مریم علامه‌زاده

مجلس بریتانیا هنوز به پیشنهادی ترزا می، نخست‌وزیر این‌ کشور، برای خروج از اتحادیه اروپا و همچنین اعتماد به دولت می رأی نداده است. رأی‌گیری اول پانزدهم ژانویه (سه‌شنبه 25 دی ماه) برگزار می‌شود و به‌احتمال بسیار طرح می نتواند آرای موردنظر را اخذ کند که در این صورت حزب کار تهدید کرده که رأی‌گیری برای اعتماد به دولت را کمی بعد انجام دهد.

بر اساس دو رأی‌گیری‌ اولیه‌ای که در هفته جاری در مجلس عوام بریتانیا انجام شد، اعضای این مجلس علاوه بر عدم رأی مثبت به طرح توافق خروج از بریتانیا، قصد ندارند به دولت می نیز رأی اعتماد دهند. چیزی که پیش‌تر، نیک تیموتی، رئیس پیشین ستاد می از آن به‌عنوان بن‌بست مکزیکی یاد کرده بود. بن‌بست مکزیکی درواقع حالتی است که دو طرف درگیر در شرایطی هستند که هیچ‌کدام بدون ریسک قادر به پیشرفت یا پسرفت نیستند، درنتیجه این حالت تا زمان دخالت یک عامل بیرونی ادامه می‌یابد.

دو راه وجود دارد که می می‌تواند به این بن‌بست پایان دهد که هیچ‌کدام از این راه‌ها به مذاق طرفداران برگزیت خوش می‌آید.

رأی‌گیری روز سه‌شنبه که در آن حتی 20 نفر از اعضای حزب محافظه‌کار می نیز همسو با حزب مخالف کار شدند، درواقع هشداری بود مبنی بر اینکه قانون‌گذاران هرکاری برای جلوگیری از یک خروج بدون توافق می‌کنند؛ اما از جهتی این نتیجه سخت‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد. درحالی‌که این نتیجه دست خزانه‌داری را در رویداد خروج بدون توافق می‌بندد، درواقع از رویداد خروج بدون توافق نیز 

جلوگیری نمی‌کند.

شکست دوم برای دولت که یک‌ روز بعد از رأی‌گیری اولیه اتفاق افتاد، تبعات بیشتری داشت. جان برکو، سخنگوی مجلس به‌طور بحث‌برانگیزی اصلاحیه متعارفی که به دولت اجازه می‌داد سه روز برای توضیح نقشه دوم فرصت داشته باشد را لغو کرد.

چنین اقدامی به معنای آن است که نمایندگان باید فوراً به دیگر گزینه‌ها به‌غیراز توافق می رأی دهند که این گزینه‌ها شامل برگزاری رفراندوم دوباره می‌شود. البته چنین اقدامی باید پذیرش دولت را در پی داشته باشد، اما حداقل این گزینه می‌تواند در مجلس به رأی گذاشته شود و اکثریت را جلب کند. درواقع تصمیم برکو نشان داد که او آزادانه از قدرت خود حداقل تا زمان برکناری استفاده می‌کند. تا این لحظه البته با چنین اقدامی بازوان مجلس تقویت شده است.

اگرچه که دولت هنوز بر سر طرح توافق خود تسلیم نشده است؛ اما تلاش دولت برای جلب‌توجه حزب اتحادیه دموکرات، حزب شمالی‌های ایرلندی موسوم به داپ که می برای اخذ رأی اکثریت به آن‌ها نظر داشت، با شکست مواجه شد.

پس چه کسی اولین تیر را در بن‌بست مکزیکی شلیک می‌کند و نقشه جایگزین می چیست؟ برخلاف آنچه که می‌ نشان می‌دهد، او دوست دارد که خروج بدون توافق رخ دهد، شاید انکار او دلیلی باشد که نمایندگان را وادار کند، به‌جای خروج بدون توافق به طرح او رأی دهند. برای اینکه این تهدید جواب دهد، باید کارآمد باشد و نمایندگان باید بدانند جز طرح می راهی ندارند؛ اما اکنون این چنین نیست.

از طرفی جرمی کوربین، رهبر حزب کار مخالف دولت، پیش‌تر مشتاق به رأی عدم اعتماد به طرح می نبود، حالا می‌داند با دفاع از طرح ‌می‌بازد و اگر انتخابی برای او باشد، رفراندوم دوباره است، چیزی که شخص او با آن مخالف است؛ اما حالا درخواست انتخابات دوباره دیگر یک ژست تو خالی از جانب حزب کارگر نیست؛ اما اگر تعداد زیادی از نمایندگان میانه‌رو مجلس خواستار رأی مثبت برای خروج به‌منظور جلوگیری از خروج فاجعه‌بار بدون توافق باشند چه؟

می در حال امتیاز‌گیری بیشتر از اتحادیه برای رأی آوردن طرحش است، در مقابل اما اتحادیه می‌خواهد که طرح بی‌نتیجه نماند؛ بنابراین می دو گزینه پیش رو دارد: اول آنکه اتحادی فرا حزبی ایجاد کند که موافق یک خروج نرم‌تر باشد، ازجمله آنکه در عضویت دائمی گمرکی اتحادیه باقی بمانند.

راه دیگر این است که او تقاضای یک رأی‌گیری عمومی کند بدون آنکه منتظر عدم رأی به طرح خود بماند. این اقدام حزب کار را که نتوانسته حزب می را وارد یک بحران بزرگ انتخاباتی بکند، بر آن می‌دارد که موضع خود را به‌طور مشخص در مورد نحوه برگزیت بیان کند و از طرفی نمایندگان حزب محافظه‌کار را بر آن می‌دارد که از طرح می حمایت کنند و فکر خروج بدون توافق را از سر بیرون کنند. درواقع این انتخاب به رأی‌دهندگان نیز اجازه می‌دهد که با شفافیت احزاب خود رأی دهند.