سیدمحمد میرزامحمدزاده

مذاکرات صلح افغانستان در چند جبهه در حال پیگیری است، از طرفی آمریکا به همراه پاکستان و طالبان در حال مذاکره برای صلح در افغانستان است که این مذاکرات چند دوره با حضور زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه صلح آمریکا در قطر برگزار شد و همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر دولت روسیه در چند نوبت دولت افغانستان و طالبان را فراخواند تا به‌منظور صلح مذاکره کنند که البته طالبان تاکنون از حضور مستقیم در مقابل دولت افغانستان خودداری کرده است. حالا اما انجمن افغان‌های مقیم روسیه مذاکراتی برگزار کرده است که این بار نه دولت افغانستان، بلکه سیاسیون برکنار شده افغانستان به‌عنوان شخصیت‌های برجسته این کشور در مقابل طالبان حاضر شده‌اند. این موضوع خشم دولت افغانستان را برانگیخته است و عنوان کردند این افراد برای مطرح‌شدن و بازگشت به قدرت این مذاکرات را آغاز کرده‌اند. بااین‌حال حامدکرزای برجسته‌ترین شخصیت غیردولتی حاضر در این مذاکرات گفته است هدف وی صلح، اتحاد و پیشرفت است. الجزیره در گزارشی به این منازعات پرداخته است. دولت افغانستان مذاکرات بین طالبان و مخالفان دولت، ازجمله حامد کرزای، رئیس‌جمهور پیشین در روسیه را به باد انتقاد گرفت؛ این در حالی است که سایر سیاستمداران حاضر در این مجمع مشغول به ادامه مذاکرات صلح خود هستند. این مذاکرات که از سه‌شنبه هفته گذشته (نهم بهمن ماه) در مسکو آغاز شده است، 10 روز پس از پایان مذاکرات بین ایالات‌متحده و طالبان در قطر آغاز شد، مذاکراتی که درنهایت نشانه‌هایی از خروج نیروهای خارجی از افغانستان و پایان جنگ بیش از 17 ساله در این کشور را بروز داد.

فاضل فضلی، مشاور ارشد اشرف‌ غنی، عنوان کرد جای تأسف است سیاست‌مدارانی که درگذشته حکومت دموکراتیک انتقالی افغانستان را بر عهده داشتند، در دو روز با رهبران طالبان دیدار کردند. وی در توئیتر خود نوشت: آن‌ها آماده عبور از اصول هستند و به دلیل فاصله‌گرفتن از قدرت، می‌خواهند دست به تحریف قوانین بزنند. دفتر غنی نیز با انتقاد از این دیدار گفت سیاستمداران افغان حاضر در این مذاکرات این اقدام را برای بازگشت به قدرت انجام می‌دهند.

وب‌سایت طلوع‌نیوز، متعلق به افغانستان، به نقل از عبدالله با اشاره به مذاکرات اخیر در قطر و مسکو نوشت: طالبان این ذهنیت را دارند که با انجام مذاکرات در نقاط مختلف، جایگاهشان تقویت می‌شود

در کنار کرزای، بسیاری از 38 نفر هیات همراه افغانستان، پیش‌تر سمت‌های برجسته در دولت داشتند. همچنین در لیست این هیات فرماندهان قدرتمندی که بعدها سیاستمدار شدند و جنگجویان سابق طالبان در کنار دولت کابل حضور داشتند. گردهمایی مسکو احتمالاً غنی را بیشتر در انزوا ببرد، وی پیش‌تر به دلیل مذاکرات زلمی خلیل‌زاد فرستاده صلح ایالات‌متحده به‌صورت مستقیم با طالبان و همچنین مذاکرات پی‌در‌پی با کشورهای منطقه، ابراز ناراحتی کرده بود.

فشار برای صلح انجمن جامعه افغان فعال در مسکو، سازمانی برای افغان‌های مقیم روسیه، این دیدار را ترتیب داده بود.

این انجمن اعلام کرده بود مشارکت کنندگان در این دیدار بر سر مسائل مختلف ازجمله آتش‌بس، راهکارهایی برای حمایت از طرح‌های خلیل‌زاد و مسیری برای تضمین یک دولت مرکزی دموکراتیک و قدرتمند در افغانستان مذاکره می‌کنند.

مشاور ارشد اشرف‌ غنی، عنوان کرد که جای تأسف است که سیاست‌مدارانی که درگذشته حکومت دموکراتیک انتقالی افغانستان را بر عهده داشتند، در دو روز با رهبران طالبان دیدار کردند

فشار برای مذاکره هم‌زمان با حملات تقریباً روزانه طالبانی که در سال 2001 از سوی نیروهای ائتلاف آمریکا از حکومت پایین‌کشیده شده بودند و همچنین افزایش کنترل این گروه بر مناطق مورد مناقشه طرفین که تقریباً نیمی از کشور را شامل می‌شود، آغاز شد.

آخرین گزارش فصلی که از سوی بازرس ویژه ایالات‌متحده برای بازسازی افغانستان منتشر شد نشان می‌دهد 53.8 درصد از افغانستان شامل 407 منطقه، در کنترل دولت است که 63.5 درصد جمعیت را پوشش می‌دهد و باقی کشور در کنترل طالبان است.

عبدالله عبدالله، رئیس‌ اجرایی دولت افغانستان روز دوشنبه (پانزدهم بهمن ماه) در جمع خبرنگاران ‌ گفت:‌ دولت افغانستان باید در مرکز هرگونه مذاکرات صلح باشد و ما ترجیح می‌دادیم دیدارهای مسکو به شکل دیگری انجام می‌شد.

وب‌سایت طلوع‌نیوز، متعلق به افغانستان، به نقل از عبدالله با اشاره به مذاکرات اخیر در قطر و مسکو نوشت: طالبان این ذهنیت را دارند که با انجام مذاکرات در نقاط مختلف، جایگاهشان تقویت می‌شود.

وحدت، حاکمیت، پیشرفت

کرزای ضمن تأیید حضور خود در این مذاکرات در توئیتی عنوان کرد وی حامل پیام صلح، اتحاد، حاکمیت و پیشرفت برای همه مردم است.

وی پس از انتخاب به‌عنوان اولین رهبر دموکراتیک پس از براندازی گروه مسلح طالبان به‌وسیله نیروهای افغان با حمایت نیروی هوایی ایالات‌متحده، قانون افغانستان را جایگزین طالبان کرد. یکی دیگر از اعضای هیات حاضر در مسکو، محمد حنیف اتمر یکی از مشاوران امنیت ملی سابق تأثیرگذار غنی بود که دراین‌باره گفت: ما بر لزوم حضور دولت در مذاکرات آتی فرای افغانستان تأکید کردیم.

بااین‌حال وی تأکید کرد دولت نباید دید تنگ‌نظرانه‌ای به مذاکرات صلح داشته باشد.

ایالات‌متحده نزدیک به 14 هزار سرباز در افغانستان به‌عنوان بخشی از مأموریت نیروهای به رهبری ناتو با نام تعلیمات، کمک، مشورت و همچنین مأموریت ضد تروریسم شامل گروه‌هایی همچون القاعده و دولت اسلامی و داعش و دولت اسلامی عراق و خاور دور، دارد.

هشت هزار نیرو نیز از 38 کشور دیگر در مأموریت تعلیمات، کمک، مشورت حاضر هستند.