شلیک به اقلیت در روز روشن!

فرشاد گلزاری

 لبنان از زمان به روی کار آمدن نجیب میقاتی به عنوان نخست‌وزیر این کشور تاکنون اتفاق خاصی را تجربه نکرده، جز افزایش وعده‌های اقتصادی و اصلاح ساختار اجتماعی و سیاسی که به نظر می‌رسد، اجرایی شدن این موارد هم مدت زمانی به طول می‌انجامد. با این حال در هفته‌های گذشته اتفاق‌هایی در بیروت رخ داد که چندی بعد تبدیل به یک بحران اساسی شد. محرک این اتفاق نه تنها یک اقدام سیاسی بود، بلکه حالا به یک جنگ چند ضلعی در داخل بیروت تبدیل شده است. ظهر روز پنجشنبه 14 اکتبر -22 مهرماه- تجمعی در مقابل کاخ دادگستری لبنان برپا شد که درون مایه آن اعتراض عمومی به پرونده انفجار بندر بیروت بود. بر اساس گزارش رویترز این تجمع در منطقه الطیونة در بیروت شکل گرفته بود و در ابتدا هیچگونه درگیری میان معترضان با نیروهای امنیتی دیده نشد اما کمی بعدتر، اوضاع و احوال به صورت کامل تغییر کرد. المیادین در این میان گزارش داد که طرفداران جنبش حزب‌الله لبنان و جنبش أمل علیه قاضی بیطار، بازپرس پرونده انفجار مهیب بندر بیروت، علاه بر تجمع، شعارهای تند و تیزی داده‌اند و همین موضوع موجب شده تا اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم بخورد. روایات متعددی از وقایع روز پنجشنبه بیروت وجود دارد. منابع خبری این تجمع را مسالمت‌آمیز خواندند اما چندی بعد به روی مردمی که صرفاً اعتراضات بحق داشتند آتش گشوده شده است. منابع این خبرگزاری اعلام کرده‌اند که بر اثر این درگیری و تیراندازی در نزدیکی محل تجمع، پنج نفر کشته و حدود ۲۰ نفر دیگر زخمی شدند درعین‌حال یکی از عوامل تیراندازی به سوی معترضان بازداشت شده است. حدود 3 ساعت بعد، تارنمای شبکه المیادین تعداد کشته شدگان را ۶ نفر اعلام کرد. در همین حال پایگاه خبری «آی‌ام ال‌ای» لبنان در خبری فوری از کشته شدن ۲ نفر و زخمی شدن ۹ نفر در جریان این درگیری خبر داد و اینجا بود که بازار شایعات داغ شد و بالا گرفت. بسیاری از منتقدان دولت میقاتی معتقدند که این اقدام توسط ارتش انجام شده اما فرماندهی ارتش لبنان در همان ساعات اولیه صریحا اعلام کرد که هیچ تیراندازی از سوی نظامیان این شور به سوی معترضان مردمی صورت نگرفته است. اوضاع به این روال پیش نرفت و در نهایت عصر دیروز (جمعه) صلیب سرخ لبنان اعلام کرد که در حمله مسلحانه به معترضان حدود 7 نفر کشته و 60 نفر زخمی شده‌اند اما اثری از تطبیق گلوله‌های ارتش لبنان با گلوله‌های شلیک شده به سمت مردم وجود ندارد. در همین راستا نجیب میقاتی، نخست وزیر لبنان در مصاحبه مطبوعاتی در بیروت گفت که همه چیز به حالت عادی بازگشته و ارتش از بهبود وضعیت امنیتی در خیابان‌ها خبر داده است. او علاوه بر این پس از اعلام آمار نهایی کشته‌شدگان درگیری‌های پنجشنبه، عزای عمومی سراسری اعلام کرد و از تمام جریان‌های سیاسی و نظامی لبنان خواست تا به مفاهمه و مذاکره یکدیگر را درک کنند و استفاده از سلاح را کنار بگذارند.

تحلیلگران معتقد بودند که این کشتارِ فجیع توسط عناصر داعش یا القاعده در لبنان شکل گرفته اما کمی بعد مشخص شد که ارتش لبنان‌ شماری از عناصر مسلح «القوات اللبنانیه» وابسته به سمیر جعجع را که مسلح بودند بازداشت کرده و آنها را مسئول این حملات دانسته‌اند

اینکه می‌بینیم اتحادیه عرب، فرانسه، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا به عنوان اولین نهادها و کشورها، کشتار پنجشنبه را محکوم و باز هم آرامش ملی را طلب می‌کنند نشان می‌دهد که غربی‌ها به دنبال پاک کردن صورت مساله انفجار بندر بیروت یا حداقل سرنخ‌های مهم آن هستند

پای فالانژ‌های قدیم در میان است!

نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که تجمعی که روز پنجشنبه مقابل کاخ دادگستری انجام شد، در اعتراض به دستور قاضی تحقیقات پرونده انفجار تابستان ۱۳۹۹ بندر بیروت مبنی بر بازداشت تعدادی از وزیران و نمایندگان این کشور شکل گرفت. طرفداران حزب‌الله و جنبش اَمل بر این عقیده هستند که قاضی پرونده با اعمال نفوذ برخی جریان‌های وابسته به غرب و حتی سفارت آمریکا در بیروت، حکم جلب چندین وزیر و شخصیت منتسب به این دو جریان را صادر کرده و این به معنای سانسور حقیقت و جریان‌سازی امنیتی - سیاسی علیه مهره‌های این احزاب است. بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که این کشتارِ فجیع توسط عناصر گروه‌های تروریستی مانند داعش و القاعده در لبنان شکل گرفته است اما کمی بعد مشخص شد که این تئوری غلط است. بر اساس گزارش منتشر شده، ارتش لبنان‌ شماری از عناصر مسلح حزب «القوات اللبنانیه» وابسته به سمیر جعجع را در حالی که ادوات نظامی و سلاح به همراه داشتند در یکی از مناطق جبل لبنان بازداشت کرده است. پایگاه خبری المنار هم گزارش داده که سه تن از رهبران این حزب به همراه بیار جبور، مسئول امنیت جعجع در طراحی و استقرار تک تیراندازان در عین الرمایه شرکت داشته‌اند. یک منبع بلندپایه ارتش لبنان هم به المیادین گفت که ۸ تن از افراد وابسته به حزب القوات اللبنانیه دستگیر شده‌اند. این اطلاعات و آمارها در حالی منتشر شد که روزنامه الاخبار لبنان با استناد به یک فایل صوتی اعلام کرده که میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان بعد از تیراندازی‌ها و درگیری‌های روز پنجشنبه در بیروت با سمیر جعجع، رئیس حزب القوات اللبنانیه تماس گرفته و ضمن ابراز ناخرسندی از این اتفاقات با لحنی به شدت تند از او خواسته است تا به این بازی پایان دهد. سمیر جعجع که رهبر حزب فالانژهای لبنان به حساب می‌آمد و از سال 1975 تا 1990 میلادی در جنگ داخلی لبنان  برای استقلال طیف مسیحیان این کشور سلاح به دست گرفته و به دلیل اجرای چندین فقره ترور و قتل در سال 1994 به زندان افتاد، در پاسخ میشل عون گفت که او مسئول این حوادث نیست. او در گفت‌وگوی تلفنی با میشل عون به این نکته اشاره کرد که هر فردی که لباس نظامی می‌پوشد، مشخصاً از حزب قوات اللبنانیه نیست. این مساله به خوبی نشان می‌دهد که سمیر جعجع و طرفداران منتسب به او حالا به دنبال یک سناریوی جدید برای تحت‌الشعاع قرار دادن اوضاع و احوال لبنان هستند و دلیل اصلی آن هم فرونشستن غبارهای پرونده انفجار بندر بیروت است؛ چراکه بسیاری از جریانات و شخصیت‌های سیاسی معتقدند که قضات این پرونده در حال تبانی با کشورهایی مانند عربستان و آمریکا در مورد صدور آرای نهایی هستند تا بتوانند در حاشیه امن قرار بگیرند. اینکه می‌بینیم اتحادیه عرب، فرانسه، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و آمریکا به عنوان اولین نهادها و کشورها، کشتار پنجشنبه را محکوم و باز هم آرامش ملی را طلب می‌کنند نشان می‌دهد که غربی‌ها به دنبال پاک کردن صورت مساله انفجار بندر بیروت یا حداقل سرنخ‌های مهم آن هستند که می‌تواند برایشان مشکل ایجاد کند. حال باید دید عاقبت زورآزمایی و کشتار در روز روشن آن هم در کوچه‌ها و پس کوچه‌های بیروت  چه خواهد بود؟!