اعطای مجوز استفاده از موشک دوربرد به اوکراین

رامین پرتو

اتفاقاتی که در متن و حاشیه پرونده جنگ اوکراین در حال رخ دادن است، گویای تغییر روند فعلی تحولات این نزاع خونین میان مسکو و کی‌یف بوده که حالا تبعات سیاسی و نظامی آن از خاک دو کشور فراتر رفته است. در این مسیر سرویس امنیت فدرال روسیه روز گذشته (جمعه) اعلام کرد که اعتبارنامه ۶ کارمند سفارت انگلیس در مسکو به دلیل فعالیت‌های جاسوسی و خرابکارانه لغو شده است. این سازمان امنیتی روسیه در بیانیه‌ای اذعان کرده که «حقایق فاش شده زمینه‌ای را فراهم می‌کند که فعالیت دیپلمات‌های انگلیسی در مسکو از سوی وزارت امور خارجه انگلیس به مسکو به عنوان تهدیدی برای امنیت فدراسیون روسیه تلقی می‌شود و بر همین اساس، اعتبار فعالیت این ۶ دیپلمات لغو شده است». اسپوتنیک گزارش داده، سرویس امنیت فدرال روسیه خاطرنشان کرده که «اگر اقدامات مشابهی از سوی دیگر کارمندان سفارت انگلیس صورت بگیرد، این اداره خیلی زود تصمیم می‌گیرد که ماموریت هیئت‌های دیپلماتیک آنها را لغو کند». سرویس امنیت فدرال روسیه همچنین در بیانیه خود آورده است: «اسنادی را دریافت کرده که نشان دهنده هماهنگی لندن برای تشدید اوضاع وخی نظامی- سیاسی بین‌المللی است و اداره اروپای شرقی و آسیای مرکزی وزارت خارجه انگلیس عامل اصلی هماهنگ‌کننده سیاست‌های خرابکارانه علیه کشورهای منطقه اروپای شرقی و آسیای مرکزی به شمار می‌رود تا در نهایت بتواند رابطه روسیه با بسیاری از کشورهای این منطقه را به چالش بکشد». 

با نگاهی به بیانیه این نهاد امنیتی روسیه می‌توان به وضوح دریافت که در متن جنگ اوکراین، اگرچه که صدای تیر و ترکش‌ها به گوش می‌رسد، اما شاهد ظهور یک جنگ سرد جدید با محوریت دو دشمن دیرینه آن یعنی انگلیس و روسیه هستیم؛ چراکه در بیانیه سرویس امنیت فدرال روسیه آمده است که « اداره اروپای شرقی و آسیای مرکزی در وزارت خارجه انگلیس پس از شروع حمله روسیه به اوکراین به یک سرویس ویژه تبدیل شده که وظیفه اصلی آن تحمیل شکست استراتژیک به روسیه است». این موضوع به وضوح گویای دو مولفه مهم در این راستا است. مولفه اول این است که انگلیس به عنوان یکی از اعضای سابق اتحادیه اروپا باز هم به دنبال آن است تا بتواند به هر ترتیب که شده در حاشیه جنگ اوکراین به نوعی بازی دیپلماتیک خود در مسکو را پیش ببرد که در نهایت با کسب اطلاعات دسته اول از داخل خاک روسیه، یک جنگ رسانه‌ای و دیپلماتیک را علیه کرملین در بحبوحه جنگ مذکور به راه بیندازد و با جاسوسی در پوشش دیپلماتیک منافع روسیه را به نوعی مور د هدف قرار دهد. اما مولفه دوم به نوعی می‌تواند یک وضعیت جدید را در مورد تحولات میدانی اوکراین به وجود بیاورد. توجه داشته باشید که انگلیس قبل از آنکه جنگ در اوکراین شروع شود، سعی کرد تا در وهله اول افسران اطلاعاتی و عملیاتی خود را در پوشش‌های مختلف به خاک اوکراین گسیل کند و نظامیان این کشور به انضمام نیروهای داوطلب آنرا آموزش دهد تا آمادگی برای مقابله با حمله روس‌ها در تمام سطوح (از پائین‌ترین تا بالاترین سطح) در اوکراین به وجود بیاید.

در متن جنگ اوکراین، اگرچه صدای تیر و ترکش‌ها به گوش می‌رسد، اما شاهد ظهور یک جنگ سرد جدید با محوریت دو دشمن دیرینه آن یعنی انگلیس و روسیه هستیم؛ چراکه سرویس امنیت فدرال روسیه اخراج 6 دیپلمات انگلیس را نتیجه جاسوسی و خرابکاری اعلام کرده است

در وهله دوم هم لندن سعی کرد تا یک وفاق رسانه‌ای در داخل خاک انگلیس به وجود بیاورد؛ به گونه‌ای که رسانه‌های انگلیس در هماهنگی کامل با منظومه اطلاعاتی این کشور مانند ام.آی 6 و واحد اطلاعات نظامی ارتش تلاش کردند تا بتوانند در فاز اول با انتشار اخبار و تحلیل‌های جهت‌دار و مهندسی شده روسیه را برای حمله به اوکراین تحریک کنند و در فاز دوم حین جنگ و پیشروی‌های نظامی، روس‌ها را با چالش‌های میدانی و سیاسی روبرو کنند و اقدامات آنها را به نوعی با شکست در یک سطح قلمداد کنند. این روند حالا باعث شده تا روسیه صراحتاً اعلام کند که انگلیس و دیپلمات‌های آن در حال جاسوسی و خرابکاری در خاک این کشور هستند، اما باید گفت که دیپلمات‌های انگلیسی صرفاً به این دلایل پیش‌پا افتاده از روسیه اخراج نشدند، بلکه مجموع عوامل و اتفاقاتی که ذکر شد دلیل اخراج آنها به شمار می‌رود. 

واشنگتن و لندن علیه مسکو

اینکه ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در مورد اخراج دیپلمات‌های انگلیس اعلام می‌کند که فعالیت سفارت بریتانیا در مسکو بسیار فراتر از کنوانسیون دیپلماتیک بوده و دیپلمات‌های بریتانیا را به انجام فعالیت‌های خرابکارانه عمدی با هدف آسیب رساندن به مردم روسیه متهم می‌کند نشان از آن دارد که تنش در بالاترین حد دیپلماتیک میان مسکو و لندن راهش را طی می‌کند اما نکته اینجاست که اقدام مذکور در حالی رخ داد که انگلیس و آمریکا به دنبال آن هستند تا بتوانند روسیه را در میدان نبرد هم با چالش‌های بسیار عمیق‌تر روبرو کنند. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی بی.بی.سی، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس زمانی خبر اخراج دیپلمات‌های کشورش را شنیده که روز گذشته (جمعه) راهی واشنگتن بوده تا با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا درباره نهایی کردن اعطای مجوز به اوکراین برای استفاده از تسلیحات پیشرفته دوربرد ساخت این دو کشورِ متحد کی‌یف جهت حمله در عمق خاک روسیه 

مذاکره کند. 

این سفر در حالی انجام می‌شود که دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا چهارشنبه گذشته در سفر مشترک با همتای آمریکایی‌اش به کی‌یف، بر حمایت لندن از اوکراین در برابر تهاجم نظامی روسیه تأکید کرد و این در حالیست که لندن و واشنگتن هفته گذشته بیش از ۷۰۰ میلیون دلار کمک دیگر به اوکراین را اعلام کردند که به صورت واضح می‌توان آنرا تشدید جنگ علیه روسیه دانست. وزیر خارجه انگلیس در این سفر صراحتاً به خبرنگاران اعلام کرده که کشورش قصد ندارد به پوتین اجازه بدهد در جنگ با اوکراین دست بالا را پیش بگیرد. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا هم پیش‌تر گفته بود که مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد توسط اوکراین را مدنظر قرار داده اما کاخ‌سفید هنوز علناً در اینباره پاسخی را اعلام نکرده است. 

مجموع اظهارنظرها و اقدامات مقامات انگلیس، آمریکا، لهستان و حتی اوکراین می‌تواند به این خروجی برسد که آمریکا و انگلیس احتمالاً مجوز استفاده از تسلیحات دوربرد را به اوکراین علیه خاک روسیه خواهند داد و این به معنای تنگ‌تر شدن حلقه محاصره مسکو خواهد بود

در این راستا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه هم روز پنجشنبه به دولت‌های غربی در مورد اجازه استفاده از این سلاح‌های دوربرد برای هدف قرار دادن روسیه هشدار داد و گفت اگر غرب از موشک های دوربرد علیه کشورش استفاده کند، این به معنی ورود مستقیم ناتو و کشورهای تامین کننده این تسلیحات به جنگ جاری در اوکراین است که می‌تواند اوضاع و احوال میدانی و دیپلماتیک را به کلی دچار تغییر کند. همزمان ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هم از غرب بابت تعلل در اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد برای هدف قرار دادن اهدافی در داخل خاک روسیه انتقاد کرد. دولت‌های غربی از بیم واکنش تند روسیه و تشدید بحران در جنگ اوکراین، تاکنون مجوز استفاده از چنین تسلیحاتی را به اوکراین نداده‌اند اما آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا، روز چهارشنبه، پس از دیدار با ولودیمیر زلنسکی، در کنفرانس خبری مشترکی که با دیوید لمی، همتای بریتانیایی خود برگزار کرد گفت که قرار است جو بایدن درباره مجاز کردن ارتش اوکراین برای استفاده از موشک‌های دوربرد با کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، رایزنی کند. 

به موازات این اظهارات، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه که در آخرین مرحله از سفر اروپایی خود وارد لهستان شده بود، اعلام کرد از آنجا که نوع حملات روسیه و شرایط میدان جنگ تغییر کرده است، ما نیز خود را با آن تطبیق داده‌ایم. همچنین رادوسلاو سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان در نشست خبری مشترک با آنتونی بلینکن گفت که وقتی روسیه با حمله به اهداف غیرنظامی، مرتکب جنایات جنگی می‌شود، اوکراین باید حق استفاده از تسلیحات غربی را برای دفاع از خود داشته باشد. مجموع این اظهارنظرها و اقدامات می‌تواند به این خروجی برسد که آمریکا و انگلیس احتمالاً مجوز استفاده از تسلیحات دوربرد را به اوکراین علیه خاک روسیه خواهند داد و این به معنای تنگ‌تر شدن حلقه محاصره مسکو خواهد بود.