فرشاد گلزاری

از زمان سفر از پیش اعلام نشده جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده به کی‌یف که در آستانه اولین سالروز حمله نظامی روسیه به اوکراین صورت گرفت، مدل برخورد سیاسی و نظامی مسکو و حتی اظهارات مقامات آن به شدت تغییر کرده است. اگرچه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه سعی کرده تا در این اثنا موضع‌گیری تندی علیه واشنگتن نداشته باشد یا حداقل به صورت غیرمستقیم و در چارچوب ساختارهای تعریف شده‌ کشورش، آمریکا و شرکای اروپایی آن موضع‌گیری کند، اما تیم او در بالاترین سطوح سخنان تندی را ارائه کرده‌اند که نشان دهنده افزایش تنش میان طرفین با مرکزیت اوکراین است. این مواضع از منظر تحلیلی شاید یک کُنش و واکنش سیاسی یا دیپلماتیک به شمار بیاید، اما واقعیت این است که اساساً تقابل میان این دو قطب با یکدیگر به جایی رسیده که حالا اخباری از احتمال تشدید تقابل میان این دو آن هم در فاز نظامی به گوش می‌رسد. به عنوان نمونه روز گذشته (جمعه) یکباره دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه در کانال تلگرامی خود نوشت که ارسال هواپیماهای ناتو به اوکراین و خدمات‌رسانی به آن در قلمرو این ائتلاف، ورود مستقیم این بلوک به جنگ علیه روسیه است و ارسال این هواپیماها و صیانت از آنها در لهستان مداخله مستقیم ائتلاف ناتو علیه مسکو قلمداد می‌شود. در جای دیگری از متنی که مدودف منتشر کرده آمده است که طبق قوانین روسیه از سال ۱۹۲۰ کشوری را که به دشمن تسلیحات ارسال می‌کند و بدنه نظامی برای استفاده از آن تسلیحات آموزش می‌دهد را می‌توان به عنوان هدف نظامی قانونی ارزیابی کرد. این قست از سخنان معاون رئیس شورای امنیت ملی روسیه که قبلاً هم رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر این کشور بوده به نوعی نشان می‌دهد که کرملین صراحتاً پذیرفته که ایالات متحده صحنه‌گردان جنگ اوکراین است، نه کی‌یف! اینکه مدودف به منشور کیلوگ - بریان در سال ۱۹۲۸ و منشور بوداپست در سال ۱۹۳۴ اشاره می‌کند و سپس آموزش نظامیان اوکراینی توسط مربیان کانادایی و آلمانی در اتحادیه اروپا برای نحوه کار کردن با تانک‌های لئوپارد را مورد تایید و اشاره قرار می‌دهد نشان از آن دارد که روس‌ها در حال آماده‌سازی خود برای پاسخ دادن به آمریکا و سپس اروپا هستند؛ چراکه او در متنی که منتشر کرده بارها و بارها از واژه «تروریست‌ها» استفاده کرده که به نوعی در حال خطاب قرار دادند سرباز اوکراینی است. اینگونه مواضع صرفاً به مدودف ختم نشد بلکه لایه‌های دیگر از ساختار سیاسی و امنیتی روسیه هم به این اقدام ناتو واکنش نشان دادند. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه هم در جریان پخش پنجاه و دومین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام کرد که کشورهای غربی مسیر تشدید عمدی بحران در اوکراین را با ارسال انواع جدید تسلیحات سنگین در پیش گرفته‌اند و تسلیحات غربی به شکل فعالانه توسط نیروهای مسلح اوکراین برای گلوله باران زیرساخت‌های غیرنظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. او در جایی دیگر گفت که تمامی این مسائل و اقدامات جنایات جنگی، نقض حقوق بشری بین‌المللی هستند که کشورهای عضو ناتو که نمایندگان آنها دوست دارند از تریبون شورای حقوق بشر به شکل ریاکارانه و با ظاهر افراد آموزش دهنده اخلاق در مورد حقوق بشر صبحت کنند، در آن شریک هستند.

اگرچه ولادیمیر پوتین طی روزهای اخیر سعی کرده موضع‌گیری تندی علیه واشنگتن نداشته باشد یا حداقل به صورت غیرمستقیم و در چارچوب ساختارهای تعریف شده‌ علیه آمریکا و شرکای اروپایی آن موضع‌گیری کند، اما تیم او در بالاترین سطوح سخنان تندی را ارائه کرده‌اند که نشان دهنده افزایش تنش میان طرفین در بازی اوکراین است

عملیات نظامی جدید علیه تحرکات کی‌یف و واشنگتن!

روس‌ها در حال ایجاد یک فضای رعب و وحشت مهندسی شده برای آمریکا و اروپا هستند تا بتوانند در گام بعد به این سمت بروند که ایالات متحده را در یک محدوده مشخص که احتمالاً اوکراین است، کنترل کنند و به آن ضربه وارد کنند

اینکه جنگ و درگیری لفظی میان روسیه و آمریکا تا کجا ادامه دارد یا ادامه خواهد داشت، موضوعی است که هر روز با آن روبرو هستیم و به نوعی به ما گوشزد می‌کند که با گذشت حدود یک هفته از سالروز جنگ اوکراین، نه تنها بحران میان طرف‌های این منازعه فروکش نکرده، بلکه روز به روز در حال مشاهده تشدید این مساله در ابعاد دیگر هستیم که باید آنرا سرایت بحران به نقاط دیگر دانست. به عنوان مثال ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نسبت به پرداختن رسانه‌های آمریکا به اینکه آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با سرگئی لاوروف، همتای روس خود در هند مساله حبس پال ولان، شهروند آمریکایی محکوم شده در روسیه به اتهام جاسوسی را مطرح کرده، واکنش نشان داد و صراحتاً اعلام کرد که هیچ صحبتی میان این دو وزیر خارحه رد و بدل نشده است. این در حالیست مه رسانه‌های آمریکا این سخنان را رد می‌کنند و تایید کرده‌اند که در مورد این شهروند آمریکایی مذاکراتی صورت گرفته است. اگر از این مسائل عبور کنیم و به متن بازگردیم به خوبی می‌بینیم که روس‌ها در مورد اقدامات نظامی ناتو و ایالات متحده به هیچ وجه کوتاه نیامده‌اند و در حال طرح‌ریزی و آماده‌سازی قوای اطلاعاتی و نظامی خود علیه اقدامات احتمالی ایالات متحده و شرکای اروپایی آن هستند. در این راستا مجله نظامی روسیه موسوم به «اندیشه نظامی» که توسط وزارت دفاع این کشور منتشر می‌شود، در تازه‌ترین چاپ خود نوشته است که ایالات متحده آمریکا به طور تدریجی نقش پیشرو خود در جهان را از دست می‌دهد و درنتیجه از آنجایی که روسیه مقصر اصلی این موضوع نامیده می‌شود، احتمالا آمریکا تخاصم و تجاوزش را به خاک و اطراف روسیه افزایش دهد و بخواهد روسیه را در قالب «عملیات چند دامنه‌ای استراتژیک جهانی» شکست دهد. این مجله در ادامه گزارش خود می‌نویسد که پنتاگون قصد دارد دست کم ۶۵ الی ۷۰ درصد از نیروهای هسته‌ای استراتژیک روسیه را توسط یک حمله متعارف جهانی نابود و سایر تجهیزات هسته‌ای این کشور را خنثی کند، اما با این حال، کارشناسان نظامی روسیه نوعی بازدارندگی استراتژیک را جهت مقابله با تلاش‌های متخاصم پنتاگون در نظر دارند. در پایان گزارش این مجله آمده است که اهداف عملیات نیروهای بازدارنده استراتژیک روسیه باید شامل دفع حمله آمریکا و ناتو برای جلوگیری از تلفات زیاد نیروهای تهاجمی استراتژیک روسیه باشد و همچنین سیستم دفاع موشکی آمریکا باید سرکوب شود تا نتوانند موشک‌های راهبردی روسیه را منهدم کنند و مرحله آخر نیز شامل ایجاد صدماتی به متجاوز با کمک توانمندی‌های هسته‌ای روسیه خواهد بود. اگر محتوای این گزارش و سخنان مدودف را در کنار هم قرار دهیم به خوبی می‌بینیم که روس‌ها در حال ایجاد یک فضای رعب و وحشت مهندسی شده برای آمریکا و اروپا هستند تا بتوانند در گام بعد به این سمت بروند که ایالات متحده را در یک محدوده مشخص که احتمالاً اوکراین است، کنترل کرده و به آنها ضربه وارد کنند. این دقیقاً همان آرایش تدافعی - تهاجمی مسکو علیه اوکراین است که البته معلوم نیست روس‌ها با آمریکا و ناتو تا چه حدی وارد تقابل شوند.