میزبانی روسیه از وزیر خارجه سوریه، شیب گمانی‌زنی‌ها را صعودی کرد؛
مسکو- دمشق، بازتعریف همکاری در دوران پسااسد
رامین پرتو
روسیه پنجشنبه میزبان اسعد الشیبانی، وزیر خارجه دولت موقت سوریه بود و سفر او به روسیه حالا به محور اصلی تحلیل اندیشکده‌ها و محافل سیاسی، امنیتی و اقتصادی تبدیل شده است. وزیر خارجه سوریه در بدو ورود به مسکو با سرگئی لاوروف، رئیس دستگاه دیپلماسی سوریه دیدار کرد و به گفت‌وگوی دوجانبه پرداختند.
لاوروف (پنجشنبه) در کنفرانس مطبوعاتی پس از مذاکراتش با وزیر امور خارجه دولت موقت سوریه از توافق طرفین بر سر تهیه فهرستی از توافقات بین دو کشور خبر داد و گفت که ما در مورد چشم‌انداز توسعه همکاری‌هایمان در شرایط جدید در همه زمینه‌ها بحث کردیم و در حوزه‌های تجارت و اقتصاد، در حوزه امنیت و در حوزه‌های بشردوستانه، فرهنگی و آموزشی به توافق‌های جدید دست پیدا کردیم.
لاوروف در بخشی از سخنان خود در این نشست خبری تصریح کرد واضح است که بسیاری از توافق‌نامه‌ها و قراردادهای منعقد شده تحت شرایط مختلف در سال‌های گذشته امضا شده‌اند. ما کاملاً درک می‌کنیم که مقامات جدید در دمشق علاقه‌مندند که کل چارچوب قانونی برای ارتباط خود با کشورهای خارجی را با منافع مردم سوریه، همانطور که رهبری فعلی آنها را می‌بیند، همسو کنند.
او همچنین گفت که ما توافق کردیم که فهرستی از تمام توافق‌نامه‌های موجود را تهیه کنیم. این موضوع قبلاً مورد بحث قرار گرفته است. برخی تماس‌ها وجود داشت، اما تصمیم گرفتیم که این روند باید به طور منظم انجام شود. مسائل مربوط به همکاری در زمینه امنیت، آموزش پرسنل (اعم از غیرنظامی و نظامی) همه این موارد مورد توجه همکاران سوری ما است و ما روی این موضوع کار خواهیم کرد. به محض اینکه در طرف سوری این سازوکار تشکیل شود، از این نهاد بین دولتی خواهیم خواست تا تمام توافق‌نامه‌ها و قراردادهای موجود را بررسی کند تا راه‌های سودمند و مورد قبول طرفین برای مشارکت روسیه در کمک به احیای اقتصاد سوریه پیدا شود.
جزئیات دقیقی از دیدار وزرای دفاع روسیه و سوریه در مسکو منتشر نشده است، اما برخی ناظران رسانه‌ای و سیاسی احتمال داده‌اند که در این دیدار درباره پایگاه‌های نظامی روسیه در سوریه نیز گفت‌وگو شده باشد
لاوروف در بخش دیگری از سخنان خود گفت که برای ما، سوریه، دوست خوبی هم در جهان عرب و هم در صحنه جهانی است. موضع ما در حمایت از توسعه همکاری با جمهوری عربی سوریه ثابت است و با هدف تقویت روابط سودمند متقابل بین مردم ما صورت می‌گیرد. این امر به وضعیت سیاسی، تغییر دولت‌ها بستگی ندارد و مبتنی بر سنت‌های دوستی و احترام متقابل است که در طول زمان آزمایش شده‌اند.
لاوروف اظهار کرد که در مذاکرات با مقامات سوریه، همکاران ما ارزیابی‌های خود را از وضعیتی که در داخل سوریه در حال شکل‌گیری است، به اشتراک گذاشتند. ما صمیمانه امیدواریم که بتوانیم بر مشکلاتی که در شرایط دوره گذار ایجاد می‌شود، غلبه کنیم. وخامت شدید اوضاع در استان سویدا در روزهای اخیر و همچنین وقایع پیش از آن در سواحل سوریه، نشان‌دهنده تداوم چالش‌هایی است که رهبری و جامعه سوریه در این مرحله با آن
روبرو هستند.
وزیر امور خارجه روسیه گفت که ما از ابتکار کمیته بین‌المللی صلیب سرخ برای توافق با مقامات سوریه در مورد استقرار نیروهای خود در استان سویدا حمایت می‌کنیم. من فکر می‌کنم این امر به تثبیت وضعیت و جلوگیری از وخامت اوضاع کمک خواهد کرد. وی تأکید کرد که ما متقاعد شده‌ایم که مسیر عادی‌سازی بلندمدت وضعیت سوریه از طریق گفتگوی گسترده، تقویت توافق ملی، صلح مدنی و حفاظت از حقوق همه نمایندگان جامعه چند مذهبی سوریه می‌گذرد. در این راستا، ما ابراز امیدواری کردیم که اقدامات اعلام شده توسط دولت انتقالی سوریه برای حل این مشکلات مؤثر باشد.
لاوروف همچنین گفت که ما همواره با استفاده از خاک سوریه به عنوان عرصه‌ای برای رقابت ژئوپلیتیکی بین سایر قدرت‌ها، برای تسویه حساب بین کشورهای مختلف، مخالف بوده‌ایم. ما پیوسته خواستار تجمیع تلاش‌های بین‌المللی در یک جهت واحد برای عادی‌سازی اوضاع در جمهوری عربی سوریه بوده‌ایم. مهم است که همه اعضای جامعه جهانی از اقداماتی که می‌تواند باعث تشدید بیشتر تنش‌ها شود، اجتناب کنند.
وزیر خارجه روسیه در بخش دیگری از سخنان خود بر اهمیت لغو تمام تحریم‌ها علیه مردم سوریه تأکید کرد و گفت: که ما هرگز از چنین تصمیماتی از سوی غرب حمایت نکرده‌ایم و اجازه نداده‌ایم که هیچ تحریمی در شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه سوریه تصویب شود.
وزیر خارجه سوریه: سوریه از جنگ خسته شده و دمشق هیچ برنامه تهاجمی علیه اسرائیل ندارد و همچنین اجازه نخواهیم داد دمشق به محل تسویه حساب منازعات بین‌المللی یا منشأ بحران در منطقه تبدیل شود
او همچنین در مورد رفع تحریم‌های سوریه گفت که اکنون همکاران آمریکایی و اروپایی ما به آرامی و به تدریج شروع به لغو برخی از تحریم‌ها می‌کنند که حرکتی در مسیر درست است اما ما معتقدیم که لغو این تحریم‌ها یک بار برای همیشه ضروری است. آنها فقط به مردم سوریه آسیب رسانده‌اند، نه به آن چهره‌های سیاسی که علیه آنها اعمال شده بود.
الشیبانی: سوریه محل تسویه‌حساب کشورها نیست
سخنان لاوروف از این جهت اهمیت دارد که روسیه برای اولین بار میزبان مقامات سوریه پس از سقوط بشار اسد بوده و اساساً بسیاری از محافل، صرفاً همین بازی دوگانه مسکو را زیر ذره‌بین برده‌اند؛ چراکه رئیس‌جمهور پیشین سوریه همین حالا در مسکو حضور دارد! با تمام این تفاسیر باید توجه داشت که سخنان اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه دولت موقت سوریه هم حائز اهمیت بود. او تأکید کرد که اجازه نخواهیم داد سوریه به محل تسویه حساب منازعات بین‌المللی یا منشأ بحران در منطقه تبدیل شود و از سوی دیگر گفت که سوریه خواهان برقراری روابط با تمام شرکای بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی است و ما برای این هدف تلاش می‌کنیم.
وی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با سرگئی لاوروف وزیر امورخارجه روسیه در مسکو داشت اعلام کرد که دوران کنونی مملو از چالش‌ها و تهدیدهای مختلف برای سوریه است، اما این وضعیت، همچنین فرصتی برای ساختن یک سوریه متحد و قوی است؛ ما علاقه‌مندیم که روسیه در این مسیر با ما همراه باشد. او گفت که مقامات سوریه در حال حاضر برای غلبه بر چالش‌های مرتبط با آخرین وقایع در کشور و اوضاع منطقه تلاش می‌کنند.
از سوی دیگر بخشی از سخنان او نیز به شدت اهمیت داشت که با محوریت تل‌آویو بود. الشیبانی صراحتاً اعلام کرد که سوریه از جنگ خسته شده و دمشق هیچ برنامه تهاجمی علیه اسرائیل ندارد! وزیر امور خارجه دولت موقت سوریه گفت که ما پناهندگان و آوارگان داخلی زیادی داریم، بنابراین به ثبات نیاز داریم و برای این کار به کمک دوستانمان چشم دوخته‌ایم.
این در حالیست که ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه هم (پنجشنبه) هیأتی به ریاست اسعد الشیبانی وزیر امور خارجه دولت موقت سوریه را در کرملین به حضور پذیرفت اما جزئیات این دیدار منتشر نشده است.
گپ‌وگفت نظامی‌ها
فارغ از مسائل دیپلماتیک که به گفته بسیاری از ناظران بین‌المللی نشان از بازتعریف روابط دو کشور در دوران پسااسد دارد، باید توجه شود که مرهف ابوقصره، وزیر دفاع دولت موقت سوریه هم در مسکو با آندری بلوسوف، وزیر دفاع روسیه درباره چشم‌اندازهای همکاری دوجانبه و اوضاع منطقه خاورمیانه دیدار و گفت‌وگو کرد.
اگرچه جزئیات بیشتری از این دیدار منتشر نشده است اما برخی ناظران رسانه‌ای و سیاسی اعلام کردند که انتظار می‌رود در این دیدار درباره پایگاه‌های نظامی روسیه در سوریه نیز گفت‌وگو شده باشد. پیش از این، ابوقصره وزیر دفاع دولت انتقالی سوریه (ژانویه 2025) در گفت‌وگو با واشنگتن پست اعلام کرد که سوریه آماده است به روسیه اجازه دهد پایگاه‌های هوایی و دریایی خود را در این کشور حفظ کند، مشروط بر اینکه این امر برای دمشق مفید باشد.
حالا باید منتظر بود و دید که خروجی این دیدارها در عرصه سیاسی، نظامی، امنیتی و اقتصادی سوریه چه خواهد بود؟
دیدگاه تان را بنویسید