نقشه‌ای که کیم در سر دارد؛
فریب ترامپ، رفع تحریم‌ها
سیدمحمد میرزامحمدزاده
کیم جونگ‌اون مردی با برنامه است؛ موضوعی که او دوست دارد هر سال در اولین روز سال میلادی به ما یادآوری کند. دیکتاتور کره شمالی، در پیام سال نوی پیش‌بینی شده و سالانه خود، دستور کار سال آینده خود را مشخص کرد. اگرچه او همچون سخنرانی‌های سالانه خود، بر ضرورت تمرکز بر اقتصاد میراثش تأکید کرد، اما همچنین عنوان کرد که از آمریکا برای سال 2019 یک درخواست دارد: توافق بر سر برنامه هسته‌ای این کشور از مسیر مذاکره یا انتخاب راه دیگر.
در عمل، کیم همان اهدافی را به اشتراک گذاشت که دونالد ترامپ می‌خواهد: او قصد دارد کره شمالی را دوباره قدرتمند کند و می‌داند که نقد کردن سلاح‌های هسته‌ای او روزی بهترین راه‌کار برای رسیدن به این هدف است
شاید در اولین برخورد با این جملات این تصور پیش آید که کیم جونگ‌اون ترامپ را تهدید به گستردش تسلیحات هسته‌ای کرده و از احتمال آغاز جنگ سخن می‌گوید. اما موضوع می‌تواند بسیار زیرکانه‌تر از این حرف‌ها باشد. کیم جونگ اون احمق نیست. سی‌ان‌ان در تحلیلی که برای همین موضوع نوشته است، از برنامه زیرکانه کیم جونگ اون گفته است.
کیم در تشریح سخنرانی خود گفت: اگر دولت ترامپ بر تقاضاهای یک‌سویه خود اصرار بورزد، او چاره‌ای نخواهد داشت، جز دفاع از حاکمیت کشور و منافع عالی آن و اینکه به دنبال راه دیگری برای برقراری صلح در شبه‌جزیره کره باشیم.
باید بدانیم کیم جونگ‌اون با این صحبت‌ها چه چیزی می‌خواهد بگوید.
دیدگاه کیم در مورد موضع ایالات متحده آمریکا در ارتباط با برنامه هسته‌ای کره شمالی و اینکه او باید ذخایر اتمی و موشک‌های دوربردش را در ازای وعده برداشته شدن کامل تحریم‌ها (چیزی که سال‌ها زمان می‌برد) تسلیم کند، کاملاً منفی است و کیم باور دارد این اقدام غیرممکن است. کره شمالی سلاح‌های هسته‌ای خود را تا حد قانون اساسی این کشور قداست بخشیده است و در واقع این تنها دست‌آورد ارزشمند ملت کمونیست از زمان تأسیس آن در دهه 1940 میلادی است؛ پس این کشور براحتی آن را در ازای تنها یک وعده، تسلیم نمی‌کند.
فرای همه این مسائل، چیزی که رهبر کره شمالی انتظار دارد امنیت است. داشتن سلاح هسته‌ای حتی با هزینه تحریم‌های فلج‌کننده این امنیت را به ارمغان می‌آورد. از طرفی، کیم می‌داند که در بلند مدت، نمی‌تواند عنان کشوری با 25 میلیون جمعیت را با مشتی آهنین و کمپ‌های اسارت، برای همیشه در دست داشته باشد؛ تاریخ به او می‌گوید هیچ دیکتاتوری نمی‌تواند با چنین رفتار خصمانه‌ای، ابدی شود؛ اگر کیم می‌خواهد چندین دهه بر صندلی قدرت تکیه کند، باید اصلاحات اقتصادی در سطح کلان را به کار گیرد.
کیم به دنبال رفع تحریم‌ها است؛ اما تمایلی به تسلیم همه موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای و بمب‌های هیدروژنی خود ندارد. قدرت‌های هسته‌ای هیچ‌وقت چنین اقدامی نمی‌کنند
به همین دلیل سخنرانی او، عموماً بر مسائل اقتصادی متمرکز بود و با تصاویر بسیاری در طول ارائه وی همراه بود، تا اطمینان حاصل کند که همه دنیا پیام او را گرفتند. در عمل، او همان اهدافی را به اشتراک گذاشت که دونالد ترامپ برای آمریکا می‌خواهد: او قصد دارد کره شمالی را دوباره قدرتمند کند و می‌داند که نقد کردن سلاح‌های هسته‌ای در زمان خود بهترین راه‌کار برای رسیدن به این هدف است.
اما کیم احمق نیست. او تضمین امنیت قطعی خود را صرفاً با وعده رفع تحریم‌ها معاوضه نمی‌کند؛ او باید مطمئن شود چیزی نزدیک به آن امنیت، در ازای این سلاح‌ها به دست می‌آورد؛ یعنی او باید این تضمین را دریافت کند که ایالات متحده از توافق خود خارج نمی‌شود، چیزی که بزرگ‌ترین نگرانی کیم است؛ ضمن آنکه سوابق اخیر آمریکا چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. آمریکا اخیراً از توافق ضد موشک بالستیک موسوم به ABM، توافق هسته‌ای ایران، توافق اقلیم پاریس و پیمان موشک‌های میان‌برد و کوتاه برد با روسیه، موسوم به INF، خارج شده است.
خبر خوب این است که طرحی برای شکست تنگنای موجود با کره شمالی وجود دارد. در سال 2005 ایالات متحده آمریکا، کره شمالی ژاپن، چین، روسیه و کره جنوبی متعهد به ایجاد نقشه راهی به منظور پایان دادن به بحران شبه‌جزیره کره شدند. بیانیه مشترک این تعهد، کره شمالی را ملزم می‌کرد همه سلاح‌های هسته‌ای خود را تسلیم کند و هرچه سریع‌تر به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای موسوم به NPT و نیز توصیه‌های امنتیتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی IAEA بازگردد.
در مقابل آمریکا تضمین‌های امنیتی برای کره شمالی ارائه کرد و متعهد شد، به سمت روابط دیپلماتیک پیش برود و برای یک نظام صلح دائمی در شبه‌جزیره کره مذاکره کند. اما از همه مهم‌تر، شش کشور حاضر در این توافق، موافقت کردند، تا گام‌های همکاری را به منظور اجرای توافق اجماع شده، به صورت مرحله‌ای بردارند؛ این گام‌ها بر اساس قوانین «تعهد در قبال تعهد، اقدام در مقابل عمل» اجرا می‌شوند.
کیم به دنبال رفع تحریم‌ها است اما تمایلی به تسلیم همه موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای و بمب‌های هیدروژنی خود ندارد؛ قدرت‌های هسته‌ای هیچ‌وقت چنین اقدامی نمی‌کنند. مسیر دست یافتن به یک صلح پایدار مشخص است: غیرهسته‌ای سازی مرحله‌ای، به صورتی که کیم آرام آرام برنامه‌های هسته‌ای خود را در قبال رهایی از تسلیم‌ها کنار بگذارد، در واقع همان اقدام در مقابل عمل که بالاتر از آن صحبت کردیم. کره شمالی در چند ماه اخیر به دنبال بازگشت به چنین رویکری بوده است؛ چیزی که واشنگتن آن را نادیده می‌گیرد.
در واقع این همان مسئله‌ای است که ما باید در مورد جمله «انتخاب راه دیگر» که کیم در سخنرانی خود عنوان کرد نگران باشیم؛ که البته این راه دیگر، که جونگ‌اون از آن سخن می‌گوید، افزایش آزمایشهای هسته‌ای و موشک‌ها نیست که به واسطه آن آمریکا را به سمت اقدام نظامی هدایت کند.
کیم برنامه بهتری دارد: کمک گرفتن بیشتر از چین. شی جین‌پینگ، رهبر چین به احتمال زیاد به زودی بازدیدی از کره شمالی داشته باشد و کیم می‌تواند این موضوع را مطرح کند که واشنگتن در این مدت غیرمنطقی عمل کرده است و پکن باید به طور کامل تحریم‌ها را کنار بگذارد. از آنجایی که 90 درصد از صادرات کره شمالی از مسیر چین صورت می‌گیرد، پکن یکی از بازوهای فشار حداکثری آمریکا به کره شمالی بوده است.
اگر آمریکا امتیازی برای تجارت به چین ندهد، پکن چرا باید تحریم‌ها را علیه کره شمالی اعمال کند؟ کیم هم دقیقاً در همین راستا فکر می‌کند: چرا باید آزمایشهای موشکی را از سر بگیرد، در حالی که می‌تواند دلایل مشترک با یک ابرقدرت نوظهور داشته باشد و از چین برای بازسازی اقتصاد خود کمک بگیرد؟
به لطف این تفکر، سال 2019 سرشار از تهدیدات هسته‌ای و لفاظی‌ها بین ایالات متحده و کره‌شمالی نخواهد بود. با این حال این احتمال وجود دارد که کره شمالی سر آمریکا کلاه بگذارد و انبارهای تسلیحاتی خود را حفظ کند و در عین حال تمام کمک‌های اقتصادی که نیاز دارد را از دیگر کشورها تأمین کند. حالا نوبت حرکت شما است آقای ترامپ.
دیدگاه تان را بنویسید