فشار بر تنش‌ها

مریم علامه‌زاده

به گفته جاستین ترودر، نخست‌وزیر کانادا، یک دیپلمات سابق کانادا در چین بازداشت شد. این اقدام تنها یک هفته پس از آن انجام شد که کانادا خبر بازداشت مدیر ارشد فناوری چینی را منتشر کرد و خشم دولت پکن را برانگیخت.

این بازداشت می‌تواند افزایش تنش‌ها را بین دولت چین و کانادا به دنبال داشته باشد. در اوایل ماه جاری میلادی، منگ وانژو مدیرمالی هوآوی، غول فنّاوری ارتباطاتی دنیا، از سوی دولت کانادا بازداشت شد.

مایکل کوریگ، از سال 2017 برای گروه بحران بین‌الملل کار کرده بود، یک سازمان غیردولتی مستقل که تلاش دارد منازعات بین‌المللی را خنثی کند.

او پیش‌تر نیز برای وزارت خارجه کانادا فعالیت کرده بود، جایی که او را تا عنوان معاون کنسول در سفارت پکن بالا آورده بودند. او همچنین یک کارشناس خبره در سیاست خارجی چین و شرق آسیا به شمار می‌رود. ترودر در مسیر خود به مجلس عوام در شهر اوتاوا کانادا به خبرنگاران گفت: ما از شرایط شهروند کانادایی که از سوی چین بازداشت شده است، اطلاع داریم.

او افزود: ما در تماس مستقیم با دیپلمات‌ها و نمایندگان چین در این رابطه هستیم و بر سر مسئله مذاکره می‌کنیم.‌ مسئله‌ای که برای ما بسیار جدی است و البته شامل حمایت کنسولی به افراد خانواده فرد بازداشت شده می‌شود.

وزیر امور خارجه چین برای پاسخ‌گویی در ارتباط با این مسئله در دسترس نبود.

دو تن از دوستان کوریگ در پکن عنوان کرده‌اند که امکان تماس تلفنی یا ایمیلی با وی وجود ندارد. این افراد که خواستند نامشان فاش نشود، نگران توجه ناخواسته مقامات چینی بودند. تماس‌های تلفنی با گوشی همراه آقای کوریگ، به‌تمامی بی‌پاسخ می‌ماند.

آخرین فعالیت آقای کوریگ در حساب توئیترش مربوط به بازنشر یک نظر در روز یک‌شنبه (هجدهم آذر ماه) می‌شود.

راب مالی، رئیس و مدیر اجرایی گروه بحران بین‌الملل در این رابطه گفت: من تمایلی ندارم نتیجه‌گیری کنم که چرا چینی‌ها دست به چنین اقدامی زده‌اند. در واقع دوست دارم از چیز‌هایی یاد کنم که چرا چین نباید مایکل را بازداشت می‌کرد. او هیچ‌وقت درگیر مسائل غیرقانونی نشده بود. او هیچ‌وقت امنیت ملی چین را به خطر نیانداخته است. او در واقع کاری را انجام می‌داد که هر تحلیل‌گر دیگری در گروه بحران انجام می‌دهد: تحقیقات هدفمند و بی‌طرفانه و توصیه‌های خط‌مشی برای پایان دادن به هرگونه منازعه کشنده.

مشخص نیست که آیا بازداشت کوریگ ربطی به فعالیت او در گروه بحران دارد یا خیر. او متخصص تحلیل در مورد کره شمالی، تنش‌ها بر سر دریای جنوبی چین، مشارکت چین در فعالیت‌های حافظ صلح بین‌الملل و دیگر مسائل دیپلماتیک است.

نام او همواره در خبرهای رسانه‌ای به چشم می‌خورد و مطالب بسیاری را در روزنامه‌ها ازجمله روزنامه صبح جنوب چین در هنگ‌کنگ، منتشر کرده است.

کوریگ برای بسیاری از خارجی‌های ساکن پکن شناخته شده است. او در منصب خود به‌عنوان دیپلمات، به‌طور ویژه علاقه‌مند به سینک یانگ و تبت بود، دو منطقه بزرگ در چین که نارضایتی‌های بسیاری بین گروه‌های اقلیت مذهبی در مواجه با دولت حزب کمونیست وجود دارد.

پیش از آنکه کوریگ به‌عنوان دیپلمات کانادایی منصوب شود، تحلیل‌گر مسائل چین در گروه رودیوم در سازمان ملل متحد ساکن در نیویورک بود. رودیوم یک موسسه تحقیقات اقتصادی بود. او مسلط به زبان ماندارین چینی است.

 هاوارد بالوچ، یکی از سفرای پیشین کانادا در چین، گفت که از جزئیات ناپدید شدن آقای کوریگ مطلع نیست و به نظر می‌رسد که این مسئله به بازداشت منگ، مدیر هوآوی مرتبط باشد. خانم منگ متهم به کلاه‌برداری با دور زدن تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا علیه ایران، از سوی دولت کانادا، بازداشت شد و قرار بود برای مواجه با محکومیت به دولت آمریکا استرداد شود.

بالوچ گفت: به نظر می‌رسد که این کار انتقامی برای وارد آوردن فشار به دولت کانادا برای آزادسازی مدیر هوآوی باشد. اگر چنین چیزی مطرح باشد جواب نمی‌دهد. سیستم قضایی کانادا در مقابل فشار منعطف نیست. این سیستم به‌واقع مستقل است.

روز سه‌شنبه هم‌زمان با این اتفاق، دادگاه کانادا منگ را با وثیقه 10 میلیون دلاری آزاد کرد و اظهار کرد که با این وثیقه احتمال عدم حضور وی در دادگاه به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

ناپدید شدن آقای کوریگ، یادآور خاطرات ناپدید شدن کوین گرات و جولیا داون گرات، زوج کانادایی است که گرداننده یک کافی‌شاپ در مرز با کره شمالی بودند و ناگهان در ماه آگوست سال 2013 میلادی بازداشت شدند.

خانم گرات با وثیقه آزاد شد و توانست چین را ترک کند ولی شوهرش در سال 2016 پس از آنکه در دادگاه محکوم به جاسوسی شد، از این کشور اخراج شد؛ اتهامی که به گفته خودش کاملاً بی‌اساس بود.