سال 2020 به پایان می‌رسد و او بارها وعده داده است که دیگر برای ریاست‌جمهوری اقدام نمی‌کند. بدون اصلاح قانون اساسی او نمی‌‌تواند برای دوره سوم ریاست‌جمهوری خود نامزد شود. اعلام وضعیت فوق‌العاده از سوی وی، چند روز پس‌ازآن صورت گرفت که یک کمیته مجلس کشور که در حال اصلاح قانون اساسی برای برداشتن محدودیت دوره‌های ریاست‌جمهوری است، جلسات خود را لغو کرد.

انجمن اساتید سودان که هدایت اعتراضات کشور را بر عهده دارد، در مورد شرایط جدیدی که می‌تواند منجر به انحراف خواسته‌های مردم سودان شود، هشدار داد و اعلام کرد این انجمن به تشدید اعتراضات خیابانی ادامه می‌دهد.

در بیانیه این انجمن آمده است: خواسته‌های این انقلاب مثل روز روشن است؛ این رژیم و حاکمش باید برکنار شوند.

بشیر به مخالفان در مورد این بازی بی‌نتیجه که منجر به هرج‌ومرج شده است، هشدار داد و به خیزش‌های بهار عربی که منجر به جنگ داخلی در کشورهایی همچون لیبی و یمن شد، اشاره کرد.

درحالی‌که او در کاخ ریاست‌جمهوری سخن می‌گفت، ده‌ها تن از معترضان در خیابان‌های خارطوم و دیگر نقاط کشور شعار می‌دادند: فقط سقوط.

لغو تصمیم اصلاح قانون اساسی به‌منظور هموار کردن مسیر برای امتیاز سیاسی بشیر و گرفتن قدرت ریاست‌جمهوری برای دوره سوم، تنها اقدامی است که وی برای تسکین معترضان و پایان دادن به اعتراضات خیابانی انجام داده است.

مبارک المهدی از حزب امه در مورد اقدامات بشیر می‌گوید: کارهای بشیر تاکتیک‌هایی برای زنده نگه‌داشتن رژیمش است. اعلام وضعیت فوق‌العاده به معنای سرکوب آزادی بیان و اعتراضات و تنگ کردن عرصه برای انقلاب است.

اصلی‌ترین گروه مخالفان سودان خواهان دوره چهار ساله انتقال قدرت پس از برگزاری انتخابات است.