سیدمحمد میرزامحمدزاده

شب یکشنبه، سربازان دولت سوریه به سمت شهرهای نزدیک مرز ترکیه حرکت کردند؛ این حرکت پس از توافق با کردها به دنبال هرج و مرج در مأموریت نیروهای آمریکایی در شمال سوریه آغاز شد.

واشنگتن‌پست گزارش کرد، پس از تشدید آتش توپخانه ترکیه بر سر کردها، صدها عضو خانواده داعش از اردوگاه‌های بازداشت گریختند و سربازان آمریکایی یک پایگاه دیگر را نیز تخلیه کردند و نیروهای مورد حمایت ترکیه نیز تسلط خود را بر یک بزرگراه حیاتی مستحکم کردند تا شاهراه تأمین کردها از سوی آمریکایی‌ها را ببندند.

در همین حال مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا در برنامه «رو در رو با مردم» شبکه سی‌بی‌اس حاضر شد و اعلام کرد که ترامپ دستور خروج 1000 سرباز آمریکایی از شمال سوریه را صادر کرده است. البته به گفته مقامات آمریکایی، حضور آمریکا پیش از این دستور نیز ناپایدار بود.

اعلام دستیابی به توافق از سوی نیروهای دموکرات سوریه با دولت بشار اسد، چشم‌انداز تداوم حضور ایالات‌متحده در این کشور را بیشتر از قبل تضعیف کرد. این توافق نیروهای وفادار به اسد را پس از هفت سال به شهرها و روستاهای در کنترل کردها باز می‌گرداند.

نیروهای دموکرات سوریه در بیانیه‌ای با اعلام این خبر اعلام کردند: بر اساس این توافق که با دولت سوریه منعقد شده، نیروی ارتش سوریه به این منطقه وارد و به مرزهای ترکیه اعزام می‌شوند تا به نیروهای دموکرات سوریه کمک کنند جلو تجاوز را بگیرند، چراکه وظیفه این سربازان حفاظت از مرزها و حفظ حاکمیت سوریه است.

هنوز مشخص نیست که چه زمانی و از کجا سربازان سوریه اعزام می‌شوند و اینکه نیروهای آمریکایی که در حال خروج از منطقه بودند با حضور این نیروها در کجا اسکان می‌یابند. مقامات آمریکایی تا لحظه تهیه این گزارش از تأیید گزارش‌های رسانه‌های محلی مبنی بر اینکه سربازان از شهرهای منبج و کوبانی تخلیه شده‌اند امتناع کردند با این حال مقامات تأیید کرده‌اند که با اعزام سربازان سوری به منطقه موافقت شده است.

بر اساس اعلام یک مقام امنیتی کرد که خواسته نامش فاش نشود، به گفته شاهدان صدای شلیک شادی در بخش‌هایی از شهر قامیشلی همزمان با ورود نیروهای سوری به فرودگاه محلی در همه جا شنیده می‌شود. وی گفته است که به نیروهای محلی کرد دستور داده شده است از درگیری با سربازان ترکیه بپرهیزند. دسته کوچکی از سربازان سوری از سال 2012 پس از تصرف منطقه از سوی کردها در این شهر مانده بودند و سربازان سوریه قرار است به این نیروها بپیوندند.

به گفته یک مقام امنیتی کرد دیگر که نخواست نامش فاش شود، چراکه اجازه اظهارنظر در این رابطه را ندارد، این توافق پس از سه روز مذاکراتی که به میانجیگری روسیه بین دولت سوریه و نیروهای دموکرات کرد برگزار شده بود، به دست آمد؛ نیروهای کرد در نهایت به این نتیجه رسیدند که دیگر نمی‌توانند روی آمریکایی‌ها حساب کنند؛ آمریکایی‌هایی که در طول پنج سال گذشته در جنگ علیه داعش بزرگ‌ترین متحدشان به‌شمار می‌رفتند.

اتفاقات اوایل روز یکشنبه حاکی از ضعف توانایی نیروهای کرد و نیروهای آمریکایی در کنترل پیشرفت سریع ترکیه در عمق خاک سوریه بود.

اعلام دستیابی به توافق از سوی نیروهای دموکرات سوریه با دولت بشار اسد، چشم‌انداز تداوم حضور ایالات‌متحده در این کشور را بیشتر از قبل تضعیف کرد. این توافق نیروهای وفادار به اسد را پس از هفت سال به شهرها و روستاهای در کنترل کردها باز می‌گرداند

همزمان با نزدیک شدن یک‌ گروه از شورشیان سوری که حمایت ترکیه را داشتند، به شهر عین عیسی در 25 کیلومتری مرز ترکیه، صدها عضو خانواده داعش توانستند به واسطه هرج و مرج بوجود آمده ناشی از حملات توپخانه‌ای ارتش ترکیه به منطقه، از یک اردوگاه آوارگان بگریزند.

دولت کرد در شمال سوریه اعلام کرد که 785 نفر وابسته به داعش توانستند از اردوگاهی که برای نگهداری از 12 هزار آواره که عمدتاً زن و کودک هستند فرار کنند. نزدیک به هزار نفر از این جمعیت که عمدتاً خارجی هستند، به عنوان حامیان داعش شناسایی شده‌اند و در بخش جداگانه‌ای از اردوگاه که با نام ضمیمه شناخته می‌شود، نگهداری می‌شوند. به گفته یک نیروی امدادی که خواسته نامش فاش نشود، این بخش حالا کاملا خالی است.

البته این ادعا که خانواده‌های افراد مرتبط با داعش گریخته‌اند، از سوی نهادی تأیید نشده است اما مقامات کرد و گروه‌های امدادی از فرار هزاران شهروند به دلیل بمباران‌های متعدد خبر داده‌اند و ارتش آمریکا نیز به نیروهای امدادی گفته است که منطقه را تخلیه کنند.

عین عیسی که مرکز فرماندهی دولت کرد در شمال سوریه به‌شمار می‌رود، اهمیت خود را از قرابت با بزرگراه M4 وام می‌گیرد، که از نزدیکی مرز شمال شرق سوریه عبور می‌کند. این بزرگراه مسیر اصلی عرضه به درون و بیرون سوریه برای 1000 سرباز آمریکایی ساکن در منطقه و همچنین کمک‌های محدودی است که به شمال شرق سوریه می‌رسد، است.

به گفته یک مقام آمریکایی، همزمان با نزدیک شدن شورشیان سوری وابسته به ترکیه به این شهر، روز یکشنبه، تعداد کمی از سربازان حاضر در پایگاه این شهر به پایگاه‌های دیگر در سوریه منتقل شدند.

نیروهای شورشی سوریه وابسته به ترکیه همچنین ایست‌های بازرسی در بزرگراه در نزدیکی شهر عین عیسی ایجاد کرده‌اند و مسیر دسترسی سربازان آمریکایی در پایگاه به سمت غرب در منبج و کوبانی را قطع کرده‌اند. مقامات کرد و آمریکایی همچنین خبر داده‌اند آتش توپخانه ارتش ترکیه بر سر سربازان آمریکایی در جمعه شب گذشته، مشکوک به اقدام عمدی برای دور نگه‌داشتن این دسته جدا افتاده از  سایر نیروهای آمریکایی در شرق است.

گزارش‌هایی از واشنگتن نیز می‌رسد که حاکی از منازعاتی بر سر تصمیم ترامپ برای خارج ساختن 1000 سرباز آمریکایی است و اینکه این نیروها سریعاً از منطقه خارج شوند و یا صرفاً از نقاط نزدیک به جبهه‌های درگیری به مناطق امن‌تر منتقل شوند.

نیروهای کرد درنهایت به این نتیجه رسیدند که دیگر نمی‌توانند روی آمریکایی‌ها حساب کنند؛ آمریکایی‌هایی که در طول پنج سال گذشته در جنگ علیه داعش بزرگ‌ترین متحدشان به‌شمار می‌رفتند

اردوغان روز یکشنبه در استانبول انتقادهای خارجی‌ها از تجاوز کشورش را محکوم و هرگونه پیشنهاد برای مذاکره با کردهای سوری را رد کرد.

او گفت: چطور می‌توانید پیشنهاد نشستن بر سر میز با تروریست‌ها را بدهید؟ 

اردوغان از تداوم عملیات تا زمان عقب‌‌نشینی نیروها به رهبری کردها از مرزهای ترکیه خبر داد و افزود: ما علیه کردها نمی‌جنگیم، ما شهروندان کرد را هدف قرار نمی‌دهیم. صحبت‌های او هیچ نشانه‌ای از پایان عملیات در آینده نزدیک نداشت. او گفت: نیروهای ترکیه تا 20 کیلومتر در خاک سوریه پیشروی می‌کنند و تا زمان ترک این منطقه از سوی آن‌ها ما به عملیات ادامه می‌دهیم و اجازه تشکیل دولت‌های تروریست در شمال سوریه را نمی‌دهیم.