قتل یک‌ سیاهپوست دیگر!

فرشاد گلزاری

 اوضاع در آمریکا همچنان ملتهب است. کمتر از ۲۴ ساعت پس از آنکه افسر پلیس آمریکا یک مرد سیاه‌پوست را حین بازداشت در شهر آتلانتا کُشت، موج جدیدی از اعتراضات مردمی به راه افتاده و اریکا شیلدز، رئیس پلیس این شهر در جنوب شرقی ایالت جورجیا استعفای خود را رسماً اعلام کرد. رسانه‌های آمریکا گزارش دادند که «ریشارد بروکس» ۲۷ ساله پس از آنکه جمعه شب از ناحیه پشت هدف تیراندازی یک افسر پلیس قرار گرفت، در بیمارستان جان داد. براساس اعلام دفتر تحقیقات ایالت جورجیا، بروکس در داخل خودرو خودش قرار داشت و در حالت توقف، پشت فرمان خوابش برده بود که دو افسر به سمت خودروی او رفتند و سرانجام تست هوشیاری از او گرفتند. تصاویر ویدیویی از صحنه حادثه نشان می‌دهد، بروکس دستگاه شوک الکتریکی یکی از افسرها را می‌کشد و قصد فرار دارد که یکی از افسران به دنبال او می‌دود و آن‌ها از دید دوربین‌ها خارج می‌شوند اما صدای شلیک سه گلوله به گوش می‌رسد. گفته می‌شود ریشارد بروکس در حالی که برای تحویل گرفتن غذا از یک رستوران به بیرون از منزل خود عزیمت کرده بود، پشت فرمان اتومبیل به خواب رفت. این خبر باعث شد تا فردای آن روز (شنبه) معترضان به خیابان‌ها بیایند و خواستار پاسخگویی پلیس در مورد قتل یک سیاهپوست دیگر شوند؛ قتلی که در بحبوحه یک بحران کم‌نظیر اجتماعی در ایالات متحده رخ داد و همانند بنزین بر آتش ریخته شد که درنهایت باعث تقویت اعتراض‌ها علیه رفتار پلیس آمریکا و دولتِ دونالد ترامپ شد. پلیس آتلانتا و سایر منابع اعم از اورژانس و همچنین شهردار آتلانتا بر این موضوع تمرکز کرده‌اند که تست تنفس الکل بروکس مثبت بوده و او در برابر بازداشت مقاومت کرده و در نهایت پلیس مجبور به واکنش سخت شده است. شاید بسیاری از مخاطبان و صاحب‌نظران معتقد باشند که باید با برهم‌زنندگان امنیت و نظم عمومی برخورد قاطع شود اما مساله مذکور، در بطن خود یک پیام مهمتر دارد. پیام مخابره شده از این ماجرا صریحا نشان می‌دهد که دولت ایالات متحده، همچنان معتقد است که باید با مشت آهنین به میزبانی سیاهپوستان رفت و هیچ مماشاتی را برنمی‌تابد. اینکه یک اعتراض نادر در صحنه اجتماعی آمریکا رخ می‌دهد و ترامپ هیچ اعتنایی به معترضان، رسانه‌ها و حتی اظهارات هم‌حزبی‌های خود نمی‌کند، نشان از آن دارد که کاخ‌سفید فقط به یک چیز فکر می‌کند: پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا! سند این ادعا را باید سخنان اخیر جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ دانست که صریحا اعلام کرد ترامپ نه تنها مغرور است، بلکه فکر و ذکرش در این ایام، غلبه بر دموکرات‌ها (در رأس آن جو بایدن) است و به همین جهت تمام تمرکز خود را بر نقش‌آفرینی در مناظره‌های آتی قرار داده است.

سکوت مقامات مطرح دنیا مانند آنگلا مرکل، بوریس جانسون، امانوئل مکرون و جاستین ترودو در مقابل تظاهرات ضد تبعیض‌نژادی نشان می‌دهد که منافع تمام آنها در پیوند با ایالات متحده است و از سوی دیگر از انتخاب مجدد ترامپ در انتخابات سال جاری میلادی هراس دارند

اپیدمی اعتراض و سکوت دولت‌ها!

اگر زاویه دید را به خارج از خاک آمریکا بگردانیم به خوبی می‌بینیم که در بسیاری از کشورهای اروپایی و حتی آسیا هم روند مذکور در حال طی شدن است؛ روندی که نشان می‌دهد شهروندان بسیاری از کشورها دست به اعتراض علیه نژادپرستی زده‌اند که فرانسه به دلیل وجود طیف زیادی از آفریقایی‌تبارها به عنوان شهروند این کشور، یکی از کانون‌های اعتراض بود. بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، پلیس این کشور روز شنبه معترضان در پاریس را از راهپیمایی در پایتخت منع کرد و پس از آنکه برخی معترضان به طرف آنها اشیایی پرتاب کردند، پلیس متوسل به شلیک گاز اشک‌آور شد. راهپیمایی پاریس به درخواست گروه فشاری برگزار شد که برای اجرای عدالت در حق «آداما ترائوره»، مرد سیاه‌پوستی که در سال ۲۰۱۶ میلادی هنگامی که تحت بازداشت پلیس بود، کشته شد، مبارزه می‌کند. در شهر لیون (جنوب فرانسه)، پلیس در پایان راهپیمایی که در آن حدود ۲۰۰۰ تن شرکت داشتند متوسل به استفاده از آب پرفشار و شلیک گاز اشک‌آور شد. این راهپیمایی‌ها در آخر هفته‌ای برگزار شدند که دیدبان پلیس فرانسه افشا کرد نزدیک به ۱۵۰۰ شکایت از افسران پلیس در سال گذشته دریافت کرده که نیمی از آنها مربوط به خشونت پلیس بوده‌اند.

خبر کشته شدن ریشارد بروکس باعث شد تا معترضان بار دیگر به خیابان‌ها بیایند و خواستار پاسخگویی پلیس در مورد قتل این سیاهپوست شوند؛ قتلی که همانند بنزین بر آتش باعث شعله‌ور شدن اعتراض‌ها علیه رفتار پلیس آمریکا و دولتِ دونالد ترامپ شد

در لندن، معترضان راست افراطی پس از به چالش کشیدن مردمی که علیه نژادپرستی راهپیمایی‌ می‌کردند، با افسران پلیس در مرکز شهر درگیر شدند. در جریان این درگیری چندین تن از معترضان راست افراطی بازداشت شدند و بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس نیز این معترضان راست افراطی را به عنوان اراذل و اوباش نژادپرست محکوم کرد و گفت: این افراد در خیابان‌های ما جایی ندارند. در این رابطه پلیس اسکاتلندیارد از بازداشت بیش از ۱۰۰ معترض در جریان اعتراضات روز شنبه در لندن با اتهاماتی از جمله بی‌نظمی خشونت‌بار، حمله به ماموران و حمل سلاح خبر داد. پلیس کلان‌شهر لندن هم اعلام کرد هزاران تن از مردم، محدودیت‌های اعمال شده به خاطر شیوع ویروس کرونا را نادیده گرفتند و در داخل و پیرامون میدان پارلمان تجمع کردند. دیلی میل گزارش داد که اعتراضات ضد نژادپرستی در دیگر شهرهای انگلیس از جمله برایتون و لیورپول برگزار شده است. از سوی دیگر هزاران تن نیز در شهرهای مختلف سوئیس به خیابان‌ها آمدند و بزرگ‌ترین راهپیمایی با مشارکت ۱۰ هزار تن در شهر زوریخ برگزار شد. پلیس سوئیس اعلام کرد که در پی درگیری نیروهای پلیس با فعالان چپ افراطی تعدادی از افسران زخمی و تعدادی از فعالان بازداشت شدند. در ژنو هم نزدیک به ۱۰ هزار تن علیه نژادپرستی دست به راهپیمایی زدند. در آلمان هم نزدیک به ۲۰۰۰ تن در شهر اشتوتگارت به خیابان‌ها آمدند و ۵۰۰ تن نیز در شهر لوبک و ۲۵۰ تن هم در شهر هامبورگ دست به راهپیمایی اعتراضی زدند. در راهپیمایی‌های آلمان هیچ درگیری و مشکلی گزارش نشده است. در استرالیا، علی‌رغم محدودیت‌های مربوط به پاندمی کرونا، هزاران تن در شهرهای مختلف این کشور برای دومین هفته متوالی به خیابان‌ها آمدند و بزرگ‌ترین راهپیمایی در شهر پرت برگزار شد. بسیاری از معترضان بنرهایی در دست داشتند که روی آنها نوشته شده بود: «کشتار در بازداشت را متوقف کنید» و «استرالیایی‌های سفید پوست دست از دروغ گفتن به خودتان بردارید»؛ شعارهایی که بر مرگ بیش از ۴۰۰ بومی استرالیاییِ در بازداشت طی سه دهه گذشته تاکید دارند. صدها تن دیگر نیز در یکی از پارک‌های تایپه (پایتخت تایوان) تجمع کردند و برخی از آنها بنرهایی با شعار «این یک جنبش است نه یک لحظه» در دست داشتند. آنها به احترام جرج فلوید هشت دقیقه سکوت کردند. چندین تن نیز در باران در توکیو (پایتخت ژاپن) دست به راهپیمایی زدند. در کانادا، مقامات استان نیوبرانزویک اعلام کردند که آنها تحقیقاتی را درباره مرگ یک مرد بومی ۴۸ ساله به ضرب گلوله پلیس که دومین رویداد این چنینی در ماه جاری میلادی است، آغاز کرده‌اند تا مانع از اعتراضات فراگیر در این کشور شوند. این اعتراض‌ها در حالی انجام شده که مقامات کشورهای مطرح دنیا مانند جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، ویکتور اوربان نخست‌وزیر مجارستان و  بوریس جانسون نخست‌وزیر انگلیس هیچ موضعی در مورد اعتراض‌های ضدتبعیض‌نژادی در آمریکا و رفتار ترامپ اتخاذ نکرده‌اند. حتی امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه که منتقد اصلی ترامپ در اروپا به حساب می‌آمد هم موضع سکوت اختیار کرده است؛ چراکه منافع تمام آنها در پیوند با ایالات متحده است و از سوی دیگر از انتخاب مجدد ترامپ در انتخابات سال جاری میلادی هراس دارند. این مولفه‌ها نشان می‌دهد که نظام کاپیتالیسم و سرمایه‌داری همچنان مدل مورد قبول کشورهای اروپایی است و اعتراضات را به مثابه حمله به منافع خود می‌دانند.