قربانی حرف‌های روسیه شدیم

سفیر سابق ایران در انگلیس گفت: پس از برجام متوجه شدیم که در منطقه نیز بسیاری از موقعیت‌ها را از دست داده‌ایم. سوریه به کلی از دست رفت، لبنان تضعیف شد و وضعیت فلسطین نیز به همین صورت پیش رفت. در سمتی دیگر روسیه خودش را از مسئله سوریه کنار کشید و اکنون ما با اروپا مواجه هستیم. به نوعی می‌توان گفت که قربانی حرف‌های روسیه شده‌ایم.

سید جلال ساداتیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با عدم حضور طالبان در نشستی که ایران برای حل و فصل موضوعات افغانستان ترتیب داده بود و عدم موفقیت کامل  ابتکارات دیپلماتیک ایران، از نشست چهار جانبه آستانه تا نشست سه به اضافه سه قفقاز که همه‌ی این ابتکارات دیپلماتیک بدون مخرج مشترک بلاتکلیف باقی مانده است، گفت: یک ضرب‌المثل قدیمی وجود دارد که می‌گوید: «یکی صدتا چاقو بسازد، یکی از آن‌ هم دسته ندارد». این حکایت از آن دارد که طرف از اعتبار لازم برخوردار نیست.

ما دیپلماسی فعالی در ارتباط با افغانستان نداریم

این دیپلمات بازنشسته ادامه داد: طالبان که اقتصادش از اقتصاد ایران، با وجود وضعیت بی دولتی، بهتر است و به نوعی بهتر از اقتصاد ایران عمل می‌کند، فکر می‌کند که ایران در موقعیتی نیست که بتواند با ایران هماهنگ شود و بیشتر به سمت ایالات متحده و قدرت‌هایی که در آنجا نفوذ دارند، گرایش پیدا می‌کند اما ما بر این باوریم که باید با آن‌ها بیشتر هماهنگ باشیم و در نتیجه، هیچ‌کدام از مسائل مربوط به حق‌آبه و مهاجرین را نتوانسته‌ایم حل کنیم. همچنین، آن‌ها ناراضی هستند از اینکه مهاجرینی غیرقانونی توسط ایران به افغانستان بازمی‌گردند. آن‌ها از این شرایط دلخور هستند و به نوعی از موضع بالا با ایران برخورد می‌کنند. در نتیجه، ما دیپلماسی فعالی در ارتباط با افغانستان نداریم.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در رابطه با عدم موفقیت ایران در پیشبرد ابتکارات خود به ویژه در منطقه غرب آسیا تصریح کرد:  آن‌ها نیز نگاهشان به قاعده جاری است.  زمانی ما امتیازات خوبی داشتیم، در اواخر دوره آقای روحانی و آقای ظریف، موقعیت خوبی در منطقه داشتیم. به اندازه کافی ابزار داشتیم که بتوانیم برجام را حل کنیم. اگر مسئله برجام حل شده بود، بسیاری از مسائل دیگر نیز قابل حل بودند. ساداتیان با تاکید بر اینکه ما موقعیت احیای برجام را از دست دادیم، عنوان کرد: پس از برجام  متوجه شدیم که در منطقه نیز بسیاری از موقعیت‌ها را از دست داده‌ایم. سوریه به کلی از دست رفت، لبنان تضعیف شد و وضعیت فلسطین هم به همین صورت پیش رفت. در سمتی دیگر روسیه خودش را از مسئله سوریه کنار کشید و اکنون ما با اروپا مواجه هستیم. به نوعی می‌توان گفت که قربانی حرف‌های روسیه شده‌ایم و امتیازاتی که می‌توانستیم به اروپا بدهیم و گاز خود را به آن‌ها عرضه کنیم، ندادیم و زمستان سخت را مطرح کردیم.

وی افزود: در نتیجه، هم رابطه‌مان با اروپا به هم خورد و هم رابطه‌مان با مسائل منطقه‌ای. وقتی از ابزارهای خود به درستی استفاده نمی‌کنیم، طبیعی است که بسیاری از امتیازات از دست برود.

ایران باید بن بست را بشکند

وی با بیان اینکه این وضعیت به جایی رسیده است که طرفین یکدیگر را تحمل نمی‌کنند و قابل مذاکره نیستند، خاطرنشان کرد: واقعیت این است که نباید بگوییم فقط ایران باید کوتاه بیاید، بلکه طرفین باید به نقطه‌ای برسند که بتوانند مذاکره کنند،  در این  شرایط گفت‌وگوها معنا پیدا می‌کند. در حالی که ما به لحاظ استراتژیک می‌گوییم که ایران باید بتواند از کسانی که فعال در زمینه میانجیگری و منطقه‌ای هستند، بهتر استفاده کند و ابتکاراتی را به کار ببندد که بتواند این بن‌بست را بشکند و اجازه ندهد که این وضعیت بیش از این ادامه پیدا کند.