سیاست‌های من‌درآوردی بانک مرکزی اقتصاد را تخریب کرده‌ است

یک کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: حباب سکه تابع سه پارامتر اصلی است؛ یکی انتظارات است که در نرخ ارز و تورم خود را نشان می‌دهد، دومی ریسک سیاسی و نااطمینانی است و سومین پارامتر هم محدودیت‌های کانال‌های نقل و انتقال ارزی واردات و سرمایه گذاری‌هاست که ما در این سه حوزه با چالش‌های جدی مواجه هستیم. اثر پیش فروش سکه می‌تواند روی گزینه اول و سوم قدری اثر بگذارد، اما ریسک‌های سیاسی و نااطمینانی را اصلا پوشش نمی‌دهد؛ بنابراین اگر قیمت حراج زیر نرخ بازار تعیین شود، رانت آربیتراژ به وجود می‌آید و خود حراج یک نوع سوخت منابع به نفع سفته بازی است. احمد جانجان در گفت‌وگو با اقتصاد24، درباره ارزیابی خود از هدف بانک مرکزی از حراج سکه، اظهار کرد: هدف اعلامی حراج سکه این است که یک تخلیه هیجانی در حباب سکه رخ دهد. یعنی ما شاهد کاهش حباب باشیم و فاصله قیمت بازار از ارزش ذاتی‌اش کم شود. از سوی دیگر جمع‌آوری نقدینگی کوتاه مدت بدون افزایش نرخ بهره می‌تواند یک هدف ایضایی باشد. به لحاظ روانی هم یک نوع سیگنال‌دهی وفور ذخایر و عرضه برای موارد انتظارات تورمی است. اما از نظر اثرگذاری، واقعیت این است که وقتی سکه از محل ذخایر طلا فروخته می‌شود، ریال هم جمع می‌شود ولی در مقابل وقتی با کسری بودجه مواجه و مجبور به چاپ ریال می‌شویم، این جمع‌آوری نقدینگی دوامی ندارد. او تصریح کرد: با این تفاصیل حراج سکه ممکن است اثر کوتاه مدت داشته باشد ولی پایدار نیست چراکه انضباط پولی و مالی، آزادسازی تدریجی بازارها، کنار گذاشتن قیمت‌گذاری دستوری و تک نرخی سازی ارز وجود ندارد. وی خاطرنشان کرد: راه جایگزین این است که به سمت توسعه ابزار‌های جایگزین سکه مانند اوراق طلای دولتی، صندوق‌های طلا، قرارداد‌های آتی و اختیار معامله برویم تا بتوانند تقاضا‌های سفته‌بازانه و بازار‌های کاغذی را به سمت خود هدایت کنند و با تعمیق آنها، بازار‌های کم عمق، اما تعیین‌کننده قیمت را از دور خارج کنیم. برای این کار هم باید سیاست پولی و ارزی متناسب خودمان را داشته باشیم و دست از این سیاست‌های من‌درآوردی برداریم. تجربه همه کشور‌ها نشان داده که این سیاست‌ها غلط است و آنها را تغییر دادند و همین باعث شکوفایی اقتصادشان شده است. از این رو باید این سیاست‌های غلط و تخریب‌کننده اقتصاد را کنار بگذاریم و با روی آوردن به مبانی اقتصاد آزاد بتوانیم بازارهایمان را به بلوغ کامل برسانیم.