مریم علامه‌زاده

شبکه خبری ان‌بی‌سی نیوز روز سه‌شنبه (22 آبان ماه) در گزارشی نوشت، دولت ترامپ به دنبال راهکارهای برای اخراج فتح‌اله گولن، دشمن رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، از آمریکا است تا بتواند ترکیه را متقاعد کند که از فشار بر دولت عربستان سعودی در ماجرای قتل خبرنگار سعودی دست بردارد. هرچند که یک مقام کاخ سفید به رویترز گفته است که این داستان صحت ندارد، اما جزئیات بیشتری نیز از آن ارائه نکرده است.

در صورت صحت چنین موضوعی، در واقع آمریکا تلاش دارد، شهروند خود را در ازای سکوی دولت ترکیه در مورد قتل یک شهروند دیگر خود برای خوش آمد دولت سعودی فدا کند؛ مسئله‌ای که به هیچ‌وجه از دید فعالان رسانه و حقوقی آمریکا پنهان نخواهد ماند.

ان‌بی‌سی به نقل از چهار منبع گفته است که مقامات دولت ترامپ از آژانس‌های قانونی دولتی خواسته‌اند تا بررسی کنند که آیا امکان اخراج قانونی گولن که پیش‌تر از سوی اردوغان متهم به تحریک برای کوتای شکست‌خورده در سال 2016، شده بود، وجود دارد یا خیر.

آلپ اصلان دوگن، مشاور رسانه‌ای گولن، در این‌باره گفت که هیچ اطلاعی در مورد چنین موضوعی به وی داده نشده است.

اردوغان پیش‌ از این، سال‌های متمادی، خواستار استرداد گولن از سوی واشنگتن بود. گولن که هرگونه اتهام دست داشتن در جریان کودتا را رد کرده است، از سال 1999 در تبعیدی خود خواسته در ایالات متحده آمریکا زندگی می‌کند. مقامات آمریکایی گفته‌اند که برای استرداد این روحانی پیر به ترکیه دادگاه باید شواهد کافی در اختیار داشته باشد.

پس از آنکه جمال خاشقجی، خبرنگار سعودی تبعه آمریکا که منتقد دولت آل‌سعود بود، در کنسول‌گری این کشور در استانبول کشته شد، اردوغان فشار مضاعفی بر عربستان سعودی به منظور پاسخگویی وارد کرد. خاشقجی برای گرفتن مدارک مورد نیاز برای ازدواج خود به این کنسول‌گری رفته بود.

عربستان سعودی از این منظر که دونالد ترامپ تلاش دارد نقش برجسته ایران در منطقه را کمرنگ کند، برای آمریکا بسیار با اهمیت است.

اردوغان اصرار دارد که دستور قتل جمال خاشقجی از بالاترین سطوح قدرت دولت سعودی صادر شده است و فشار را بر شاهزاده محمد بن‌سلمان، قدرت اجرایی دولت آل‌سعود گذاشته است، تا حقیقت ماجرا مشخص شود.

یک مقام کاخ سفید در این‌باره گفت: کاخ‌سفید برای استرداد فتح‌اله گولن، در راستای مرگ جمال خاشقجی، در هیچ مذاکره‌ای شرکت نداشته است.

یک مقام ارشد ترکیه‌ای به رویترز گفت که درخواست ترکیه برای استرداد گولن و موضوع تحقیقات قتل خاشقجی دو مقوله جدا از هم هستند و از هیچ منظر یا شکل و فرمی به هم مرتبط نیستند.

‌ان‌بی‌سی نیوز به نقل از منابعی عنوان کرده است که دولت ترامپ به وزارت دادگستری و پلیس فدرال موسوم به اف‌بی‌آی دستور داده که پرونده استرداد گولن، مظنون ترکیه را دوباره بازکنند و همچنین از وزارت امنیت داخلی نیز در مورد وضعیت حقوقی وی اطلاعاتی را درخواست کرده است.

ان‌بی‌سی عنوان کرده است که یکی از گزینه‌های مد نظر دولت آمریکا در نظر گرفتن تلاش برای وادار ساختن گولن برای نقل‌مکان کردن به آفریقای جنوبی است.

هدر ناوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است که مقامات آمریکایی همچنان در حال بررسی شواهدی هستند که ترکیه در مورد گولن ارائه کرده است. اما او تأکید کرده است که این مسئله مرتبط به وزارت دادگستری است و کاخ سفید در هیچ مباحثه‌ای در مورد استرداد گولن ورود نکرده است. وزارت دادگستری و پلیس فدرال (FBI) از ارائه نظر در این مورد سر باز زدند. یک منبع آگاه در مورد عملکرد وزارت دادگستری آمریکا از هرگونه تحقیقات برجسته در مورد تحقیقات درباره گولن بی‌اطلاع بود. ان‌بی‌سی عنوان کرده است که مقامات شاغل در آژانس‌های حقوقی درخواست کاخ سفید برای این موضوع را رد کرده‌اند.