فوتبال حبابی!

آریا رهنورد

چرا بسیاری از تیم‌ها ترجیح می‌دهند در شروع فصل نقل و انتقالات تنها سکوت کنند و به دنبال خرید خاصی نباشند؟ پاسخ این سوال روشن به نظر می‌رسد. این باشگاه‌ها اساسا بودجه وارد شدن به این مقطع از پنجره نقل و انتقالات را ندارند. روزهای اول جابه‌جایی بازیکن‌ها، مربوط به نفرات گرانقیمت بازار است و بدیهی است که بسیاری از باشگاه‌ها اصلا نتوانند به این ستاره‌ها فکر کنند. در این مقطع از فصل، بعضی از باشگاه‌های ایرانی مثل تیم‌های ثروتمند دنیا زندگی می‌کنند و طوری اسکناس به پای بازیکنان می‌ریزند که انگار سالانه هزاران میلیارد بودجه دارند. همین قراردادهای سنگین آپشن‌دار اما در نهایت باشگاه را در معرض بدهی سنگین، پنجره بسته نقل و انتقالات و حتی کسر امتیاز قرار می‌دهند. حقیقت آن است که «منطق» هیچ‌وقت وارد بازی نقل و انتقالات در ایران نشده و «تعادل» هیچ‌وقت در این بازار وجود نداشته است. تا وقتی تقاضا از سوی باشگاه‌ها وجود داشته باشد، بازیکنان هم رقم را بالا می‌برند اما آیا واقعا امضای قراردادهای 15 میلیارد تومانی برای یک باشگاه صرفه اقتصادی دارد؟ در این بازار مشوش حتی ارزش بازیکنی مثل احسان پهلوان به 19 میلیارد تومان رسیده است. آیا واقعا این رقم برای امضای قرارداد با یک بازیکن منطقی به نظر می‌رسد؟ همه جای دنیا باشگاه‌ها بر اساس میزان درآمدشان، هزینه می‌کنند.

همین حالا اگر ثابت شود که یک باشگاه اروپایی هزینه‌هایی سنگین‌تر از درآمدش دارد، آن باشگاه به سختی از سوی یوفا محروم خواهد شد. اگر قرار به محرومیت چنین باشگاهی در فوتبال ایران باشد، دیگر حتی یک تیم در لیگ برتر باقی نخواهد ماند! باشگاه‌های ایرانی هنوز مساله حق پخش را حل نکرده‌اند، آنها از فروش لباس و کپی رایت نام تجاری هم درآمدی ندارند. دولت هم از مدت‌ها قبل کمک مستقیم به این باشگاه‌ها را قطع کرده است. فروش بلیت و درآمد حاصل از تبلیغات کنار زمین در فوتبال ایران هم کفاف جذب دو بازیکن را می‌دهند. در این شرایط امضای قراردادهای سنگین، چیزی به جز خیانت به آینده باشگاه نیست. از آن‌جایی که اتحادیه باشگاه‌ها نیز در فوتبال ایران فعال نیست، هماهنگی خاصی بین تیم‌ها وجود ندارد و اگر یک باشگاه به سراغ قراردادهای نجومی نرود، سایر باشگاه‌ها دست به این کار می‌زنند. بالا رفتن قیمت دلار و شرایط تورمی امروز نیز روی این مسئله تاثیر گذاشته است اما باز هم چنین عدد و رقم‌هایی آن هم بدون در نظر گرفتن مالیات برای بازیکن‌ها بیش از حد سنگین به نظر می‌رسد.

قیمت بازیکنان در لیگ برتر ایران درگیر یک حباب بزرگ شده و دیر یا زود این حباب کوچک‌تر خواهد شد. تا قبل از آن اما همه مهره‌های سرشناس مقصد بعدی‌شان را انتخاب کرده‌اند. در فوتبال ایران گاهی برای بازیکنانی سرودست می‌شکنند که تا همین دو سال قبل، هیچ کجای نقشه این فوتبال نبوده‌اند! اساسا قدرت یافتن واسطه‌ها و جو بی‌حساب و کتاب هوادارها، همه چیز را از مدار منطق خارج می‌کند. این همان معضلی است که دیر یا زود باید برطرف شود تا فوتبال ایران رنگ آرامش را به خودش ببیند.