سازمان ملل نسبت به بحران آب در یک چهارم زمین هشدار داد؛
ایران جزء ۱۷ کشور تحت‌تنش شدید آبی
سیدمحمد میرزامحمدزاده
کشورهایی که خانه یک چهارم از جمعیت جهان هستند، با یکی از مخاطرات فزاینده جهانی مواجه‌اند: دورنمای سرزمینی بدون آب.
روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز در مطلبی با استناد به مطالب منتشر شده از سوی انستیتوی منابع جهانی سازمان ملل‌متحد نوشت: از هند تا ایران و از ایران تا بوتساوانا، 17 کشور در سرتاسر جهان در حال حاضر تحت تنش شدید آبی هستند؛ این بدان معنا است که آن‌ها در حال استفاده کردن از تمامی منابع آبی هستند که در اختیار دارند.
بسیاری از این کشورها همین حالا هم خشک هستند و دیگران در حال هدر دادن میزان آب باقی‌مانده هستند که دارند. برخی از این کشورها به شدت بر منابع آبی زیرزمینی خود تکیه کرده‌اند، منابعی که به جای استفاده، اکنون باید مشغول پرکردن آن‌ها برای زمان خشکسالی باشند. در این کشورها شهر‌های بزرگی هستند که با کمبود حاد آب مواجه شده‌اند، از جمله سائوپائولوی برزیل، چنای هندوستان و کیپ‌تاون، دومین شهر بزرگ آفریقای جنوبی که در سال 2018 به زحمت توانست روز صفر، یعنی روزی که تمام سدهای یک شهر خشک می‌شود، را پشت سر بگذارد.
بتسی اتو، کسی که برنامه جهانی آب را در انستیتو منابع جهانی مدیریت می‌کند، گفت: احتمالا در آینده شاهد چنین روزهای صفر بسیاری باشیم. تصویر چنین رویدادی در سرتاسر جهان بسیار قابل انتظار است.
تغییرات اقلیمی مخاطرات را تشدید می‌کند. همچنان که بارش‌ها نامنظم و بدون زمان‌بندی شده‌اند، منابع آبی کمتر قابل‌اتکا هستند. در همین حال با گرم‌تر شدن دمای روزها، همچنان که تقاضا برای آب افزایش می‌یابد، آب بیشتری از ذخایر آبی تبخیر می‌شود.
مناطق تحت تنش آبی گاهی با دو عامل شدید مواجه هستند؛ سائوپائولو یک سال پس از آنکه تقریباً آب ته لوله‌هایش خشک شد، به واسطه سیل ویران شد. چنای چهار سال پیش، از سیل‌های ویران کننده رنج می‌برد و حالا منابع آبی آن تقریباً خشک هستند.
تغییرات اقلیمی مخاطرات را تشدید می‌کند. همچنان که بارش‌ها نامنظم و بدون زمان‌بندی شده‌اند، منابع آبی کمتر قابل اتکا هستند. در همین حال با گرم‌تر شدن دمای روزها، همچنان که تقاضا برای آب افزایش می‌یابد، آب بیشتری از ذخایر آبی تبخیر می‌شود
منابع زیرزمینی که به سرعت رو به پایان می‌روند
آب‌های زیرزمینی مکزیکوسیتی، پایتخت مکزیک آنچنان سریع رو به خشکی می‌روند که این شهر تلویحا درحال غرق شدن است. داکای بنگلادش، آنقدر به منابع زیرمینی آبی خود برای مصارف خانگی و کارخانه‌های پوشاک که آب را می‌بلعند، متکی است که اکنون مجبور است آب سفرههای زیر زمینی را از اعماق بالا بیرون بکشد. ساکنان تشنه چنای که سال‌های سال از منابع آبی زیرزمینی استفاده می‌کردند، حالا دیگر آبی آن پایین نمی‌یابند. در سرتاسر هند و پاکستان، کشاورزان در حال خشک‌کردن سفرههای زیرزمینی برای کشت محصولات آب‌بر همچون پنبه و برنج هستند.
امروز در بین شهرهایی با جمعیت بیش از سه میلیون نفر، به تخمین محققان انستیتو منابع جهان 33 شهر که مجموع جمعیت آن‌ها به بیش از 255 میلیون نفر می‌رسد، با تنش‌های بسیار شدید آبی مواجه هستند که پیامدهایی در زمینه سلامت عمومی و تنش‌های اجتماعی به دنبال داشته است.
انتظار می‌رود تا سال 2030، تعداد شهرهایی که در لیست تنش‌های شدید آبی قرار می‌گیرند، به 45 عدد برسد که 470 میلیون نفر از جمعیت جهان را شامل می‌شود.
قطر، سرزمین اشغالی و لبنان جزء مکان‌هایی هستند که با بحران شدید آبی مواجه خواهند شد. بادغیس در افغانستان و گابورن و یواننگ در بوتسوانا نیز جز مکان‌هایی با تنش شدید آبی هستند. بتسی اتو در این‌باره گفت: آب موضوع مهمی است. ما در حال حاضر با بحران جهانی آب مواجه هستیم. جمعیت و اقتصاد‌های ما رو به رشد است و این تقاضا برای آب را افزایش می‌دهد، اما منابع ما به واسطه تغییرات اقلیمی، هدررفت آب و آلودگی در تهدید قرار دارند.
17 کشور تحت مخاطره آبی همه در خاورمیانه و شمال آفریقا واقع شده‌اند.
چطور می‌توان معضل بی‌آبی را برطرف کرد؟
ریسک مکان‌های تحت‌تنش آبی بسیار بالا است. زمانی که شهر یا کشوری در حال استفاده از تقریباً تمامی آب در دسترس خود است، یک خشکسالی شدید می‌تواند یک فاجعه باشد.
بعد از سه سال خشکسالی، شهر کیپ‌تاون در سال 2018 مجبور شد تا دست به اقدامات غیرعادی به منظور جیره‌بندی اندک آب باقی‌مانده در ذخایر خود بزند. آن بحران آبی صرفاً به یک چالش مزمن دامن زد. چهار میلیون نفر ساکن شهر کیپ‌تاون در حال رقابت با کشاورزان بر سر منابع آبی محدود هستند.
لس‌آنجلس هم اوضاع مشابهی دارد؛ جدیدترین خشکسالی این شهر در سال جاری به پایان رسید، اما روند بازیابی منابع آبی آن نمی‌تواند همپای سرعت تقاضا پیش برود و میل شدید مردم این شهر برای پر کردن استخرهای خصوصی در حیاط پشتی خانه‌ها، بر این موضوع دامن زده است.
ریسک مکان‌های تحت تنش آبی بسیار بالا است. زمانی که شهر یا کشوری در حال استفاده از تقریباً تمامی آب در دسترس خود است، یک خشکسالی شدید می‌تواند یک فاجعه باشد
در مورد شهر بنگلور، بارش ناچیز چندین ساله باران نشان داد که این شهر چقدر در مدیریت آبی خود ضعیف عمل کرده است. دریاچه‌های بسیار این منطقه که زمانی زینت‌دهنده شهر و مناطق اطراف آن بودند، در سال‌های خشکسالی به محل جمع‌آوری زباله تبدیل شدند؛ به‌گونه‌ای‌که دیگر نمی‌توان از آن‌ها به عنوان محل ذخیره‌سازی آب بارش‌ها نظر داشت؛ در حالی که آن‌ها زمانی ذخایر آبی شهر به‌شمارمی‌رفتند. بنابراین حالا این شهر باید بیشتر و بیشتر برای بیرون کشیدن آب از ذخایر زیرزمینی به‌منظور تأمین آب هشت میلیون و 400 هزار شهروند خود سرمایه‌گذاری کند و بخش بزرگی از این آب استخراج شده نیز در مسیر رسیدن به دست مصرف‌کننده هدر می‌رود.
البته کارهای بسیاری می‌توان برای بهبود مدیریت آب انجام داد.
اول از همه مقامات شهری باید جلو نشتی آب را در سیستم‌های توزیع شهری بگیرند. فاضلاب‌ها می‌توانند بازیافت شوند. آب حاصل از بارش‌ها را می‌توان برای اوقات سختی ذخیره کرد: دریاچه‌ها و تالاب‌ها می‌توانند از زباله‌ها تهی و چاه‌های قدیمی برای ذخیره‌سازی بازیابی شوند. کشاورزان می‌توانند به جای کاشت محصولات زراعی آب‌بر همچون برنج، به محصولاتی همچون ارزن که به آب کمتری نیاز دارند، روی بیاورند.
پریانکا جمال، کارمند آشوکا تراست که در زمینه بوم‌شناسی و محیط‌زیست در بنگلور کار تحقیقاتی انجام می‌دهد در این‌باره گفت: آب یک مشکل محلی است و برای حل آن باید به دنبال راه‌کار محلی بود.
دیدگاه تان را بنویسید