اتحاد سنتی علیه کرملین

فرشاد گلزاری

تیمِ سیاسی - امنیتی جو بایدن این روزها به شدت مشغول هستند. آنها بر اساس راهبردهای کلان سیاست خارجی ایالات متحده و تاکتیک‌های برون‌گرای دموکرات‌ها، در حال دست و پنجه نرم کردن با دو رقیب سرسخت خود یعنی چین و سپس روسیه هستند. در پرونده چین به وضوح شاهد آن هستیم که بایدن و تیمش تقابل علنی با پکن را در دستور کار خود قرار داده است که شامل سه لایحه سیاسی، اقتصادی و نظامی می‌شود. در محور سیاسی اساساً  دموکرات‌های حاکم بر کاخ‌سفید، ژاپن و کره‌جنوبی را به نوعی متحدان و حافظان منافع خود در شبه‌جزیره کره و شرق‌آسیا به دنیا معرفی کرده‌اند که این موضوع عملاً یک بحث سیاسی به حساب می‌آید ولی در درون این روند، حمایت‌های نظامی نهفته است. اینکه ارتش آمریکا در خاک ژاپن قرار دارد و بایدن در حال تقویت آن است یا اینکه کره‌جنوبی با حمایت‌های پشت‌پرده ایالات متحده اقدام به آزمایش موشک‌های دریا به هوا و حتی اخیراً کروزهای هسته‌ای می‌کند، نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها همچنان در حال حمایت از هر دو کشور با پروژه‌ای مشخص هستند. از سوی دیگر تقویت این دو کشور نشان از آن دارد که ایالات متحده در حالِ تقویت جناح ضدِ کره‌شمالی است؛ چراکه این کشور علناً در حکم اهرم فشار چین بر متحدان آمریکا در شبه جزیره کره ایفای نقش می‌کند و به همین دلیل آمریکایی‌ها هم با رها کردن این کشور به حال خود، در حال اعمال فشار بر چین هستند. در محور اقتصادی هم باید توجه داشت که آمریکایی‌ها و چینی‌ها بالاترین حجم مبادلات تجاری را با یکدیگر در جهان داشته و دارند و به همین دلیل سعی می‌کنند تا اوضاع را به نحوی مدیریت کنند که به این موضوع آسیب گزاف وارد نشود. این در حالیست که واشنگتن هم به دنبال آن است که بتواند بازار چین را در خاک خود گروگان‌ِ بازی‌های سیاسی خود کند. اما پرونده دوم که این روزها به نوعی نه تنها در آمریکا بلکه در تمام دنیا جنجال به پا کرده، جدال با روسیه است. تقابل آمریکا و روسیه اگرچه به دوران جنگ سرد مربوط است، اما آنچه که در این میان باید موردنظر قرار بگیرد پرونده انقلاب اوکراین است که از سال 2014 میلادی تاکنون نه تنها به یک نتیجه مشخص نرسیده است، بلکه حالا وارد هفتمین سال خود شده و به نوعی در حال نمایان شدند ابعاد دیگری از آن هستیم. این تنش از زمان به روی کار آمدن بایدن وارد یک چالش جدی شده است؛ چراکه علاوه برسرمایه‌گذاری خانواده بایدن در اوکراین، پیشنهاد آمریکا به این کشور برای عضویت در ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) هم به موضوعی تبدیل شده که حالا تنش میان مسکو و واشنگتن را دو برابر کرده است. این روند تا جایی پیش رفته که روز شنبه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه صریحا اعلام کرد که مانورهای نظامی ناتو در نزدیکی مرز روسیه چالشی خطرناک تلقی می‌شود؛ چراکه این ائتلاف نظامی از نیروی هوایی استراتژیک خود استفاده می‌کند و این به مثابه تهدید برای مسکو به شمار می‌آید.

تقابل میان روسیه و آمریکا در پرونده اوکراین به حدی افزایش پیدا کرده که بریتانیایی‌ها اعلام کردند از زمان صدور دستور نظامی از سوی وزارت دفاع این کشور، صرفاً 36 ساعت زمان لازم است که نیروهایشان به مرز اوکراین برسند

 نیروهای بریتانیا 36ساعته  به مرز اوکراین می‌رسند!

 برگزاری رزمایش مشترک دریایی توسط اوکراین، ایالات متحده، ترکیه و رومانی در آب‌های دریای سیاه صدای رئیس‌جمهوری روسیه را در قبال این اقدام نظامی درآورده است که باید آن را زمینه‌ شروع یک تقابل جدی دانست

اظهارات پوتین در حالی توجه بسیاری از کشورهای ناتو را به خود جلب کرده که روز شنبه دفتر اطلاع‌رسانی نیروی دریایی اوکراین گزارش داد که اوکراین، ایالات متحده، ترکیه و رومانی رزمایش دریایی مشترک در آب‌های دریای سیاه انجام دادند. بنابر این گزارش، هفت ناو و کشتی جنگی از جمله دو کشتی اوکراینی و ناو فرماندهی آمریکایی «مونت ویتنی» به همراه یک هواپیمای گشتی «پوسایدون» و یک بالگرد آمریکایی در این رزمایش شرکت کردند. همچنین در این بیانیه آمده است که خدمه این چهار کشتی برای هماهنگی بین کشتی‌هایی که در چارچوب تشکیل یک گروه تاکتیکی چند ملیتی مطابق با استانداردهای ناتو از جمله «اجرای مانور تاکتیکی و دادن سیگنال‌ها مطابق با سیستم سیگنال‌های بین‌المللی» کار می‌کنند، آموزش دیده‌اند. ممکن است برای بسیاری از تحلیلگران این اقدامات و تنش میان آمریکا و روسیه برسر اوکراین عادی و یک سناریوی تکراری به حساب ‌آید، اما واقعیت این است که اوضاع تا این حد عادی نیست؛ چراکه حالا پای بریتانیا به این معادله باز شده است. در همین حال روزنامه میرر، چاپ لندن اعلام کرده که در میان تنش‌های فزاینده و نگرانی‌ها درباره حمله احتمالی روسیه به اوکراین، سرویس هوایی ویژه (SAS) و هنگ چتربازان بریتانیا آماده‌اند تا به همراه پزشکان، مهندسان، متخصصین راداری و صدها چترباز، وارد مرز اوکراین شوند. در این گزارش این روزنامه آمده است که بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ نیرو آماده اعزام هستند. تجهیزات آن‌ها بسته‌بندی شده و آماده پرواز به اوکراین و فرود با هواپیما یا چتر هستند؛ چراکه آن‌ها برای هر دو احتمال آموزش دیده‌اند. در این میان اگرچه ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز گذشته (یکشنبه) اعلام کرد که رفتار غرب در مورد پرونده اوکراین و بلاروس برای مسکو غیرقابل فهم است، اما در آنسوی مرزها، یعنی در لندن شاهد اتخاذ مواضعی هستیم که نشان می‌دهد علاوه برآمریکایی‌ها، اینبار بریتانیا که متحد و شریک سنتی واشنگتن به حساب می‌آید هم در حال جبهه‌گیری علیه مسکو است و حتی خطر وقوع جنگ را گوشزد می‌کند. در این راستا ژنرال نیک کارتر، ارشدترین مقام ارتش انگلیس، در گفت‌وگویی با رادیو تایمز مدعی شد که تهدیدی جدی و واقعی از سوی روسیه، متوجه غرب شده است و به همین دلیل از زمان صدور دستور نظامی از سوی وزارت دفاع بریتانیا، صرفاً 36 ساعت زمان لازم است که نیروهای بریتانیا به مرز اوکراین برسند. این ژنرال بریتانیایی اعلام کرد که رقبای اقتدارگرا مانند روسیه مایل هستند که از هر راهی برای بی‌ثبات کردن دشمنانشان استفاده کنند که این راه‌ها را باید سوءاستفاده از مسئله پناهجویان، افزایش قیمت گاز، نیروهای نیابتی و حملات ترکیبی دانست. از سوی دیگر لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا هم در مقاله‌ای برای نشریه تلگراف با محوریت بحران پناهجویان در مرز لهستان نوشت که کرملین مسئولیت واضحی برای پایان دادن به تلاش‌های بلاروس برای استفاده از مهاجران مستأصل به عنوان مهره برای بی‌ثبات کردن منطقه دارد. وزیر امور خارجه بریتانیا در مقاله خود خطاب به رئیس‌جمهوری روسیه گفت که باید به بحران ساختگی شر‌م‌آور مهاجران که مرزهای شرقی اروپا تحریک کرده است،‌ پایان دهد. رد و بدل شدن این پیام‌های سیاسی در حالی انجام می‌شود که ولودیمیر زلسنکی، رئیس جمهوری اوکراین روز گذشته (یکشنبه) اعلام کرد که حدود ۱۰۰ هزار سرباز روسی در نزدیکی مرزهای این کشور مستقر هستند و کشورهای غربی اطلاعاتی را درباره تقابل این سربازان با کی‌یف به اشتراک گذاشته‌اند. مجموع این داده‌ها نشان می‌دهد که اوضاع و احوال در مرز کی‌یف ساعت به ساعت در حال تغییر است و باید دید که آیا بریتانیا به عنوان رقیب دیرینه روسیه، بر آتش این تقابل خواهد دمید خیر؟