تحریک مسکو برای حمله به اوکراین!

فرشاد گلزاری

 اوکراین در حال ورود به لحظات تاریخی و البته خطرناک خود شده است. کشوری که از زمان برپایی امپراطوری روسیه تا همین چند سال پیش به عنوان شریک ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک مسکو به شمار می‌آمد و حتی بسیاری از سیاستمداران معتقد بودند که این امپراطوری را باید، امپراطوری مسکو - کی‌یف خواند. با این حال از سال 2014 میلادی که روسیه برای به کرسی نشاندن حرف خود، شرق اوکراین را توسط روس‌تبارهای استقلال‌طلب به اشغال خود درآورد و سپس شبه‌جزیره استراتژیک کریمه را با برگزاری همه‌پرسی نمادین به خاک خود ضمیمه کرد، پیوستگی روابط میان دو پایتخت به «گسست سیاسی و راهبردی» تبدیل شد. از آن سال، بیش از 7 سال گذشته است و حالا شواهد نشان می‌دهد که اوضاع در حال وخیم شدن و حتی احتمال حمله نظامی به این کشور از سوی مسکو است. بر اساس گزارشی که روز گذشته (سه‌شنبه) توسط نیویورک‌تایمز منتشر شد، اوکراین با این تلقی که منطقه ممنوعه چرنوبیل نقطه ورود بالقوه نیروهای مهاجم روسیه باشد، نظامیانی را برای محافظت از این مکان شدیدا آلوده به مواد رادیواکتیو در برابر هرگونه حمله روسیه اعزام کرده است. علت این گمانه‌زنی آن است که نیروهای روسیه در صورتی که بخواهند کوتاه‌ترین مسیر به سمت شهر کی‌یف را در پیش بگیرند به سراغ این منطقه ایزوله می‌روند. منابع اوکراینی به نیویورک‌تایمز اعلام کرده‌اند که نیروهای اوکراین در تدارک برای مواجهه با حمله بالقوه روسیه به این منطقه از دسترس خارج شده بعد از انفجار راکتور اتمی در سال 1۹۸۶، هم‌اکنون مشغول گشت‌زنی در جنگل‌های برفی و خیابان‌های خالی از سکنه شهر چرنوبیل در ضمن همراه داشتن کلاشینکف و تجهیزات تشخیص و سنجش آلودگی رادیواکتیو هستند. سرهنگ یوری شاخرایچوک، مقام نیروی مرزبانی اوکراین به نیویورک تایمز اعلام کرده که وجود تعداد محدودی از نیروهای اوکراینی در این منطقه، در جهت دفع تهاجم روسیه نیست، بلکه ثبت هرگونه علائم هشداردهنده به شمار می‌رود. از سوی دیگر بر اساس گزارش دیلی میل، هزاران جوان اوکراینی در مدت اخیر (از دانشجوی پزشکی گرفته تا معمار) به جمع نیروهای ذخیره ارتش اوکراین پیوسته و به دنبال بالا گرفتن نگرانی از حمله بالقوه روسیه برای جنگ تحت آموزش قرار گرفته‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که مردان و زنان جوانی که برخی از آنها حتی تا ۲۱ سال دارند، در روزهای اخیر در یک جنگل پوشیده از برف در نزدیکی پایتخت اوکراین، در آموزش‌های واحد دفاع زمینی کی‌یف شرکت کرده و خود را برای جنگ احتمالی با مسکو آماده می‌کنند. همچنین تعداد زیادی از شهروندان اوکراینی در سراسر این کشور در برنامه‌های آموزش نظامی مشابه ثبت‌نام کرده‌اند تا مهارت‌های اولیه رزمی را دریافت کنند که مجموع این مسائل نشان می‌دهد که اوضاع به شدت وخیم است و اوکراینی‌ها آرایش دفاعی به خود گرفته‌اند. در این میان اما به نظر می‌رسد که اوکراینی‌ها از مدل برخورد آلمان‌ها ناراحت هستند. ویتالی کلیچکو، شهردار کی‌یف در مقاله‌ای برای روزنامه بیلد آلمان به مساله ممنوعیت صدور تسلیحات به اوکراین و همچنین حمایت دامنه‌دار برلین از خط لوله گازی نورد استریم ۲ روسیه اشاره کرد و گفته است که یک نارضایتی گسترده در اوکراین از دولت فدرال آلمان وجود دارد که یکی از آنها به ممنوعیت صدور تسلیحات به اوکراین و دیگری به حمایت مداوم برلین از این خط لوله گازی مربوط می‌شود. این اظهارات به نوعی می‌تواند به مقامات اتحادیه اروپا هم مربوط شود؛ چراکه آنها هم در این روند به نوعی عمل کرده‌اند که نه به صورت کامل جانب روسیه را گرفته‌اند و نه اینکه اوکراین را زیر بال و پر خود قرار داده‌اند.

واشنگتن در حال تحریک روسیه برای حمله به اوکراین است و یک جنگ رسانه‌ای سنگین از چند روز پیش توسط بریتانیا، آمریکا، اوکراین و برخی کشورهای اتحادیه اروپا علیه مسکو کلید خورده است که روزهای آینده شدت خواهد گرفت

تقابل شرق و غرب،  33 سال بعد از جنگ سرد

 اعلام آماده‌باش ۸۵۰۰ نیروی آمریکایی برای حمله احتمالی روسیه به اوکراین و استقرار آنها در شرق اروپا و همچنین استقرار گشتی‌ها کی‌یف در چرنوبیل نشان از رسیدن ساعت صفر در پرونده حمله روسیه به اوکراین دارد

در سوی دیگر این ماجرا بدون تردید ایالات متحده به عنوان یک بازیگر اصلی و تاثیرگذار در حال برنامه‌ریز‌ی‌های خاص خود است. برخی از این سناریو‌ها اساساً جنبه عملیات روانی دارد و بخشی دیگر از آن در حال تحقق پیدا کردن در حوزه نظامی است. در همین راستا روز گذشته (سه‌شنبه) لیندا توماس گرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل در حالی که نمی‌توانیم دقیقاً پیش‌بینی کنیم که در قدم بعد چه اتفاقی در ارتباط با اوکراین خواهد افتاد، اما دستورکار روسیه را می‌دانیم. او اعلام کرد که حدود 127هزار سرباز روس هم اکنون در طول مرز با اوکراین استقرار یافته‌اند. برآورد او تاییدکننده ارزیابی چند روز پیش وزارت دفاع اوکراین است که اعلام کرد، روسیه روند تقویت قوای نظامی‌اش برای حمله را تقریباً تکمیل کرده است و رقم مذکور بیشتر از تخمین‌های اخیر است که گفتند حدود ۱۰۰ هزار سرباز روس اکنون در مرز با اوکراین هستند. به موازات این اظهارات، جان کربی، سخنگوی پنتاگون هم اعلام کرد که حدود ۸۵۰۰ نیروی آمریکایی در حالت آماده‌باش قرار گرفته‌اند و اگر روسیه به اوکراین حمله کند، این‌ نیروها آماده دریافت دستوراتی برای استقرار در شرق اروپا هستند. سخنگوی پنتاگون همچنین اعلام کرد که بخش عمده‌ای از نیروهای آمریکایی که در حالت آماده‌باش شدید قرار گرفته‌اند برای تقویت نیروهای واکنش سریع ناتو هستند، اما او صریحا اعلام کرد که این نیروها برای هرگونه احتمالات دیگر نیز آماده خواهند بود. در این میان آنچه که باید مورد نظر قرار بگیرد این است که اجماع سخنان مقامات آمریکایی مانند سفیر واشنگتن در سازمان ملل یا مقامات پنتاگون نشان می‌دهد که خروجی برآورد آمریکایی‌ها صرفاً حمله روسیه به اوکراین است و آنها به این جمع‌بندی رسیده‌اند که به احتمال زیاد اولین گلوله این جنگ را مسکو شلیک خواهد کرد. در این میان عده‌ای دیگر معتقدند که واشنگتن در حال تحریک روسیه برای حمله به اوکراین است و یک جنگ رسانه‌ای سنگین از چند روز پیش توسط بریتانیا، آمریکا، اوکراین و برخی از کشورهای اتحادیه اروپا علیه مسکو کلید خورده است که روزهای آینده شدت خواهد گرفت. اما در این میان یک خبر مهم مخابره شده که حاکی از چنگ و دندان نشان دادن آمریکا به روسیه است. روز گذشته (سه‌شنبه) روزنامه گاردین اعلام کرده که ناو هواپیمابر «هری اس. ترومن» متعلق به نیروی دریایی آمریکا، برای نخستین‌بار از زمان پایان جنگ سرد و همزمان با تشدید تنش‌ها میان اوکراین و روسیه، بار دیگر به خدمت ناتو درمی‌آید! سخنگوی پنتاگون در اینباره تصریح کرد که مقامات آمریکا با توجه به تشدید تنش‌ها بین اوکراین و روسیه، در اعزام این ناو هواپیمابر دچار تردید شدند، اما نهایتا تصمیم به اعزام گرفتند. این اقدام آن هم 33 سال پس از جنگ سرد نشان می‌دهد که شمارش معکوس برای حمله روسیه به اوکراین شروع شده است.