نود‌‌‌‌‌‌‌‌لـرزه!

آریا طاری

نشانه‌های جنگ رسانه «ملی» با عادل فردوسی‌پور، حالا آشکارتر از همیشه به نظر می‌رسند. در همه نزدیک به دو دهه فعالیت نود، مدیران زیادی به مخالفت با مسائل مطرح شده در این برنامه پرداخته‌اند و همواره از سطح اثربخشی آن هراسیده‌اند اما آن‌چه در دوران مدیران جدید شبکه سوم اتفاق می‌افتد، با همیشه متفاوت است. عادل فردوسی‌پور در جریان تولید برنامه «بیست هجده» با آزارهای عجیب و غریبی روبه‌رو شد و پس از تراژدی سفر «کارلوس پویول» به تهران و ممانعت از حضور او روی آنتن زنده، مزد سال‌ها مخاطب‌ جمع‌کردن برای صداوسیما را به بدترین شکل ممکن گرفت. او با وجود قهر چند ساعته‌اش از استودیوی برنامه، ترجیح داد به سکوت اکتفا کند و تنها چند کنایه کوچک به زبان بیاورد اما همه می‌دانند که نود، «خط قرمز» عادل است و بعید به نظر می‌رسد که او واکنشی به تحرکات زیرپوستی برای لطمه زدن به برنامه نشان ندهد. این اولین بار نیست که فردوسی‌پور و نودش، در چنین شرایط دشواری قرار می‌گیرند. چندین سال قبل پس از انتقادهای مستقیم نود از رئیس وقت سازمان تربیت‌بدنی، ناگهان پیامک‌ها قطع شد و برنامه نیز در زمانی بسیار کوتاه‌تر از همیشه روی آنتن رفت. در آن مقطع زمانی گفته می‌شد نود برای همیشه از تلویزیون جدا خواهد شد اما صندلی عادل تکان نخورد و برخی از «اضافه‌ها» به تدریج ورزش ایران را ترک کردند. شورش مقطعی هواداران استقلال و پرسپولیس علیه عادل برای متهم کردن او به هواداری از تیم رقیب، شکایت نمایندگان مجلس، برخورد تند بعضی از چهره‌های فوتبالی با برنامه و البته ادعاهای کذب در مورد حقوق دریافتی فردوسی‌پور و ثروت شخصی این مجری، بارها نود را از مسیر طبیعی خارج کرده‌اند اما هنر این برنامه تلویزیونی شاید این باشد که هر بار با تکیه کردن به طرفداران و مخاطبان پرشمارش، دوباره برمی‌گردد و پرقدرت‌تر از همیشه به زندگی ادامه می‌دهد.

با وجود برگزار نشدن رقابت‌های لیگ برتر، عادل فردوسی‌پور یک هفته قبل وعده داد که مثل همیشه نود این هفته با پرداختن به موضوعات حاشیه‌ای و البته بحث و تبادل‌نظر در مورد تیم ملی این هفته به‌صورت زنده پخش خواهد شد اما مدیران تصمیم‌ساز در شبکه‌سه، نقشه دیگری برای دوشنبه‌شب چیده بودند. شاید اگر این مدیران به رای مردم مراجعه می‌کردند، به سادگی مشخص می‌شد چند درصد از مخاطبان این شبکه به دنبال تماشای نود هستند و چند درصد دیگر ترجیح می‌دهند به جای این برنامه دوئل اسپانیا و انگلیس در لیگ ملت‌های اروپا را تماشا کنند. این بازی نسبتا «معمولی» می‌توانست به راحتی از شبکه ورزش پخش شود اما چرا افرادی که در طول سال تعدادی از مسابقه‌های حساس اروپایی را به‌خاطر همزمانی با برنامه‌های‌شان از دست می‌دهند، ناگهان به این اندازه به پخش یک مسابقه علاقه پیدا می‌کنند؟ حمایت از برنامه‌های ورزشی جانبی در شبکه و تلاش برای جدا کردن چهره‌های شناخته‌شده از تیم عادل فردوسی‌پور، تنها بخشی از قدم‌های مدیران شبکه‌سه برای ضربه زدن به نود بوده است. برخلاف آن‌چه این گروه تصور می‌کنند، خاموشی نود به‌معنای خاموشی کامل تلویزیون است. شاید آن‌ها باور نداشته باشند اما این برنامه، آخرین حلقه اتصال بسیاری از مخاطبان با رسانه میلی است و اگر نباشد، احتمالا خیلی‌ها برای ابد با آنتن‌های تلویزیون و گیرنده‌های دیجیتال وداع می‌کنند. نود نزدیک به دو دهه برای صداوسیما اعتبار خریده اما شاید وقت‌اش رسیده که از این قاب بیرون بزند و در فضایی مستقل‌تر به نمایش دربیاید. برنامه تولیدی عادل فردوسی‌پور، نماد «سلامت» در فوتبال و تلویزیون ایران است و برخورد با آن، ابدا پیام خوبی را به مردم مخابره نخواهد کرد. اگر سرنوشت سلامت این باشد، طبیعتا هیچ برنامه سالمی دیگر در تلویزیون باقی نخواهد ماند. تلویزیون بدون نود با بحران مخاطب روبه‌رو می‌شود اما نود بدون تلویزیون می‌تواند گلیم‌اش را از آب بیرون بکشد. این برنامه در صورت کوچ به اینترنت، فرصت خواهد داشت تا بدون ممیزی دائمی، رابطه بی‌واسطه‌تری با هوادارانش برقرار کند. شاید خیلی زود، فصل تازه‌ای از امپراتوری عادل آغاز شود اما همه انتظار دارند مجری و تهیه‌کننده نود در این دوران تازه در برخورد با فساد و ناپاکی در فوتبال، مهارناپذیرتر باشد و دیگر با گارد کاملا پایین در مقابل سرمربی تیم ملی حاضر نشود. انفعال عادل در مقابل کارلوس کی‌روش، این اواخر به حداقل رسیده اما عبور از موقعیت خطرناک فعلی، تنها به دست عادلی ممکن خواهد بود که ترس و محافظه‌کاری را کنار بگذارد و به همان مجری جسور گذشته تبدیل شود.