فرشاد گلزاری

 چه خوشمان بیاید یا نه، به هر ترتیب رئیس‌‌جمهوری ایالات متحده از استیضاح پیروز بیرون آمد و بدون‌تردید همانگونه که در گزارش‌های اخیر «توسعه ایرانی» پیش‌بینی شد، این موضوع تبعاتی را به همراه داشت. ظرف کمتر از یک هفته پرده اول این تبعات رونمایی شد که به هجمه ترامپ علیه دموکرات‌ها مربوط است. واقعیت این است که ترامپ و تیمش با برخورداری از پشتیبانی سناتورهای جمهوریخواه از همان روز اول می‌دانستند که قرار نیست خطری جدی او را تهدید کند؛ تا جایی که حتی پس از ارجاع پرونده استیضاحش از سوی مجلس نمایندگان به سنای آمریکا، سناتور لیندسی گراهام که از نزدیکان ترامپ به حساب می‌آید عملاً به رسانه‌ها گفت که می‌خواهیم در کوتاهترین زمان ممکن پرونده را ببندیم و نتیجه (برائت) را اعلام کنیم. این مدل از اظهارات به خوبی نشان داد که عملاً قرار نیست اتفاق شگرفی علیه ترامپ رخ دهد و همه باید منتظر تبرئة رئیس‌جمهوری باشیم که با دو اتهامِ «سوء‌استفاده از قدرت و کارشکنی در تحقیقات کنگره» مواجه است. همین دو اتهام وجهه ترامپ را در ابتدا مخدوش کرد، اما موضوع آنجا جالب می‌شود که تمام سناتورهای جمهوریخواه با علم به اینکه هم‌حزبی‌شان مرتکب خطای فاحش سیاسی شده و قوانین را به نفع خود نقض کرده، باز هم از او حمایت می‌کنند. این روند به خوبی نشان داد که آمریکایی‌ها در کارِ حزبی به هیچکس و حتی منافع ایالات متحده رحم نمی‌کنند و حزبشان را (برخلاف کشورهای خاورمیانه و حتی ایران) به هیچ چیز نمی‌فروشند.

عده‌ای معتقدند این اقدام به نوعی انسجام حزبی و جناحی را به تصویر می‌کشد و دسته‌ای دیگر این موضوع را یک شکست بزرگ برای دموکراسی آمریکایی می‌دانند. رئیس‌جمهور بزرگترین اقتصاد و ارتش دنیا مرتکب جرایم دولتی و نقض‌های مکرر قوانین و دستورالعمل‌های داخلی ایالات متحده و کاخ‌سفید می‌شود و مرجع رسیدگی به آن (مجلس نمایندگان)، این موضوع را تایید می‌کند و شاهدان زیادی هم به وفور در این رابطه وجود دارد، اما درنهایت صف‌بندی حزب جمهوریخواهان و قرار گرفتن آنها در مقابل ترامپ به عنوان یک «دیوار دفاعی» باعث تبرئه وی می‌شود؛ این امر نشان می‌دهد که محافظه‌کاران به دنبال آن بودند تا از جایگاه پیش‌بینی شده برای رئیس جمهوری آمریکا در قانون اساسی به نفع خود استفاده کنند. در قانون اساسی ایالات متحده سه مولفه مقدس است: رئیس‌جمهور، پرچم و سرود ملی. این سه مولفه دقیقاً در حُکم یک مجوز نانوشته برای به حاشیه بردن بسیاری از مسائل استفاده می‌شود اما واقعیت این است که همین اقدام‌ها به نوعی نشان از دور زدن و سوءاستفاده ماهوی از قانون را دارد. به همین ترتیب است که باید بگوییم تبرئه ترامپ (باوجود مستندات، شهود و داده‌های پنهان و آشکار) به نوعی تزلزل اخلاقی و سیاسی در آمریکا را به نمایش گذاشت که ویترین و مبتکر آن را باید خودِ ترامپ دانست. به همین دلیل است که می‌گوییم پرده اول اقدامات تند و زننده ترامپ پس از تبرئه بحث حمله به دموکرات‌ها و نامزدهای این حزب برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا بوده؛ چراکه حزب، در مقابل حزب قرار گرفته و این به معنای جنگ تمام عیار سیاسی (حداقل تا روز انتخابات 2020) به حساب می‌آید.

عمده افرادی که در فهرست اخراج ترامپ قرار دارند کسانی هستند که در جایگاه‌ها و پست‌های امنیتی مشغول به کار هستند و ترامپ به دلیل اینکه همین طیف ماجرای اوکراین گیت را فاش کرده‌اند، به شدت از آنها بیزار است و همین افراد را تهدید جدی برای خود قلمداد می‌کنند

پرده دوم: دومینوی اخراج

آنچه پس از حملات توئیتری و لفظی به دموکرات‌ها در دستور ترامپ قرار گرفته است، اخراج نزدیکانش در کاخ‌سفید است که در گذشته و از سال 2016 تاکنون چندین بار اتفاق افتاده است. برای ترامپ مهم نیست که چه کسانی در کاخ‌سفید و حتی در کمپین انتخاباتی‌اش در سال 2016 اسباب و وسایل پیروزی‌اش در انتخابات مقابل «هیلاری کلینتون» را فراهم و یکی از مهره‌های پر قدرت دموکرات‌ها را به خانه‌اش راهی کردند؛ به همین جهت از زمانی که او وارد کاخ‌سفید شده تاکنون، بیش از 50 نفر که در مناصب و پست‌های مختلف قرار داشتند را اخراج کرده و حتی در برهه‌ای علیه آنها اتهام‌زنی کرده است. از اینرو پرده دوم اقدام‌های ترامپ پس از تبرئه دقیقاً همین موضوع است اما جنس و دلیل آن با سایر اقداماتش کاملاً تفاوت دارد. در همین راستا شبکه خبری سی.‌ان.‌ان به نقل از دو مقام مطلع روز گذشته (یکشنبه) گزارش داد ، مشاور امنیت ملی آمریکا احتمالاً در روزهای آتی تعدادی از کارکنان شورای امنیت ملی را تعدیل می‌کند. در این گزارش آمده است که این انتظار می‌رفت رابرت اوبراین، (مشاور امنیت ملی آمریکا) بعد از پایان جلسه استیضاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا حدود ده‌ها تن از مقام‌ها را برکنار کند و علت آن هموارسازی کار این شورا عنوان شده است که شمار کارکنان آن در دولت باراک اوباما از ۱۰۰ به ۲۳۶ نفر افزایش پیدا کرده بود. در این رابطه، کاخ سفید روز جمعه الکساندر ویندمن، مشاور شورای امنیت ملی آمریکا را اخراج کرد که به عنوان شاهد در تحقیقات استیضاح ترامپ حضور داشت. ویندمن، عالیرتبه‌ترین کارشناس امور اوکراین در کمیته امنیت ملی کاخ سفید بود. اما این پایان تسویه حساب ترامپ با نزدیکانش نبود؛ بلکه  بعد از پایان یافتن روند استیضاح، گوردون ساندلند، سفیر آمریکا در اتحادیه اروپا هم اعلام کرد که به واشنگتن فراخوانده و از کار برکنار شده است. او بالاترین مقام وزارت خارجه بود که در جریان تحقیقات استیضاح دو بار به کنگره رفت و اظهارتش بسیار جنجالی شد.

تبرئه ترامپ (باوجود مستندات، شهود و داده‌های پنهان و آشکار) به نوعی تزلزل اخلاقی و سیاسی را در آمریکا به نمایش گذاشت که ویترین و مبتکر آن را باید خودِ ترامپ دانست که پرده اول آن تخریب و حملات مکرر به دموکرات‌هاست

انقلاب در کاخ‌سفید

پس از این اتفاق‌ها، رسانه‌های آمریکایی گزارش کرده‌اند، دونالد ترامپ پس از تبرئه از استیضاح قصد دارد تغییرات عمده‌ای در کادر کارمندان کاخ‌ سفید صورت دهد. آنها همچنین از برکناری قریب‌الوقوع میک مولوینی، رئیس دفتر ترامپ خبر داده‌اند. این روند به خوبی نشان می‌دهد که ترامپ همچنان پارانویای خیانتش را ترک نکرده است و به همین دلیل حذف نزدیکانش که به آنها مشکوک است را در دستور کار خود قرار داده است. در این میان باید شاهد بود که عمده افرادی که در فهرست اخراج ترامپ قرار دارند کسانی هستند که عموماً در جایگاه‌ها و پست‌های امنیتی مشغول به کار هستند و ترامپ به دلیل اینکه همین طیف ماجرای اوکراین گیت را فاش کرده‌اند، به شدت از آنها بیزار است و همین افراد را تهدید جدی برای خود قلمداد می‌کند. بحث اصلی این است که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده فارغ از تمام جناح‌بندی‌های حزبی و سیاسی موجود به کار خود ادامه داده است و به صورت کلی منافع ملی را دنبال می‌کند که این موضوع در تمام ادوار به چشم خورده است. به همین دلیل این رفتار آنها با سناریوی ترامپ و مدلِ نگاه او به سیاست، امنیت و حتی اقتصاد در تضاد است و او را وادار می‌کند که اگر می‌خواهد تا انتخابات 2020 آرامش داشته باشد، باید تمام مهره‌ها را به نفع خود و بر اساس سناریوی مدنظرش چینش کند. شکی وجود ندارد که تسویه حساب ترامپ با جامعه اطلاعاتی ایالات متحده که عمق و وسعت آن بسیار بالا است، برای او دردسرساز خواهد شد. تا جایی که احتمالاً جامعه اطلاعاتی آمریکا اسنادی را فاش و ترامپ را در پرونده‌های مالیاتی و سایر مسائل با چالش‌های اساسی روبرو کنند و در این بین دموکرات‌ها (خصوصاً نانسی پلوسی) بیکار نخواهند نشست.