شوخی به جای تحسین!

آریا رهنورد

درست از همان لحظه‌ای که علیرضا فغانی سوت پایان دیدار دوستانه ایران و سوریه را به صدا درآورد، تحلیل‌های شگفت‌انگیز در مورد هجومی‌ شدن این تیم در دوران سرمربی بلژیکی کلید خورد. این مسابقه آنقدر کم‎اهمیت بود که حتی یک داور بی‌طرف خارجی نداشت اما با این وجود گروهی از کارشناس‌ها با سطحی باورنکردنی از اغراق، در مورد نمایش پسران ایران در این جدال حرف می‌زدند. البته که تیم ملی مقابل سوریه، جذاب و هجومی فوتبال بازی کرد اما آیا قرار بود این تیم با ستاره‌هایش در ورزشگاه آزادی روبه‌روی حریفی مثل سوریه، دفاع کند؟ فلسفه هجومی مارک ویلموتس، از مدت‌ها قبل مورد توجه گروهی از رسانه‌های وطنی قرار داشته است. البته که این مربی در بلژیک با داشتن سوپراستارهایی مثل ادن هازارد و کوین دی‌بروینه، چاره‌ای جز ارائه نمایش‌های رو به جلو نداشت اما خود او همواره به تعاریف کلاسیک فوتبال و اهمیت گل نخوردن معتقد بوده است. پس این احتمال وجود دارد که تیم ملی زیر نظر ویلموتس، درست مثل دوران کی‌روش همچنان یک تیم دفاعی باشد. اولین پیروزی سرمربی جدید تیم ملی، مقابل حریفی به دست آمد که نیمی از نفرات اصلی‌اش را در سفر به تهران همراه نداشت. حریفی که البته همیشه سرسخت نشان داده و با انگیزه مقابل ایران ظاهر شده اما این بار از آمادگی لازم برای تحت فشار قرار دادن شاگردان ویلموتس فاصله داشت. اگر برتری پنج بر صفر در این جدال، ویلموتس را با چنین سرعتی به نقطه اوج تحسین‌ها رسانده، بعید نیست یک نتیجه نه‌چندان دلچسب برابر کره جنوبی در دومین دیدار دوستانه، این مربی را با همین سرعت درگیر سقوط کند. انتخاب کره به عنوان دومین حریف تدارکاتی، تصمیم خوبی از سوی فدراسیون فوتبال نبوده است. کره‌ای‌ها در دوران کی‌روش هرگز موفق به شکست تیم ملی نشدند و پس از هشت سال ناکامی در جدال با ایران، حالا فرصت مناسبی دارند که به این روند پایان بدهند. اگر مبنای قضاوت تنها یک بازی و یک نتیجه باشد، شاید همه نگاه‌ها در مورد هجومی‌ بودن تیم ویلموتس در پایان مسابقه دوم تغییر کنند.

انتخاب کره به عنوان دومین حریف تدارکاتی، تصمیم خوبی از سوی فدراسیون فوتبال نبوده است. کره‌ای‌ها در دوران کی‌روش هرگز موفق به شکست تیم ملی نشدند و پس از هشت سال ناکامی در جدال با ایران، حالا فرصت مناسبی دارند که به این روند پایان بدهند

تیم ملی برای چندین سال، زیر نظر یک تئوریسین درجه یک دفاعی بود. در مسائل حرفه‌ای و اخلاقی فوتبال، نقدهای بسیار زیادی به کی‌روش وارد بود اما هیچ‌کس تردید نداشت که او یکی از منسجم‌ترین تیم‌ها را برای فوتبال ایران می‌سازد. کی‌روش در دوران همکاری با سر الکس فرگوسن در منچستریونایتد نیز مسئولیت داشت تا به عملکرد خط دفاعی این تیم بهبود ببخشد و تاکتیک‌های دفاعی را در باشگاه پیاده کند. علاوه بر تحول دفاعی تیم ملی زیر نظر مرد پرتغالی، او جوی را در تیم به وجود آورد که همه بازیکنان ترغیب شدند با همه وجود بر سر هر توپ مبارزه کنند و با تمام توان برای کشورشان بجنگند. حالا شاید کسی به یاد نیاورد که همین تیم در اولین ماه‌های حضور کارلوس روی نیمکت، در فاصله 6 روز در دو بازی با فلسطین و بحرین 13 گل به ثمر رساند. زدن این تعداد گل به معنای فلسفه «هجومی» نبود. چراکه در بازی‌های بزرگ، کی‌روش همواره تیمش را با هاله‌ای از احتیاط و دقت به زمین می‌فرستاد. تیم کی‌روش در بسیاری از بازی‌ها «سرگرم‌کننده» نبود و شاید به همین خاطر است که همه هواداران تیم ملی به دنبال فوتبال هجومی هستند. با این وجود رسیدن به سطح تیمی که این مربی پس از هشت سال در فوتبال ایران ساخته بود تا حتی مقابل تیم‌های بزرگ دنیای فوتبال نیز به سادگی تسلیم نشود، هرگز کار ساده‌ای نیست.

حتی اگر تحلیل‌های شتاب‌زده در مورد هجومی بازی کردن تیم ویلموتس درست باشد، این فقط یک «شیوه» بازی است و به خودی خود، «ارزش» محسوب نمی‌شود. اگر قرار باشد تیم ملی تهاجمی فوتبال بازی کند و در همه دیدارهای بزرگ با نتایج یک‌طرفه شکست بخورد، بهتر است که به سراغ فوتبال دفاعی برود و آبرومندانه‌تر از تورنمنت‌ها حذف شود. 

دفاع و حمله، فقط وقتی ارزشمند هستند که نتیجه به دنبال داشته باشند. در واقع تیم ملی وقتی موفق خواهد شد که کاری که بهتر از همه بلد است را به بهترین شکل ممکن انجام بدهد. پس از بردن سوریه در دیدار دوستانه، نگاه‌ها آنقدر مثبت شده که خیلی‌ها صعود به جام جهانی و قهرمانی آسیا را از همین حالا قطعی می‌دانند. جنب و جوش ویلموتس در کنار زمین اما پیام روشنی دارد. این مربی هنوز حتی اولین فهرست خودش را به تیم ملی دعوت نکرده و برای رسیدن به شناخت دقیق از فوتبال ایران و پیاده کردن نمایش مدنظرش در زمین، راه درازی در پیش دارد.