محمود اکبری

امروزه در دنیا از توسعه صادرات به عنوان یکی از مهمترین عوامل مــؤثر در تحقق رشد اقتــصادی پایدار یاد می‌شود. توســـعه صادرات و حضور مستمر در بازارهای جهانی با ایجاد رشد تقاضا در اقتصاد کشورها، از یک سو ظرفیت های معطل مانده در اقتصاد را فعال کرده و از سوی دیگر با فراهم آوردن منابع ارزی لازم، امکان انتقال فناوری، دانش فنی و واردات ماشین آلات و تجهیزات را جهت توسعه ظرفیت های تولید میسر می‌کند. در چنین اقتصادی بنگاه‌ها با تمرکز بر مزیت‌های نسبی و تخصیص هدفمند منابع، امکان آن را می یابند تا ضمن افزایش مقیاس تولید و قابلیت‌ها، از طریق کاهش هزینه تمام شده، قدرت رقابت‌پذیری خود را افزایش دهند و کل اقتصاد ملی را از آن منتفع سازند.

فولاد مبارکه از همان ابتدای بهره برداری در سال ۱۳۷۱ که با ظرفیت اسمی 2.4 میلیون تن شروع به کار کرد، توجه به صادرات را به عنوان رویکردی استراتژیک موردتوجه قرار داده و طی حدود ۲۶ سال فعالیت خود، علاوه بر تأمین حداکثری نیاز داخل، با حضور مؤثر و مستمر در بازارهای صادراتی هدف، توانسته از طریق تأمین منابع ارزی لازم ضمن برآورده سازی نیازمندی‌های تجهیزاتی و تکنولوژیکی و تأمین نهاده های موردنیاز تولید نظیر الکترود و فروآلیاژ، سرمایه گذاری‌های توسعه ای و بازپرداخت فاینانس‌های طرح‌های توسعه را انجام دهد و در یک چارچوب نظام‌مند، اجرای طرح‌های توسعه را به خوبی در شرایط مختلف به ثمر رساند و با رشد حدود ۳۳۰ درصدی ظرفیت‌های تولید و دستیابی به ظرفیت 10.3 میلیون تنی نقشی پیشرو در توسعه و به ثمر نشاندن ظرفیت‌های تولید فولاد کشور و به تبع آن رشد و توسعه اقتصادی و صنعتی کشور و شکوفایی صنایع پایین دستی ایفا کند. بالاترین نرخ رشد ظرفیت‌های تولید فولاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، سهم ۵ درصدی از تولید ناخالص داخلی بخش صنعت کشور و ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای بیش از ۳۵۰ هزار نفر و هدف‌گذاری جهت دستیابی به ۲۵ میلیون تن ظرفیت تولید در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴، مؤید دستاوردهای بزرگ فولاد مبارکه در این راستاست.

فولاد مبارکه با تولید نیمی از فولاد کشور و میانگین صادرات 1.5 میلیون تن در سال توانسته نام فولاد ایران را در بازارهای بین المللی به ویژه حوزه های اروپا، آمریکا، شرق آسیا و خاورمیانه مطرح و برند خود را در بازارهای مذکور تثبیت کند؛ به طوری که امروزه مشتریان فولاد در دنیا عمدتاً با نام فولاد مبارکه آشنایند و کیفیت محصولات آن را هم‌تراز بزرگترین تولیدکنندگان جهانی فولاد قلمداد می کنند.

فولاد مبارکه در شرایط سخت رقابتی و با وجود تحریم های بین المللی در سالهای گذشته توانسته ضمن حفظ کمیت و کیفیت محصولات تولیدی خود در بالاترین سطح ممکن و تأمین بخش عمده نیاز بازار داخلی روند حضور خود در بازارهای جهانی را تداوم بخشد؛ به طوری که در سال ۱۳۹۲ حدود ۱ میلیون تن، سال ۱۳۹۳ حدود 1.5 میلیون تن، سال ۱۳۹۴ حدود 1.8 میلیون تن، سال ۱۳۹۵ حدود 1.5 میلیون تن، سال ۱۳۹۶ حدود 1.3 میلیون تن و در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۷ حدود ۷۰۰ هزار تن محصولات خود را صادر کند و بازارهای مهمی را در اروپا، جنوب شرق آسیا، منطقه خاورمیانه و کشورهای جنوب خلیج فارس به تسخیر خود درآورد و درمجموع طی ۵ سال گذشته حدود 1.1 میلیون تن تختال، ۵ میلیون تن محصولات گرم، ۳۵۰ هزار تن محصولات سرد و حدود ۱۰۰ هزار تن گالوانیزه را به حدود ۴۰ کشور در اقصی نقاط دنیا صادر کند.

بدیهی است این موفقیتها در بازارهای جهانی مرهون کیفیت بالای محصولات، رعایت استانداردهای بین المللی، توجه ویژه به اصول مشتری مداری و تولید بر اساس نیاز مشتریانی است که بیش از ۶۰ درصد آنها مصرف کنندگان نهایی و تولیدکنندگان بخش پایین‌دستی هستند.

بنابراین تجربه عملی دوره گذشته تحریم نشان داد که یکی از مؤثرترین راهکارهای ایجاد رونق در بخش تولید، توسعه صادرات است؛ به ویژه در شرایطی که نبود رونق در برخی بخش‌های اقتصادی چالش کمبود تقاضا را برای تولیدکننده داخلی به همراه آورد و ظرفیت بهره برداری شده تولید فولاد کشور به حدود نیمی از ظرفیت‌های موجود کاهش یافت، فولاد مبارکه توانست با تکیه بر مزیت‌های صادراتی خود کمترین تأثیرپذیری را داشته باشد.