ترامپ و اون چندان غریبه نیستند؛
پشت پرده دیدارهای مخفیانه
سجاد موسوی راضی
آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) و جاسوس‌های دشمن سرسخت این کشور یعنی کره شمالی حداقل سه بار در یک دهه گذشته با یکدیگر دیدار داشته‌اند. دو دیدار در پیونگ‌یانگ در سال 2012 میلادی در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما توسط مایکل مورل معاون سیا و حداقل یک دیدار توسط جانشین وی یعنی آوریل هینس صورت گرفته است. این اطلاعات توسط مقام‌های کنونی و پیشین آمریکا فاش شده است.
روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارشی در تشریح دیدارها نوشت: ارتباط میان سازمان‌های جاسوسی دو کشور در پایان دوره ریاست جمهوری اوباما به حال تعلیق در آمد. تا اینکه در زمان تصدی‌گری مایک پمپئو بر ریاست سیا این ارتباط دوباره از سر گرفته شد و یکی از افسران سیا برای دیدار همتای کره‌ای خود در اوت 2017 به سنگاپور فرستاده شد.
در ابتدای سال 2018 میلادی گفتگوهای زیادی، عمومی و سری میان دو کشور صورت گرفت. این دیدارها و گفتگوها درنهایت منجر به دیدار سران دو کشور، دونالد ترامپ و کیم جونگ اون، در ماه ژوئن 2018 شد. نکته قابل‌توجه اینکه ارتباط سازمان‌های اطلاعاتی دو کشور در پیشبرد دیدار رهبران کشورهایشان با یکدیگر نقش به‌سزایی داشته است. قرار است که سران دو کشور یک‌بار دیگر و برای دومین بار در اواخر ماه فوریه 2019 میلادی با یکدیگر دیدار کنند.
پیش‌ازاین اطلاعات کمی از نحوه ارتباط دو کشور منتشرشده بود. ارتباط سازمان‌های اطلاعاتی دو کشور اما تنها عامل نزدیکی رهبران آمریکا و کره شمالی به یکدیگر نبود. درواقع رهبران دو کشور ریسک بزرگی را برای حضور در دیداری که برای نخستین بار میان دو کشور صورت می‌گرفت، پذیرفتند. در این میان بهبود روابط کره جنوبی و کره شمالی به فرآیند نزدیکی آمریکا به کره شمالی نیز کمک کرد.
واشنگتن از دیدارهای رودررو برای رسیدن به چندین هدف بهره گرفت. آن‌ها از این شیوه برای گفتگو بر سر آزادی آمریکائی‌های بازداشت شده در کره شمالی استفاده کردند
اما برملا شدن ارتباط سازمان‌های جاسوسی دو کشور بعد جدیدی از ارتباط میان آمریکا و کره شمالی را آشکار می‌سازد. سابقه این رابطه حداقل به سال 2009 میلادی باز می‌شود، رابطه‌ای که موجب تعامل میان سازمان‌های امنیتی دو کشور شد و مسیر دیپلماسی را گشود.
یکی از مذاکره‌کنندگان کلیدی در این فرآیند ژنرال کیم یونگ چول رئیس پیشین اداره کل شناسایی (سازمان جاسوسی) کره شمالی بود. وی اکنون به مذاکره‌کننده ارشد کره شمالی تبدیل شده است. آقای چول روز جمعه (28 دی 1397) با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و مایک پمپئو، وزیر کشور آمریکا دیدار کرد.
برخی از دیدارهای اطلاعاتی دو کشور طی یک دهه گذشته عمومی بوده است. در سال 2014 میلادی پیونگ‌یانگ اصرار کرد که مقام‌های ارشد آمریکا برای آزادسازی دو تن از شهروندان زندانی‌شده این کشور به پیونگ‌یانگ سفر کنند. جیمز کلپر، رئیس پیشین مرکز اطلاعات ملی آمریکا به این سفر رفت و با کیم یونگ چول دیدار کرد.
تمامی این اطلاعات را مقام‌های کنونی و پیشین دولت‌های اوباما و ترامپ فاش کرده‌اند. نگاهی به این اطلاعات نشان می‌دهد که چگونه این دو دولت با استفاده از این ابزار توانستند دیداری تاریخی میان آمریکا و کره شمالی را رقم بزنند.
سیا، وزارت کشور آمریکا و کاخ سفید از اظهارنظر در مورد ارتباط سری میان دو کشور سر باز زده‌اند. همین‌طور نماینده کره شمالی در سازمان ملل از اظهارنظر در مورد این موضوع اجتناب کرد.
برخی از مقام‌های آمریکایی معتقدند که کانال ارتباطی این دو کشور (نماینده کره شمالی سازمان ملل) به لحاظ محدودیت‌هایی که داشته، غیر مؤثر بوده است و هدف نخست آن انتقال پیام‌ها به وزارت امور خارجه بدون نفوذ کره شمالی بود
برخی از مقام‌های آمریکایی معتقدند کانال ارتباطی این دو کشور (نماینده کره شمالی سازمان ملل) به لحاظ محدودیت‌هایی که داشته، غیر مؤثر بوده است و هدف نخست آن انتقال پیام‌ها به وزارت امور خارجه بدون نفوذ
کره شمالی بود.
در مقابل، پیش از دوره جدید دیدارهای دو کشور، کانال ارتباطی که از طریق سازمان‌های جاسوسی ایجاد شد برای انتقال مستقیم پیام‌ها به شکل مستقیم به رژیم تندروی کره شمالی کاربرد داشته است.
مقام‌های آمریکایی گاهی این کانال ارتباطی را کانال جاسوس احمق«خطاب می‌کردند که اشاره دارد به مذاکره‌کنندگان کره شمالی که از سوی آمریکایی‌ها نچسب قلمداد می‌شدند اما ازنظر تصمیم‌گیری‌های مهم امنیتی جایگاه پراهمیتی داشتند.
واشنگتن از دیدارهای رودررو برای رسیدن به چندین هدف بهره گرفت. آن‌ها از این شیوه برای گفتگو بر سر آزادی آمریکائی‌های بازداشت شده در کره شمالی استفاده کردند و سپس آن را به ابزاری برای مدیریت بحران، راهی برای تائید آمادگی آمریکا در جهت عادی‌سازی روابط در صورت خلع سلاح هسته‌ای کره شمالی و مکانیزمی برای برنامه‌ریزی نشست ها توسعه دادند.
دنیل راسل، یکی از مقام‌های ارشد وزارت کشور آمریکا و از مقام‌های شورای امنیت ملی این کشور در زمان باراک اوباما، معتقد است: «دلیل استفاده از چنین کانال ارتباطی میان سازمان‌های جاسوسی دو کشور این است که در زمان وقوع بحران امکان دسترسی به مقام‌های دو کشور فراهم باشد. به‌طور عمومی در کشورهایی مثل کره شمالی، تأثیر و نفوذ وزارت خارجه بسیار کم و محدود است. بنابراین باید بتوانید با افرادی که کنترل امور را در دست دارند گفت‌وگو کنید.»
استفاده از جاسوس برای گفت‌وگو با رژیم‌های استبدادی مسبوق به سابقه است. افسران سازمان جاسوسی انگلیس و سیا مذاکرات با لیبی را در سال 2003 آغاز کردند، مذاکراتی که منجر به تعطیلی پروژه ساخت سلاح‌های هسته‌ای و شیمیایی این کشور شد.
اما در مورد آمریکا و کره شمالی گفت‌وگوها در سال 2009 میلادی آغاز شد، سالی که ارتباطی میان دو کشور وجود نداشت. در آن زمان کاخ سفید از جوزف دوترانی خواست که با کره شمالی ارتباط پیدا کند. وی به‌عنوان مدیر پروژه کره شمالی مسئول رمزگشایی از نحوه ارتباط با این کشور منزوی شد.
دوترانی که دو دهه تجربه فعالیت در سازمان سیا را دارد به یکی از کسانی بدل شد که ارتباط زیادی با کره شمالی داشت. وی در زمان مذاکرات ناموفق شش جانبه ای که از سال 2003 تا 2009 باهدف متقاعد کردن کره شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای برگزار شد، یکی از مذاکره‌کنندگان آمریکا بود.
دنیس بلر، یکی از فرماندهان بازنشسته ارتش آمریکا و رئیس سازمان ملی اطلاعات این کشور در 16 ماه ابتدایی دولت اوباما، اذعان کرد: «دوترانی فکر می‌کرد تحت هر شرایطی که باشد گفت‌وگو با کره شمالی ارزشمند خواهد بود و حداقل این است که راه ارتباطی را باز می‌گذارد. وی معتقد بود که رویدادهایی که واقع می‌شود را تفسیر نمی‌کنیم و از فرصت‌های کوچکی که پیش می‌آید استفاده می‌کنیم.»
اوباما به دوترانی مأموریت محدود و مشخصی سپرده بود آزادی دو روزنامه‌نگار آمریکایی که به 12 سال کار سخت در کره شمالی محکوم‌شده بودند. دوترانی در شرایط سخت گفتگوها را پیش برد، مذاکراتی که منجر به سفر بیل کلینتون، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، به کره شمالی در سال 2009 میلادی شد. سفری که دو روزنامه‌نگار با کلینتون به کشورشان بازگشتند.
دیدگاه تان را بنویسید