رئیس‌جمهور در مخمصه

محمدمهدی محمدی

مجلس نمایندگان آمریکا از چهارشنبه این هفته 22 آبان (سیزدهم نوامبر) جلسات علنی تحقیقات مربوط به استیضاح رئیس‌جمهوری آمریکا را آغاز می‌کند. در روزهای اول کسانی برای شهادت حاضر می‌شوند که پیشتر پشت د‌رهای بسته به سوال‌ها پاسخ داده بودند. این شهادت‌ها از تلویزیون به صورت زنده پخش خواهد شد. 

به گزارش روزنامه «واشنگتن پست» تحقیقات مربوط به استیضاح رئیس جمهوری آمریکا را کمیته اطلاعاتی به عهده دارد. یعنی شاهدها قرار است که جلوی این کمیته حاضر شوند و به سوال‌های اعضای این کمیته پاسخ دهند. بعدا از انجام تحقیقات و اتمام آنها، مواد اتهامی را رئیس این کمیته در دادگاه برکناری رئیس‌جمهوری ارائه خواهد کرد. دادگاهی که در سنای آمریکا برگزار می‌شود، رئیسش قاضی ارشد دیوان عالی خواهد بود و سناتورها در مقام هیئت منصفه شنونده استدلال‌های مجلس نمایندگان و دفاعیات دولت خواهند بود. از آنجا که اکثریت در مجلس نمایندگان در دست اعضای حزب دموکرات آمریکاست، رئیس این کمیته هم یکی از اعضای همین حزب به نام آدام شیف است. آدام شیف در چشم جمهوری‌خواهان و در راس آنها رئیس جمهوری آمریکا مهمترین مهره دموکرات‌ها در مقابله با دولت آمریکاست. برای همین مکرر مورد حملات سیاسی و حتی کلامی ترامپ قرار گرفته است.

دموکرات‌ها می‌گویند که ریاست جمهوری آمریکا برای مجبور کردن کشور اوکراین به پاپوش‌دوزی برای جو بایدن، رقیب احتمالی ترامپ در انتخابات، کمک‌های مالی مصوب کنگره به این کشور را بلوکه کرده بود. ترامپ اما می‌گوید که هیچ قصدی برای سوءاستفاده از موقعیت خود نداشته و صرفا می‌خواسته اوکراین را مجبور به مبارزه با فساد کند. ترامپ و اطرافیانش می‌گویند هانتر بایدن در زمان حضور پدرش در دولت باراک اوباما از موقعیت او سوءاستفاده کرده و عضو هیئت مدیره یک شرکت انرژی بوده است.

کنگره آمریکا بر اساس قانون اساسی این کشور اجازه دارد که رئیس‌جمهوری را پیش از به پایان رسیدن دوره چهار ساله از کار برکنار کند، به شرطی که به اعضای کنگره ثابت شود رئیس‌جمهوری به یکی از این موارد شامل خیانت، رشوه و سوء استفاده از قدرت متهم است.

جمهوری‌خواهان تصمیم گرفته‌اند که برای مقابله با شیف، دو نفر از چهره‌های جنجالی خود را به طور موقت به کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان بفرستند. کوین مک‌کارتی، رهبر جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان آمریکا، در یک مصاحبه گفته است که می‌خواهد برای مدت کوتاهی «جیم جردن» یکی از نمایندگان ایالت اوهایو و مارک میدوز از ایالت کارولینای شمالی را از کمیته نظارتی خارج کرده و به کمیته اطلاعاتی بفرستد؛ جوردن، رئیس اقلیت در کمیته نظارتی است.

روزنامه واشنگتن پست گزارش کرده که ترامپ شخصا به شیوه بحث و جدل جیم جردن علاقه‌مند است و او را «جنگجو» می‌خواند و برای تشکر از او دست‌نوشته هم فرستاده است.

مارک میدوز هم از هواداران سفت و سخت ترامپ است که چند روز پیش مهمان رئیس جمهور آمریکا بوده است.

رهبران اقلیت و اکثریت در مجلس نمایندگان می‌توانند نمایندگان هم‌حزبی خود را برای عضویت در کمیته‌های مختلف انتخاب کنند. اکثریت اعضای حزب بعدا باید با حضور آن نماینده در کمیته مورد نظر موافقت کنند. این دو نماینده که اسمشان آورده شده، از چهره‌های جنجالی حزب جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان هستند. هر دو نشان‌ داده‌اند که اهل بحث هستند و از موضع خود کوتاه نمی‌آیند. جیم جردن که پیشتر کشتی‌گیر و مربی کشتی بوده، سال‌ها در مجلس ایالتی قانون‌گذار بوده است. او معمولا کت نمی‌پوشد و انگار که همیشه آماده مبارزه است.

کنگره آمریکا بر اساس قانون اساسی این کشور اجازه دارد که رئیس‌جمهوری را پیش از به پایان رسیدن دوره چهار ساله از کار برکنار کند، به شرطی که به اعضای کنگره ثابت شود رئیس‌جمهوری به یکی از این موارد شامل خیانت، رشوه و سوء استفاده از قدرت متهم است

در معرفی مارک میدوز همین بس که گزارش شده ساعت‌ها با رئیس‌جمهوری آمریکا تلفنی صحبت می‌کند و به او بسیار نزدیک است.

مارک میدوز پیشتر اعلام کرده بود که علاقه‌مند به تصدی پست ریاست دفتر رئیس جمهوری کنونی آمریکاست. نکته جالب دیگر در مورد میدوز این است که او از دوستان یکی از نمایندگان دموکرات مجلس هم بود. الیجا کامینگز که چندی پیش در گذشت، از دوستان مارک میدوز بود و وقتی که رئیس‌جمهوری آمریکا حملات خود به کامینگز را در تابستان شدت بخشیده بود، میدوز که در دعوای دو نفر از دوستانش گیر کرده بود، به حمایت از الیجا کامینگز وارد میدان شد و در ضمن گفت که هیچ کدام از این دو نفر «نژادپرست» نیستند؛ کامینگز سیاه‌پوست بود و نماینده شهر بالتیمور از ایالت مریلند است.

تحقیقات اولیه مربوط به استیضاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا تا به حال بجز یک جلسه شهادت، همگی پشت درهای بسته بودند. جمهوری‌خواهان با این روش مخالفت می‌کردند اما دموکرات‌ها می‌گفتند که با مخفی نگه داشتن متن صحبت‌های شاهدان عینی، می‌خواستند جلو تاثیر گرفتن از یکدیگر و عوض کردن اصل ماجرا را بگیرند. مجلس نمایندگان آمریکا تاکنون بسیاری از مقام‌های دولت ترامپ از جمله مایک پمپئو وزیر خارجه، مارک اسپر وزیر دفاع و ریک پری وزیر انرژی او را احضار کرده است.

قرار است سرپرست موقت سفارت آمریکا در اوکراین نخستین کسی باشد که به صورت علنی شهادت می‌دهد. بیل تیلور که از کارمندان بازنشسته وزارت خارجه آمریکاست به درخواست وزیر خارجه برای مدیریت موقت سفارت به وزارت خارجه بازگشت. در پیامک‌هایی که از او منتشر شده، او به وضوح با سیاست‌های اطرافیان دونالد ترامپ در مواجهه با اوکراین مخالفت کرده بود.

در دوره مخفی بودن تحقیقات، فقط نمایندگانی که عضو شش کمیته دخیل در تحقیقات بودند، و چند نفری از کارمندانشان اجازه ورود به اتاق امن محل تحقیقات را داشتند. جمهوری‌خواهان در عمل مخالف این شیوه بودند اما به اندازه دموکرات‌ها فرصت داشتند که از شاهد‌ها سوال بپرسند. آقایان میدوز و جردن در بیشتر این جلسات که گاهی بیش از 10 ساعت به طول می‌انجامید، شرکت می‌کردند. مخالفت جمهوری‌خواهان با برگزاری تحقیقات پشت درهای بسته سبب شد که گروهی از نمایندگان به صورت نمادین اتاق محل تحقیقات را تخلیه تصرف کنند. ترکیب اعضای کمیته‌های مجلس را اکثریت تعیین می‌کند. در حال حاضر ۱۳ نفر دموکرات و ۹ نفر جمهوری‌خواه در کمیته اطلاعاتی می‌نشینند. احتمالا اگر این دو نفر بخواهند به کمیته اضافه شوند، جمهوری‌خواهان باید دو نفر از خودشان را از کمیته خارج کنند.

مجلس نمایندگان آمریکا تاکنون بسیاری از مقام‌های دولت ترامپ از جمله مایک پمپئو وزیر خارجه، مارک اسپر وزیر دفاع و ریک پری وزیر انرژی او را احضار کرده است

هم اکنون «دوین نونس» رهبر جمهوری‌خواهان در کمیته اطلاعاتی است. گزارش شده که در جلسات پشت درهای بسته نونس ترجیح می‌داده که سوالی نپرسد و وقت خود را به جردن واگذار می‌کرده است.

با آغاز جلسات علنی، هر دو طرف خواهند کوشید تا با ارائه روایت خود از ماجرا، عموم مردم آمریکا را با خود همراه کنند. برای همین هر دو طرف احتیاج دارند که با پرسیدن سوال‌های خوب و بیان به موقع، ساده و صریح نظراتشان میلیون‌ها تماشاگر تلویزیونی این تحقیقات را با خود همراه کنند.