آریا رهنورد

نوشتن از پیشنهادهای اروپایی در «اینستاگرام» تبدیل به تازه‌ترین حربه ستاره‌های فوتبال ایران برای امضای یک قرارداد بهتر با باشگاه‌شان شده است. احمد نوراللهی آخرین بازیکنی بود که مرتکب چنین رفتاری شد و با استفاده از برادرش و البته یک پرچم پرتغال در اینستاگرام، راهش را برای توافق با پرسپولیس هموار کرد. چهره‌های حاضر در لیگ برتر، دائما با پیشنهادهایی اروپایی روبه‌رو می‌شوند اما تجربه این چند سال نشان می‌دهد بازی در هر تیم خارجی، الزاما به معنای «پیشرفت» نیست. تعدادی از مهره‌هایی که در چند سال گذشته راهی فوتبال «اروپا» شده‌اند همین حالا در انتظار برای یک پیشنهاد داخلی هستند. 

شاید تا چند سال قبل، بازی در اروپا نقطه اوج پیشرفت یک فوتبالیست ایرانی بود. همین که یک فوتبالیست به هر قیمتی به اروپا ترانسفر می‌شد، برای اعتبار او کافی به نظر می‌رسید اما حالا دیگر ثابت شده است که سطح بعضی از مقصدهای اروپایی بازیکنان ایرانی، حتی از باشگاه‌های داخلی نیز پایین‌تر است. فرشاد احمدزاده به اولین پیشنهاد خارجی‌اش پاسخ مثبت داد و راهی باشگاه شلانسک لهستان شد تا شاید فرصت بازی برای تیم ملی را به دست بیاورد. او در باشگاهش به نیمکت دوخته شد اما حتی در صورت فیکس بودن در لیگی مثل لیگ لهستان نیز، نمی‌توانست به سطح بازی برای تیم ملی برسد. انتخاب فرشاد در درجه اول او را به لحاظ مالی نسبت به گذشته عقب انداخت. چراکه رقم پیشنهادی باشگاه لهستانی کم‌تر از صد هزار دلار بود. حتی با وجود گرانی دلار، این رقم با قراردادهای قبلی فرشاد همخوانی نداشت. به لحاظ فوتبالی نیز، او چیزی به دست نیاورد و در این مدت، تنها پسرفت کرد. فرشاد تنها بازیکنی نیست که در این سال‌ها با چنین وضعیتی روبه‌رو می‌شود. وحید امیری پس از جام جهانی، با شتاب قابل توجهی پیراهن باشگاه ترابوزان اسپور را پوشید و راهی لیگ ترکیه شد. دستمزد او برای قرارداد دو ساله با تیم جدیدش «فوق‌العاده» بود اما او هرگز نخواهد توانست که دستمزد سال دومش را دریافت کند. چراکه باشگاه ترابوزان دیگر هیچ تمایلی به حفظ این فوتبالیست ندارد. وحید که تا تابستان گذشته مرد محبوب پرسپولیس بود، حالا دوست دارد دوباره به همان روزها برگردد اما پرسپولیسی‌ها تمایلی به جذب او نشان نمی‌دهند. امید نورافکن یکی دیگر از استعدادهایی بود که راهی فوتبال اروپا شد تا در لیگ بلژیک توپ بزند اما در اولین فرصت، دوباره به استقلال برگشت و برای تیم سابقش به میدان رفت. درست همان‌طور که محمد نادری با ترک لیگ برتر خوشبخت نشد و در بازگشت به فوتبال ایران برای بازی در پرسپولیس، بالاخره مورد توجه هواداران فوتبال قرار گرفت. در این چند سال، تعداد زیادی از فوتبالیست‌های ایرانی فرصت بازی در اروپا را به دست آورده‌اند اما این تجربه تنها و تنها برای چند نفر از آنها مفید بوده است. 

 اگر عاقبت تهدید اینستاگرامی ستاره‌های لیگ برتر، رفتن به «اروپا» باشد، بهتر است باشگاه‌ها ناز بازیکنان‌شان را نکشند و آنها را در موقعیت انتقال به اروپا قرار بدهند. چراکه تجربه ثابت کرده این انتقال، برای بسیاری از فوتبالیست‌ها یک شکست کامل را رقم زده است. شاید بازیکنانی در قواره‌های سردار آزمون و یا علیرضا جهانبخش، بتوانند به کمک توانایی‌های فوق‌العاده در اروپا گلیم‌شان را از آب بیرون بکشند و به تدریج پیشرفت کنند و در لیگ‌های روسیه و هلند بدرخشند اما اروپایی‌ شدن برای مهره‌های متوسط، سرانجام خوشی نخواهد داشت. روسیه، ترکیه و بلژیک در چند فصل گذشته بازار تازه‌ای برای فوتبالیست‌های ایرانی ساخته‌اند اما درصد زیادی از نفرات منتقل‌ شده به این لیگ‌ها، از بزرگ‌ترین آرزوهای فوتبالی‌شان دور مانده‌اند. رامین رضاییان با سروصدای زیادی به اوستنده بلژیک رفت اما در این تیم به ندرت در پست تخصصی‌اش بازی کرد و خیلی زود در فهرست مازاد قرار گرفت. حتی علی قلی‌زاده نیز در اولین فصل بازی در لیگ بلژیک، با انبوهی از بدشانسی‌های ریز و درشت روبه‌رو بود. بازیکنی مثل سجاد شهباززاده نیز با وجود درخشش در استقلال، در لیگ ترکیه به بن‌بست رسید و چاره‌ای به جز بازگشت به فوتبال ایران پیش روی خودش ندید. در هر سه لیگ روسیه، ترکیه و بلژیک، تیم‌های بزرگی وجود دارند که بازی در آنها می‌تواند قدمی رو به جلو برای یک فوتبالیست باشد اما باید پذیرفت که تیم‌های پایین جدولی در این لیگ‌ها، ابدا بهتر و قوی‌تر از تیم‌های مدعی فوتبال ایران نیستند. 

بازگشت نفرات بااستعدادی مثل رضا شکاری، محمد نادری و امید نورافکن به فوتبال ایران پس از یک مقطع ناامیدکننده در اروپا، می‌تواند درس بزرگی برای فوتبالیست‌های جوان‌تر باشد. آنها در سن و سال کم باید به اندازه کافی بازی کنند و نیمکت‌نشین شدن در اروپا، برای‌شان کشنده خواهد بود. پس شاید بهتر است پدیده‌های جوان لیگ برتر، با همه پیشنهادهای اروپایی دست و پای‌شان را گم نکنند. چراکه اروپا از مجموعه‌ای از کشورها تشکیل شده اما سطح بالای فوتبال این قاره، به همه این کشورها تعلق ندارد و تنها مربوط به گروه کوچکی از لیگ‌های اروپایی می‌شود!