کارشناس بازارهای مالی در ارزیابی سیاست‌های بانک مرکزی برای کنترل قیمت دلار:
در نتیجه سیاست‌های فرزین پول سرد شده و در بازارها نمی‌چرخد
رامتین موثق
در این روزها تبعات فعالسازی مکانیسم ماشه یکی پس از دیگری نمایان می‌شود و طبق تجربه گذشته، اولین تاثیر این اخبار سیاسی بر بازارهای مالی است اما در وضعیت فعلی، دلار بین 106 تا 108 هزار تومان مبادله می‌شود و این در صورتی است که دلار در روزهای ابتدایی فعالسازی اسنپ‌بک از 110هزار تومان نیز فراتر رفته بود.
طبق تجربیات پیشین شاید بتوان این عامل را در نتیجه ارزپاشی بانک مرکزی در بازار ارز قلمداد کرد و در این شرایط نیز سیاست‌گذار مدعی است اقدامات بانک مرکزی جلوی التهابات بازارهای مالی را گرفته است و این کاهش‌های جزئی را جزو دستاوردهای خود می‌شمارد. با توجه به این اوضاع آیا می‌توان مدعی بود آثار مکانیسم ماشه تخیله شده و به همین دلیل تا پایان سال احتمال جهش جدی در قیمت دلار وجود ندارد؟
فاکتورهای اقتصادی
دلار را در مسیر صعودی قرار می‌دهند
در همین راستا، یک کارشناس بازارهای مالی با تاکید بر اینکه قیمت دلار در هفته‌های گذشته موضوع بازگشت برخی تحریم‌ها و فعال شدن مکانیزم ماشه را پیش‌خور کرده است، گفت: «این اخبار قیمت دلار را تا محدوده ۱۱۱ تا ۱۱۲ هزار تومان جهش داده، اما با توجه به اینکه وضعیت سیاست خارجی ایران تا حدودی آرام‌تر شده، قیمت دلار در ۱۰ روز اخیر در روند اصلاحی قرار گرفته است.»
سجاد بوربور در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: اگر مثل سنوات گذشته روزانه 1 میلیون و 600 هزار بشکه نفت بفروشیم، که ۹۳ درصد فروش هم به چین است، و با همین رشد زیر یک درصد، قیمت دلار حدود ۹۰ هزار تومن می‌شود. در سناریو دوم، اگر روزانه ۱ میلیون بشکه نفت بفروشیم و یک رشد ناپایدار نزدیک به صفر درصد هم داشته باشیم، دلار حدودا بین ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار تومان خواهد رسید. در سناریو سوم با فرض فروش روزانه 450 هزار بشکه نفت، دلار حداقل 150 هزار تومان خواهد شد
جواد فلاحیان در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، کف فعلی دلار را در محدوده‌های قیمتی ۱۰۵ تا ۱۰۶ هزار تومان عنوان کرد و افزود: «هیجان ناشی از نگرانی نسبت به ریزش قیمت دلار در محدوده‌های فعلی احتمالاً فروکش کند؛ اما با توجه به رشد نقدینگی، افزایش پایه پولی و فشارهای تورمی، به نظر می‌رسد دلار در مسیر صعودی قرار دارد.» او با اشاره به روند قیمت دلار در ماه‌های پایانی سال‌های گذشته خاطرنشان کرد: «به طور معمول هرساله در دی ماه جهش قیمت دلار را مشاهده می‌کنیم؛ بنابراین به نظر می‌رسد دلار تا پایان سال به سقف قیمتی ۱۲۵ تا ۱۳۰ هزار تومان برسد.»
این تحلیلگر درباره توانایی دولت در کنترل بازار، بیان داشت: «دولت تمام سیاست‌های خود، از قبیل پایین نیاوردن نرخ بهره و ارزپاشی را اجرا کرده، اما نتوانسته تاثیر قابل توجهی بر قیمت دلار بگذارد. کنترل تورم مهمترین عاملی است که باعث مهار قیمت دلار می‌شود. باید توجه داشت تورم از محل تحریم‌ها به وجود می‌آید و تحریم به معنای وجود تمام کالاها به چند برابر قیمت است.» فلاحیان تصریح کرد: «تمام ابزارهایی که می‌توانند به رشد اقتصادی و مهار تورم منجر شوند، به یکدیگر وابسته‌اند؛ اما امروز این زنجیره از هم گسسته است؛ زنجیره‌ای که باید میان تولید، سرمایه‌گذاری، تامین مالی و سیاست‌های دولتی برقرار باشد. تا زمانی که هر یک از حلقه‌های این زنجیره ناقص باشد، نمی‌توان انتظار داشت تورم مهار و ارزش پول ملی تقویت شود.»
تقاضای زیاد تزریق ارز را بی‌اثر می‌کند
همچنین دبیر سابق کانون صرافان ارز درباره وضعیت فعلی بازار گفت: «بازار ارز تابع متغیرهای بسیار زیاد و پیچیده‌ای است. متاسفانه اقتصاد ما به دلیل تحریم‌های پیشین و مشکلات هفته‌های اخیر شاهد افزایش تنش و نوسان بوده است. ماهیت این بازار به گونه‌ای است که همواره از متغیرهای سیاسی تاثیر می‌پذیرد؛ این تاثیر می‌تواند مثبت یا منفی باشد. به عنوان مثال، زمانی که مذاکرات در جریان بود شاهد کاهش قیمت ارز بودیم و خوش‌بینی‌ها نسبت به بهتر شدن وضعیت اقتصادی افزایش یافت.»
کامران سلطانی‌زاده در گفت‌وگو با خبرآنلاین، ادامه داد: «اما پس از آن متاسفانه ما با جنگ تحمیلی دوازده روزه روبه‌رو شدیم که این جنگ اثر منفی شدیدی روی بازار ارز گذاشت. همچنان ترکش‌های این درگیری تا امروز ادامه یافته است. بعد از آن هم اتفاقات دیگری رخ داد؛ از جمله بحث‌های مرتبط با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و قطعنامه‌ای که علیه ایران صادر شد و بازگشت مکانیسم ماشه. این مسائل از نظر روانی می‌تواند در ذهن مردم احساس ناامنی ایجاد کند. در این شرایط خرید ارز افزایش می‌یابد.»
او تاکید کرد: «زمانی که مردم برای خرید ارز به بازار هجوم می‌آورند، هر مقدار ارزی هم که از هر منبع تزریق شود، پاسخگو نخواهد بود. این تنش‌ها باعث افزایش تقاضای خرید ارز در بین هموطنان می‌شود. مردم به سمت این می‌روند که ریال خود را تبدیل به ارز یا طلا و سکه کنند تا به نوعی جلوی کاهش ارزش پولشان را بگیرند و این واکنش طبیعی است.»
کاهش قیمت دلار چشمگیر نیست
یک کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»، درباره کاهش قیمت این روزهای دلار از 110 هزار تومان به محدوده 106 تا 108 هزار تومان، اظهار کرد: این 2 هزار تومان کاهش در قیمت دلار تنها حدود 1.5 درصد است و چشمگیر نیست.
سجاد بوربور درباره وضعیت فعلی بازار، مطرح کرد: در حال حاضر دلار حدود ۱۰۸ هزار تومان است و نقدینگی کشور به حدود ۱۲ هزار همت رسیده است و یک رشد اقتصادی ناپایدار زیر یک درصد هم داریم. با این اوصاف اکنون ارزش دلار روزی کاغذ حدود ۹۰ هزار تومان است اما قیمت از ارزش فاصله گرفته و به ۱۰۸ هزار تومان رسیده است و بین ارزش ذاتی و قیمت یک فاصله ۱۸ هزار تومانی وجود دارد.
او درباره پیش‌بینی قیمت دلار در 5 ماه باقی‌مانده از سال به 3 سناریو پیش‌روی اشاره کرد و گفت: تمام این سناریوها به فروش نفت مربوط است. در سناریو اول، اگر مثل سنوات گذشته روزانه 1 میلیون و 600 هزار بشکه نفت بفروشیم، که ۹۳ درصد فروش هم به چین است، و با همین رشد زیر یک درصد، قیمت دلار حدود ۹۰ هزار تومان می‌شود.
2 هزار تومان کاهش در قیمت دلار تنها حدود 1.5 درصد است و چشمگیر نیست. در حال حاضر دلار حدود ۱۰۸ هزار تومان است و نقدینگی کشور به حدود ۱۲ هزار همت رسیده است و یک رشد اقتصادی ناپایدار زیر یک درصد هم داریم. با این اوصاف اکنون ارزش دلار روزی کاغذ حدود ۹۰ هزار تومان است اما قیمت از ارزش فاصله گرفته و به ۱۰۸ هزار تومان رسیده است و بین ارزش ذاتی و قیمت یک فاصله ۱۸ هزار تومانی وجود دارد
این تحلیلگر بازار ارز درباره سناریوهای دوم و سوم افزود: در سناریو دوم، اگر روزانه ۱ میلیون بشکه نفت بفروشیم و یک رشد ناپایدار نزدیک به صفر درصد هم داشته باشیم، دلار حدودا بین ۱۱۵ تا ۱۲۰ هزار تومان خواهد رسید. در سناریو سوم با فرض فروش روزانه 450 هزار بشکه نفت، دلار حداقل 150 هزار تومان خواهد شد.
به اعتقاد او، سناریوهای اول و دوم وزن بیشتری دارند زیرا اگر احتمال جنگ را حذف کنیم، سود اوراق بهتر است و قیمت دلار نمی‌تواند افزایش شدیدی تا پایان سال داشته باشد.
برای کنترل قیمت دلار
رکود محض بر بازارها حاکم شد
بوربور درباره ارزیابی نقش بانک مرکزی در مدیریت بازارهای مالی، بیان کرد: از اوایل سال ۱۴۰۲ تاکنون، پول در حال سرد شدن است یعنی نسبت پول به نقدینگی رو به کاهش است؛ به این صورت که نرخ بهره بالا می‌رود و افراد پول خود را در حساب بلندمدت می‌گذارند.
او ادامه داد: وقتی پول در جامعه وجود نداشته باشد، در نتیجه کالا و خدمات کمتر متورم می‌شوند. فرزین طبق این سیاست نرخ بهره را بالا برد تا پول در بازار کمتر وجود داشته باشد که بازارها کمتر متورم شوند. برای مثال در نتیجه همین سیاست بود که در زمان جنگ قیمت دلار تکان خاصی نخورد زیرا پولی در بازار نبود که بخواهد دلار را تکان دهد.
این کارشناس تصریح کرد: در نتیجه سیاست‌های فرزین پول سرد شده و در بازارها نمی‌چرخد و اگر پولی در بازار وجود داشت، قیمت‌ها می‌توانستند پرواز کنند.
بوربور همچنین عنوان کرد: البته این سیاست از نگاه آقای فرزین درست است اما از نگاه فعالان اقتصادی این سیاست منجر به رکود شده و چک‌های برگشتی از میانگین خود حدودا ۲ درصد بالاتر رفته‌اند و این نشانه رکود محض در بازار است.
یک کارشناس بازارهای مالی: وقتی پول در جامعه وجود نداشته باشد، کالا و خدمات کمتر متورم می‌شوند. فرزین طبق این سیاست نرخ بهره را بالا برد تا پول در بازار کمتر وجود داشته باشد که بازارها کمتر متورم شوند. از نگاه فعالان اقتصادی این سیاست منجر به رکود شده، چک‌های برگشتی از میانگین خود حدودا ۲ درصد بالاتر رفته‌اند و این نشانه رکود محض در بازار است
او تاکید کرد که این سیاست باعث ضرر به دیگر قسمت‌های پازل اقتصاد شد و برای درست کردن یک بخش از اقتصاد، بخش‌های دیگر آسیب دیدند.
فعلا نیازی به دلارپاشی نیست
این تحلیلگر بازارهای مالی درباره احتمال دلارپاشی یادآور شد: در سال 1396 آقای سیف، رئیس وقت بانک مرکزی، نیز به علت دلارپاشی و حراج سکه، به اتهام نابود کردن بیت‌المال دادگاهی شد. ایشان در یک دادگاه علنی، آمار محرمانه‌ای فاش کرد و در این آمار مشخص شد که روسای بانک مرکزی از سال 1380 تا 1396، همگی در بازار ارز دلار تزریق می‌کردند.
بوربور افزود: در آمار آقای سیف مشخص شد هر زمان که کشور فروش نفت بهتری داشت، دلار بیشتری هم وارد بازار می‌شد. اکنون هم فعلا وضعیت فروش نفت ایران خوب است و سیاست‌گذار پتانسیل ارزپاشی دارد اما فعلا نیازی به این کار نیست.
او در پایان خاطرنشان کرد: سیاست‌گذار اکنون اگر بخواهد می‌تواند در بازار ارزپاشی کند اما فعلا نیازی ندارد زیرا اگر جنگ تکرار نشود و جریان فروش نفت هم مطلوب باقی بماند، دلار پتانسیل افت دارد و اتفاقا اکنون بیشتر تمایل به حراج سکه دارد که مقداری آن را حبابی بفروشد.
دیدگاه تان را بنویسید